Στη λήψη των πρώτων αποφασιστικών, αν και ενδεχομένως όχι επαρκών, μέτρων που θα ανακόψουν τη μαζική έξοδο αμερικανικών επιχειρήσεων από τις ΗΠΑ και τη συνεπακόλουθη απώλεια φορολογικών εσόδων προχωρεί η κυβέρνηση Ομπάμα. Στο στόχαστρό της βρίσκεται ειδικότερα η τακτική που έχουν εκτεταμένα εφαρμόσει τα τελευταία χρόνια αμερικανικές επιχειρήσεις ουσιαστικά να φοροδιαφεύγουν μεταφέροντας την έδρα τους σε χώρα με χαμηλότερη εταιρική φορολογία μέσω εξαγορών ανταγωνιστικών τους επιχειρήσεων στη χώρα αυτή και, παράλληλα, μέσω διάφορων τυπικά νόμιμων ελιγμών στις δοσοληψίες τους με τις θυγατρικές τους.
Οι νέοι κανόνες ουσιαστικά αποσκοπούν στο να περιορίσουν αισθητά τα οφέλη των αμερικανικών επιχειρήσεων από τις εξαγορές ξένων εταιρειών, εξωθώντας τες να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους. Απαγορεύουν, έτσι, τον εσωτερικό δανεισμό από την ξένη θυγατρική στην αμερικανική μητρική εταιρεία, καθώς αυτός επιστρατεύεται ως μέσον για να αποφευχθεί η φορολόγηση των κερδών που προσπορίζεται η αμερικανική εταιρεία από τις υπεράκτιες δραστηριότητές της. Παράλληλα, απαγορεύουν στις αμερικανικές εταιρείες να χρησιμοποιούν τις εξαγορές τους προκειμένου να μην καταβάλλουν φόρους για κεφάλαια που χρησιμοποιούν ως τίμημα για τις εξαγορές.
Καθιστούν, άλλωστε, δυσχερέστερη τη μεταφορά της έδρας της εταιρείας, αυξάνοντας το ποσοστό της νέας εταιρείας που πρέπει να ελέγχουν οι μέτοχοι από το υφιστάμενο 20% για να μπορεί να γίνει η μεταφορά. Οι νέοι κανόνες απαγορεύουν επίσης τη χρήση ορισμένων περιουσιακών στοιχείων με σκοπό να διογκωθεί το μέγεθος της ξένης εταιρείας που εξαγοράσθηκε, αλλά και την τακτική των αμερικανικών επιχειρήσεων να καταβάλλουν ειδικά μερίσματα ακριβώς πριν από την επίμαχη εξαγορά, ώστε να παρουσιάζουν μειωμένο το μέγεθός τους, ή να μεταφέρουν τμήμα των δραστηριοτήτων τους στους μετόχους για τον ίδιο σκοπό. Η αμερικανική κυβέρνηση ευελπιστεί πως με τους νέους αυτούς κανόνες θα αναχαιτισθεί σημαντικά αυτό το κύμα εξαγορών ξένων επιχειρήσεων με φορολογικά κίνητρα όπως η προσφορά ύψους 52 δισ. δολαρίων που έχει υποβάλει η AbbVie για την εξαγορά της ιρλανδικής Shire. Εχει, πάντως, σπεύσει να διευκρινίσει ότι κανένας από τους νέους κανόνες δεν θα έχει αναδρομική ισχύ.
Αύξηση λόγω κρίσης
Το μέγεθος του προβλήματος που στοιχειοθετούν για την αμερικανική οικονομία αυτές οι εξαγορές ξένων επιχειρήσεων με σκοπό τη μεταφορά της έδρας και τη φοροαποφυγή, καταδεικνύει ο συνολικός αριθμός αυτού του είδους συμφωνιών. Φθάνουν συνολικά τις 50 από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, αλλά οι μισές από αυτές έχουν ολοκληρωθεί μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2008-2009. Από τις αρχές του 2013 έχουν, άλλωστε, ανακοινωθεί 13 εξαγορές ξένων εταιρειών με σκοπό τη μεταφορά έδρας της εταιρείας. Ανάμεσά τους η σχεδιαζόμενη εξαγορά της καναδικής αλυσίδας καφέ Tim Hortons από την αμερικανική αλυσίδα ταχυφαγείων Burger King. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών αγοράς Dealogic, συνολικά η αξία των 13 αυτών εξαγορών φθάνει τα 178 δισ. δολάρια. Βάσει των στοιχείων που συγκέντρωσε ο οίκος Moody’s, τρεις εταιρείες υποψήφιες για μεταφορά έδρας μέσω εξαγοράς και συγκεκριμένα ο όμιλος ιατρικών συσκευών Medtronic, η φαρμακοβιομηχανία AbbVie και ο τεχνολογικός όμιλος Applied Materials διαθέτουν άθροισμα υπεράκτιων κεφαλαίων ύψους 21 δισ. δολαρίων.