Εχουμε γράψει επανειλημμένως τους τελευταίους μήνες ότι επιβραδύνεται η παγκόσμια ανάπτυξη, γεγονός που ορισμένοι επενδυτές ενδεχομένως έχουν παραβλέψει εξαιτίας των θετικών εξελίξεων στο αμερικανικό ΑΕΠ. Η πιο πρόσφατη επιβεβαίωση προέρχεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), ο οποίος αναθεώρησε προς το χειρότερο την πρόβλεψή του για φέτος από το 4,6% στο 3,1% και για το 2015 από το 5,3% στο 4%.
Το ενδιαφέρον στην ανακοίνωση του ΠΟΕ είναι ότι ακόμη και η αναθεωρημένη πρόβλεψη βασίζεται σε κάπως αισιόδοξα στοιχεία. Η πραγματική ανάπτυξη του εμπορίου το πρώτο εξάμηνο ήταν μόλις 1,8% και ο οργανισμός βασίζει την πρόβλεψή του για ανάπτυξη 3,1% στο σύνολο του έτους με ανάκαμψη του εμπορίου το δεύτερο εξάμηνο.
Τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου από τις περιφέρειες είναι αποκαλυπτικά. Στην Ασία οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 4,2%, αλλά οι εισαγωγές μόλις κατά 2,1%. Στην πραγματικότητα η Ασία κερδίζει μερίδιο στις εξαγωγικές αγορές. Στη Βόρεια Αμερική η κατάσταση ήταν πιο ισορροπημένη, με τις εξαγωγές να αυξάνονται κατά 3,3% και τις εισαγωγές κατά 3%. Στην Ευρώπη η δραστηριότητα ήταν υποτονική, με τις εξαγωγές να αυξάνονται κατά 1,2% και τις εισαγωγές κατά 1,9%.
Η πραγματική αδυναμία εντοπίζεται στη Λατινική Αμερική, όπου οι εξαγωγές υποχώρησαν κατά 0,8% και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 3,4%. Συνολικά οι ανεπτυγμένες οικονομίες είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης, με τις εισαγωγές τους να αυξάνονται κατά 2,6%, ενώ οι εισαγωγές των αναπτυσσόμενων οικονομιών αυξήθηκαν μόλις κατά 0,5%. Οσον αφορά τις εξαγωγές, οι ανεπτυγμένες οικονομίες εξακολούθησαν να χάνουν μερίδιο αγοράς, οι εξαγωγές τους αυξήθηκαν κατά 1,6%, ενώ αυτές των αναπτυσσόμενων ενισχύθηκαν κατά 2,1%.
Η υποτονική ανάπτυξη το 2014 επιβεβαιώνει την πρόσφατη τάση. Μετά την εκπληκτική ανάκαμψη του 2010, η ανάπτυξη του εμπορίου επιβραδύνθηκε στο 2,3% το 2012 και στο 2,2% το 2013. Οπότε, τι ακριβώς συμβαίνει; Εν μέρει το πρόβλημα της επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας οφείλεται στην επιβράδυνση των αναπτυσσόμενων οικονομιών.
Αυτή με τη σειρά της ενδεχομένως να σχετίζεται με τη χαμηλότερη κινεζική ζήτηση για εμπορεύματα (η Goldman Sachs περιέκοψε την πρόβλεψη για ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας το 2015 στο 7,1% του ΑΕΠ από 7,5%). Οι τιμές των εμπορευμάτων πέφτουν σταθερά το τελευταίο διάστημα με τον ευρέως ακολουθούμενο δείκτη του Bloomberg να έχει υποχωρήσει κατά 12% από το τέλος Ιουνίου. Επιπλέον, η επιβράδυνση του παγκοσμίου εμπορίου μπορεί να οφείλεται και σε συγκεκριμένα προβλήματα που αφορούν ειδικά το 2014, όπως τον πολύ σκληρό χειμώνα που έπληξε το αμερικανικό ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο, την αύξηση του φόρου πωλήσεων στην Ιαπωνία, τις εμπορικές κυρώσεις μεταξύ Δύσης και Ρωσίας.
Ωστόσο εξακολουθεί να είναι απορίας άξιον το ότι πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν να θεωρούν πως οι αγορές ομολόγων δεν αντανακλούν σωστά την πραγματικότητα. Αδύναμος πληθωρισμός στον αναπτυσσόμενο κόσμο και οι προαναφερθείσες αναθεωρήσεις για το παγκόσμιο εμπόριο φαίνεται να αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τις επενδύσεις σταθερού εισοδήματος. Αξια αναφοράς είναι και η πέμπτη συνεχόμενη πτώση του δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης Ifo στη Γερμανία. Η συνεχιζόμενη ανθεκτικότητα των αγορών μετοχών φαντάζει όλο και πιο περίεργη.