Η τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ύστερα από την τρομοκρατική επίθεση στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στη Νέα Υόρκη, δεν έχει μείνει στη μνήμη των ανθρώπων μόνο ως η πιο «μαύρη» ημέρα της πρόσφατης παγκόσμιας ιστορίας. Μέσα από την ανείπωτη τραγικότητά της ανέδειξε παράλληλα και τον καταλυτικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ένας ηγέτης και μάλιστα κάτω από συνθήκες απερίγραπτης κρίσης – που ήταν πέρα από κάθε πρόβλεψη κινδύνου, ακόμη και πέρα από την πλέον ακραία φοβιστική φαντασία. Ο ηγέτης αυτός είναι ο Ρούντολφ Τζουλιάνι, τότε δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ο οποίος διακρίθηκε για την άμεση λήψη κρίσιμων αποφάσεων, για τις ικανότητες διοίκησης και για την ευαισθησία του στο πλαίσιο του δημαρχιακού ρόλου του.
«Ο δήμαρχος της Αμερικής»
Ο δημοφιλέστατος «Ρούντι» –έκτοτε γνωστός ως ο «δήμαρχος της Αμερικής»– είναι περιζήτητος ανά τον κόσμο ως thought leader προκειμένου να μεταδώσει τα μοναδικά «μαθήματα ηγεσίας» και να αναλύσει τις παραμέτρους εκείνες που καθιστούν κάποιον επιτυχημένο ηγέτη σε δύσκολες –και μερικές φορές αντίξοες– συνθήκες. Την ευκαιρία αυτή προσφέρει στις 16 Οκτωβρίου 2014 στην Αθήνα το Linkage Network (www.linkagegreece.com 210-8021179) αποκλειστικά για τα μέλη του, παρουσιάζοντας το Broadcast της ομιλίας του, με θέμα «Leading in Difficult Times», ενώ θα ακολουθήσει και workshop με την ενεργητική συμμετοχή όλων των μελών του Linkage Network.
«Οταν με ρωτούν: «οι ηγέτες γεννιούνται ή γίνονται» πάντα τους απαντώ, ασφαλώς πρώτα πρέπει κάποιος να γεννηθεί. Εκτοτε όμως, το καθετί που έχει να κάνει με την ηγεσία είναι κάτι που το έχει μάθει, έστω και αν δεν συνειδητοποιεί το πότε και γιατί το έμαθε». Κάτι, με το οποίο εκφράζει και την προσωπική εμπειρία του, αφού όπως εξηγεί –και πριν από την 11/9/01– όταν αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο για την ηγεσία, συνειδητοποίησε ότι σχεδόν το καθετί που γνώριζε περί ηγεσίας, το είχε μάθει από κάποιον άλλον. Είτε συνεργαζόμενος, είτε διαβάζοντας, είτε μελετώντας τα παραδείγματα για το πώς οι άλλοι χειρίσθηκαν δύσκολους καιρούς. Εκφράζει δε την πεποίθηση ότι «δεν διαθέτουμε αρκετό χρόνο για να διδάξουμε στους ανθρώπους το τι είναι ηγεσία».
Αρχές
Σε σχετική ομιλία του που έχει δημοσιευθεί από το Πανεπιστήμιο Cumberlands, αναφέρει ότι «αν μπορείς να είσαι ηγέτης, τότε μόνο μπορείς και να επιτύχεις. Οι αρχές της ηγεσίας είναι οι ίδιες αρχές που διέπουν και τις δυσκολίες της ζωής. Και είναι οι ίδιες αρχές και για τον οργανισμό σου, όταν πρέπει να εμπνεύσεις ηθικό και να τον βγάλεις από τις δυσκολίες. Απλώς, υπάρχουν διαφορετικές αρχές και πολλά και διαφορετικά παραδείγματα». Αναφέρεται σε μερικές από αυτές τις οποίες, αφενός τις θεωρεί τις πλέον σημαντικές, αφετέρου, επειδή του είναι «εύκολο να τις περιγράψει».
Ως πρώτη αρχή αναφέρει την ισχυρή πίστη που πρέπει να διαθέτει ο ηγέτης αλλά και να γνωρίζει επακριβώς το τι είναι και γιατί πιστεύει σε αυτό. «Αν διοικείς έναν οργανισμό, πρέπει να έχεις επιχειρηματικούς στόχους, αν διοικείς μια πόλη, πρέπει να έχεις ιδέες, αν κυβερνάς μια χώρα, πρέπει να έχεις τέτοιες ιδέες που να εμπνέουν τους ανθρώπους. Αλλά δυστυχώς, δεν εστιάζουμε αρκετά σε αυτά. Πάνω απ’ όλα, ηγεσία είναι μια σειρά από στόχους». Ως δεύτερη αρχή αναφέρει την αισιοδοξία. «Αν είσαι ηγέτης πρέπει να είσαι αισιόδοξος. Το ξέρω, ότι για πολλούς αυτό ακούγεται κάπως επιπόλαιο. “Δηλαδή τι, ο ηγέτης θα πρέπει να κάνει αστεία εδώ και εκεί”; με ρωτούν. Οχι, δεν εννοώ αυτό», αναφέρει ο Τζουλιάνι και εξηγεί ότι αυτό που εννοεί είναι ότι «ο ηγέτης οφείλει να προτείνει λύσεις και να λύνει προβλήματα» και όχι να καταθλίβει τους άλλους απαριθμώντας όλες τις δυσκολίες και τα δυσάρεστα δεδομένα. «Αν θέλεις λοιπόν να είσαι ηγέτης, τότε πρέπει να είσαι εκείνος που οδηγεί προς τη λύση του προβλήματος και δεν σκέπτεσαι διαρκώς το ίδιο το πρόβλημα».
Το υποδειγματικό παράδειγμα της ηγεσίας σε κρίση, όπως το έδωσε ο Τζουλιάνι στις 11 Σεπτεμβρίου, πέρα από την παγκόσμια αριστεία που απέσπασε, έγινε και το επίκεντρο μελέτης και ανάλυσης των «συστατικών» του «καλού ηγέτη σε καιρούς κρίσης», όπως ο ίδιος τα δίνει μέσα από το βιβλίο του «Leadership». Και τέσσερα από αυτά τα χαρακτηρίζει «κρίσιμης σημασίας» για τον ηγέτη. Δηλαδή να γίνεται ορατός, να διατηρεί την ψυχραιμία του, να έχει «φωνή» και να την βγάζει, να είναι ευπροσάρμοστος και να ενθαρρύνει αισιόδοξα την ομάδα.
Εμπροσθοφυλακή
Κατ’ αρχήν λοιπόν πρέπει να γίνεται απόλυτα «ορατός». Να βγαίνει στην εμπροσθοφυλακή και να μην κρύβεται κατά τη δοκιμασία. Ο πασίγνωστος συγγραφέας Τομ Πίτερς έγραψε: «ο Ρούντι έδωσε το παρών όταν ακριβώς έπρεπε, όχι σύμφωνα με κάποια στρατηγική είτε ύστερα από μια καλοσχεδιασμένη σκέψη. Απλώς έδειξε το πρόσωπό του και στάθηκε όρθιος. Εγινε έτσι η ενσάρκωση του αδάμαστου πνεύματος του Μανχάταν». Η αυτοκυριαρχία του ηγέτη και ο έλεγχος των συναισθημάτων του όταν βρίσκονται υπό πίεση, βοηθούν την ομάδα να αντιδράσει σωστά κατά την κρίση. Με τη δική τους φυσική φωνή και με συναισθηματική νοημοσύνη να επικοινωνούν με τους άλλους και ιδιαιτέρως όταν πρόκειται για ειδικά σχέδια αντιμετώπισης κρίσης. Τέλος, «δώστε στην ομάδα σας μιαν αίσθηση αισιοδοξίας και να γνωρίζουν ότι και οι ίδιοι διαθέτουν αυτήν την ικανότητα να ξεπεράσουν αυτήν την κρίση».
Το θάρρος στις σημαντικές αρχές ηγεσίας
Στις σημαντικές αρχές της ηγεσίας, ο Ρούντολφ Τζουλιάνι αναφέρει και το θάρρος. «Για να είσαι ηγέτης, πρέπει να διαθέτεις θάρρος. Αν και πολλοί πιστεύουν ότι το θάρρος το διαθέτουν άτομα που είναι προικισμένα με το να μη νιώθουν ποτέ φόβο, αυτό είναι ένα μεγάλο λάθος». Αναφέρει ότι ο φόβος είναι ένα πολύτιμο συναίσθημα γιατί μας προειδοποιεί και μας προστατεύει από κινδύνους. Και απευθυνόμενος στο ακροατήριό του λέει ότι «αν κάποιος από εσάς σηκώσει τώρα το χέρι του και μου πει “εγώ δεν φοβάμαι ποτέ” θα τον στείλω στο Τμήμα Ψυχολογίας γιατί χρειάζεται βοήθεια».