Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν στην Πορτογαλία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επισημαίνοντας την αισθητή επιβράδυνση των μεταρρυθμίσεων και την απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής (Μνημόνιο). Στην πρώτη τους αξιολόγηση μετά τη λήξη του Μνημονίου, οι δύο φορείς επισημαίνουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα όσα θετικά είχαν επιτευχθεί στην Πορτογαλία ανατράπηκαν. Η αξιολόγηση διεξήχθη την περίοδο 28 Οκτωβρίου – 4 Νοεμβρίου. Επιπλέον, στο κείμενο αναφέρεται το ζήτημα του κατώτατου μισθού, που θεσμοθέτησε η Λισσαβώνα.
Οι Κομισιόν και ΔΝΤ προειδοποιούν ότι ίσως με το μέτρο αυτό να δυσχερανθεί η επανένταξη στην παραγωγική διαδικασία ατόμων από κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Επίσης, ζητούν από την κυβέρνηση του Πέδρο Πάσος Κοέλιο να τονώσει την ευελιξία και την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας, ώστε να μην ανατραπεί η ευάλωτη ανάκαμψη. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η εν λόγω εύθραυστη ανάκαμψη σκιάζεται και αναχαιτίζεται από τα υψηλά επίπεδα χρέους τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Εξίσου αρνητικά για την πορεία της πορτογαλικής οικονομίας λειτουργεί και η αβεβαιότητα που προκαλείται από εξωγενείς παράγοντες, οικονομικούς και γεωπολιτικούς ευρύτερα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπογραμμίζουν ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, η κυβέρνηση πρέπει επειγόντως να μην παρεκκλίνει του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος και να επικεντρωθεί ιδιαιτέρως στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
Αυξάνεται το έλλειμμα
Ειδικότερα, αναφερόμενο στα δημοσιονομικά μεγέθη της Πορτογαλίας, το ΔΝΤ επισήμανε πως το έλλειμμα του προϋπολογισμού της ενδεχομένως να φθάσει το 3,4% του ΑΕΠ του 2015. Πρόκειται για σημαντική υπέρβαση του στόχου του 2,7%, όπως τον είχε θέσει η κυβέρνηση Κοέλιο. «Ο προϋπολογισμός του 2015 δεν εναρμονίζεται με τις δεσμεύσεις για το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο», ανέφερε στην έκθεσή του το ΔΝΤ. Στόχος του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2015, να περικοπεί το έλλειμμα από το προβλεπόμενο 4,8% του ΑΕΠ φέτος στο 2,7%, αλλά και να αμβλύνει την επιβληθείσα λιτότητα λόγω του τριετούς Μνημονίου. Εν τω μεταξύ, η Λισσαβώνα καλείται να συνεκτιμήσει και μείζονες εσωτερικούς πολιτικούς παράγοντες, όπως είναι οι εθνικές εκλογές του 2015. Υπό το πρίσμα αυτό ο πρωθυπουργός σχεδιάζει να ελαφρύνει κατά τι τη φορολογία και να ανακαλέσει ορισμένες από τις περικοπές που επιβλήθηκαν στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, στο πλαίσιο του πακέτου διάσωσης των 78 δισ. ευρώ. Στην αξιολόγησή του το ΔΝΤ υπογράμμισε πως «η δημοσιονομική πειθαρχία θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα για την κυβέρνηση, αλλά το 2015 διαφαίνεται πως η όλη προσπάθεια θα διακοπεί».
Απάντηση Λισσαβώνας
Η υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκε,δήλωσε ότι σημειώνει τους κινδύνους που επισημαίνουν οι δανειστές. Προσέθεσε, ωστόσο, ότι «η πορτογαλική κυβέρνηση δεσμεύεται να οδηγήσει τη χώρα σε δημοσιονομικό έλλειμμα εντός των ευρωπαϊκών ορίων το 2015», ενώ δεν απέκλεισε αλλαγές στην πολιτική. Η οικονομία της Πορτογαλίας έδειξε σημάδια ανάκαμψης το παρελθόν έτος, αφότου κατόρθωσε να ξεπεράσει τη δεινότερη οικονομική κάμψη που είχε ζήσει από τη δεκαετία του 1970. Εκτιμάται πως το τρέχον έτος θα είναι και το πρώτο, κατά το οποίο θα εμφανίσει ανάπτυξη καθ’ όλη τη διάρκειά του.