Σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ιαπωνίας κατά μία βαθμίδα προχώρησε ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody’s μόλις δεκαπέντε ημέρες πριν από τη διεξαγωγή των εθνικών εκλογών εκεί. Eίναι η πρώτη υποβάθμιση της χώρας, αφότου ανέλαβε την πρωθυπουργία ο Σίνζο Αμπε. Ο οίκος έχει κατατάξει την Ιαπωνία στη βαθμίδα «Α1», υπογραμμίζοντας, παράλληλα, ότι υπάρχει αβεβαιότητα όσον αφορά την ικανότητα της χώρας να επιτύχει τον στόχο της για μείωση του χρέους. Αντιδρώντας άμεσα η αγορά, άσκησε πιέσεις στο ιαπωνικό νόμισμα, το οποίο εξασθένησε δραστικά προς το δολάριο. Το γιεν άγγιξε, συγκεκριμένα, τα επίπεδα ναδίρ επταετίας των 119,15 γιεν προς το δολάριο, ενώ οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων της Ιαπωνίας κινήθηκαν ανοδικά. Ουσιαστικά ο διεθνής οίκος αξιολόγησης προχώρησε σε παρέμβαση, η οποία θα μπορούσε να λάβει πολιτικές διαστάσεις.
Ο νυν πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε σε δύο εβδομάδες θα ζητήσει την ψήφο των Ιαπώνων, ευελπιστώντας να δηλώσουν εμπράκτως την υποστήριξή τους στην οικονομική του πολιτική – μια πολιτική, η οποία προβλέπει εκτεταμένα μέτρα τόνωσης της οικονομίας και αναβολή αύξησης του φόρου κατανάλωσης από τον Απρίλιο του 2015, ώστε να μην ανακοπεί η κατανάλωση. Από μέρους της η Τράπεζα της Ιαπωνίας (ΒΟJ), σε πλήρη εναρμόνιση με την κυβέρνηση, έχει αποδυθεί σε μια κολοσσιαία αγορά κρατικών ομολόγων. Βέβαια, η Ιαπωνία ήδη βαρύνεται με το επαχθέστερο χρέος του κόσμου. «Η υποβάθμιση της Ιαπωνίας από τη Moody’s λειτουργεί ως αφύπνιση για να υπενθυμίσει στους ψηφοφόρους ότι η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας είναι φρικτή», παρατηρεί ο Καζουχίκο Ογκάτα, ανώτατος οικονομολόγος της Credit Agricole. «Μετά τις εξελίξεις αυτές θα πρέπει ο Σίνζο Αμπε να πιεστεί να εντείνει τις προσπάθειές του να αναζωογονήσει την οικονομία πρώτα και μετά να εστιασθεί στους δημοσιονομικούς στόχους». Εξαιτίας της υποβάθμισης της δανειοληπτικής ικανότητας της Ιαπωνίας, υπάρχει ο κίνδυνος να αυξηθούν οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της. Κατά συνέπεια, θα καταστεί ακόμα δυσκολότερο για τη χώρα να διαχειριστεί το χρέος της, όπως επισημαίνει ο ίδιος ο οίκος διεθνούς αξιολόγησης Moody’s, ανεξαρτήτως του ότι σήμερα η απόδοσή τους δεν φθάνει το 0,5%.
Το μεγαλύτερο μέρος του ιαπωνικού χρέους βρίσκεται σε χέρια εγχώριων επενδυτών, με τους ξένους να διατηρούν μόλις το 8,54% στα τέλη Ιουνίου 2014. Σε μηνιαία βάση η ΒΟJ αγοράζει κρατικά ομόλογα 8 – 12 τρισ. γιεν. Η πρωτοβουλία αυτή δημιουργεί αίσθημα ικανοποίησης στην κυβέρνηση όσον αφορά το χρέος της, ενώ παράλληλα αποτρέπει την αγορά να στείλει το δικό της μήνυμα με μια αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Στις εκτιμήσεις αυτές προέβη ο Μιγιάκο Σούντα, πρώην μέλος της επιτροπής πολιτικής της Τράπεζας της Ιαπωνίας. Θα πρέπει, πάντως εν κατακλείδι, να αναφερθεί πως η Moody’s έκανε ειδική μνεία στην απόφαση του πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε να αναβάλει για δύο χρόνια την προγραμματισμένη αύξηση στον φόρο κατανάλωσης. Κατά τον διεθνή οίκο αξιολόγησης, η κίνηση αυτή ενδεχομένως να στηρίξει βραχυπρόθεσμα την ιαπωνική οικονομία, εντούτοις, δυσχεραίνει την επίτευξη του στόχου σχετικά με την περιστολή του δημόσιου χρέους.