Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor's υποβάθμισε το κρατικό αξιόχρεο της Ιταλίας απόψε από BBB σε BBB-, μόλις μια βαθμίδα πριν από την κατηγορία των «σκουπιδιών», με σταθερή προοπτική, επικαλούμενος τον βραδύ ρυθμό της οικονομικής της ανάπτυξης, την χαμηλή ανταγωνιστικότητά της και τις αμφιβολίες για την βιωσιμότητα του τεράστιου δημοσίου χρέους της.
Η εξέλιξη χαρακτηρίζεται σοβαρό πλήγμα για την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία τον Φεβρουάριο υποσχόμενος να προωθήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για να βγει η Ιταλία από την ύφεση—αλλά η ιταλική οικονομία συνέχισε να βρίσκεται σε υποχώρηση.
Ο S&P αναθεώρησε επίσης επί τα χείρω τις προβλέψεις του για την πορεία της ιταλικής οικονομίας, αναφέροντας ότι η ανάπτυξη το 2015 θα ανέλθει σε ένα ρυθμό μόλις 0,2% και κατά μέσον όρο θα είναι 0,5% την περίοδο 2014-2017. Μόλις τον Ιούλιο, ο οίκος είχε επιβεβαιώσει την αξιολόγηση BBB της Ιταλίας και προέβλεπε ανάπτυξη κατά μ.ό. 1% την επόμενη τριετία.
Η οικονομία της Ιταλίας αναμένεται να συρρικνωθεί το 2014, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.
Πολλοί αναλυτές είπαν ότι τους εξέπληξε η υποβάθμιση της Ιταλίας από τον S&P, σημειώνοντας ότι τα κόστη του δανεισμού της χώρας βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, ιδίως ενόψει της πιθανής έναρξης ενός προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ. Το υπουργείο Οικονομικών της Ιταλίας απέφυγε να προβεί σε οποιοδήποτε σχόλιο.
Ο S&P προέβλεψε ότι το χρέος της Ιταλίας, το οποίο ανέρχεται στο 132% του ΑΕΠ της κι είναι το υψηλότερο στην ευρωζώνη έπειτα από αυτό της Ελλάδας, θα φθάσει τα €2,256 τρισεκ. στα τέλη του 2017, ότι θα είναι δηλαδή κατά €80 δισεκ. υψηλότερο από ό,τι προέβλεπε τον Ιούνιο.
Σύμφωνα με αναλυτές, η κίνηση του οίκου εντείνει την πίεση στο κεντρικό πιστωτικό ίδρυμα της ΕΕ να προχωρήσει στην έναρξη ενός προγράμματος τυπώματος χρήματος για την αγορά κρατικών ομολόγων.
«Δεν υπάρχει καμιά διαρθρωτική μεταρρύθμιση ικανή να φέρει ανάπτυξη γρήγορα. Με τον πληθωρισμό τόσο χαμηλά και τα περιοριστικά δημοσιονομικά όρια της ΕΕ, η ΕΚΤ είναι αναγκασμένη να παρέμβει», σχολίασε η Ραφαέλα Τενκόνι της Bank of America Merrill Lynch.
Ο Moody's τοποθετεί την Ιταλία στη βαθμίδα Baa2, ενώ ο Fitch BBB+, αμφότεροι με σταθερή προοπτική.
Αναβάθμιση για την Ιρλανδία
Αντίθετα, η S&P αναβάθμισε το βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο κρατικό αξιόχρεο της Ιρλανδίας σε A/A-1 από A-/A-2, με σταθερή προοπτική, επικαλούμενος τις σταθερές αναπτυξιακές προοπτικές στην χώρα.
Ο οίκος ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι αναμένει ταχεία οικονομική ανάπτυξη στην Ιρλανδία, η οποία θα βελτιώσει τη δημοσιονομική της θέση.
Ο S&P επισημαίνει ακόμη ότι θεωρεί σταθερή την προοπτική λόγω της βελτίωσης της δημοσιονομικής κατάστασης στην Ιρλανδία, της πρόσβασής της στις κεφαλαιαγορές και την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού του χρηματοπιστωτικού της συστήματος.