Η οικονομική ανισότητα περιορίζει σοβαρά την ανάπτυξη, σύμφωνα με νέα μελέτη του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη. Σήμερα η οικονομική ανισότητα βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριάντα ετών, λέει ο ΟΟΣΑ και προτείνει πολιτική αναδιανομής πλούτου μέσω της φορολογίας και της κοινωνικής πολιτικής, όπως και ενίσχυση της εκπαίδευσης.
Μεγαλώνει το χάσμα
Με την ανάπτυξη στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ να έχει επιβραδυνθεί σοβαρά μετά την κρίση του 2008, όλο και περισσότερες μελέτες και βιβλία επικεντρώνονται τα τελευταία χρόνια στην οικονομική ανισότητα. Τη Δευτέρα, ο ΟΟΣΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανισότητα μεταξύ των 34 κρατών-μελών του βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών. Πρόκειται για εξέλιξη που όχι μόνο προκαλεί κοινωνικές εντάσεις, αλλά και που πλήττει σοβαρά την προοπτική ανάπτυξης κάθε χώρας. Μεξικό και Νέα Ζηλανδία έχασαν περίπου το 10% του ΑΕΠ τους στη διάρκεια της περιόδου 1988-2008 εξαιτίας της εισοδηματικής ανισότητας. Στη Βρετανία οι απώλειες ΑΕΠ φτάνουν το 9% και στις ΗΠΑ το 7%, ενώ στην Ιταλία το 6% στο ίδιο διάστημα.
Αντιθέτως, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ Ισπανών, Ιταλών και Γάλλων αυξήθηκε στα χρόνια πριν από την κρίση χάρη στη μικρότερη οικονομική ανισότητα που υπήρχε σε αυτές τις χώρες. Οι δύο μοναδικές χώρες του ΟΟΣΑ όπου περιορίστηκε τα τελευταία χρόνια η οικονομική ανισότητα είναι η Ελλάδα και η Τουρκία. Σήμερα στις χώρες του ΟΟΣΑ το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κερδίζει κατά μέσον όρο 9,5 φορές περισσότερα χρήματα από τους φτωχούς. Τη δεκαετία του 1980 το χάσμα ήταν πολύ μικρότερο, με τους πλουσίους να κερδίζουν 7 φορές περισσότερα από τους φτωχούς.
«Κλειδί» η εκπαίδευση
«Υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία αποδεικνύεται ότι η αντιμετώπιση της υψηλής και αυξανόμενης οικονομικής ανισότητας πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε πολιτικής συζήτησης. Αυτό όμως δεν συμβαίνει», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Ανχελ Γκουρία. «Χώρες που προάγουν τις ίσες ευκαιρίες για όλους από μικρή ηλικία είναι αυτές που θα αναπτυχθούν και θα ευδοκιμήσουν περισσότερο», προσθέτει ο κ. Γκουρία. Πώς όμως περιορίζει η οικονομική ανισότητα την ανάπτυξη; Αυτό συμβαίνει κυρίως διότι τα παιδιά φτωχότερων οικογενειών δεν έχουν την ευκαιρία να μορφωθούν. Η απουσία εκπαίδευσης περιορίζει την κοινωνική κινητικότητα και εμποδίζει τους ανθρώπους να αναπτύξουν δεξιότητες και ταλέντα που θα τους βοηθήσουν να αυξήσουν το εισόδημα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. «Σύμφωνα με τις αποδείξεις που έχουμε, η υψηλή ανισότητα περιορίζει την ικανότητα ατόμων από φτωχότερο υπόβαθρο να επενδύσουν στο ανθρώπινο κεφάλαιο, τόσο όσον αφορά το επίπεδο της εκπαίδευσης αλλά ακόμη περισσότερο όσον αφορά την ποιότητα της εκπαίδευσης», αναφέρει ο ΟΟΣΑ. Μάλιστα, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στο φτωχότερο 10% του πληθυσμού, όπως πιστευόταν έως σήμερα, αλλά στο φτωχότερο 40%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα εισοδήματα της κατώτερης μεσαίας τάξης έχουν μειωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Γι’ αυτό τον λόγο τα προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας δεν επαρκούν πλέον ώστε να περιοριστεί η οικονομική ανισότητα, λέει ο ΟΟΣΑ.
«Μεταφορές μετρητών και αυξημένη πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες όπως υψηλής ποιότητας εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και υπηρεσίες υγείας αποτελούν ζωτικής σημασίας επένδυση προκειμένου μακροπρόθεσμα να υπάρξει μεγαλύτερη ισότητα ευκαιριών». Ενδιαφέρον είναι ότι μετά το ΔΝΤ τώρα και ο ΟΟΣΑ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πολιτική αναδιανομής εισοδήματος δεν πλήττει την ανάπτυξη. «Δεν βρίσκουμε αποδείξεις ότι η αναδιανεμητική πολιτική, μέσω φόρων και κοινωνικών επιδομάτων, πλήττει την οικονομική ανάπτυξη, υπό την προϋπόθεση ότι είναι καλά σχεδιασμένη, στοχευμένη και εφαρμοσμένη».