Ισως είναι πολύ αργά για να αναθεωρήσει η Λιθουανία την απόφαση να αποχωριστεί το εγχώριο νόμισμά της, το λίτας, προσχωρώντας στην Ευρωζώνη από τον Ιανουάριο του 2015 για να αποτελέσει το 19ο κράτος-μέλος της νομισματικής ένωσης. Τα προβλήματα της Ελλάδας αποτελούν ένα περίτρανο παράδειγμα των επιπτώσεων εάν παραιτηθεί μια χώρα από την αυτονομία της στη χάραξη νομισματικής πολιτικής.
Είναι αρκετά ξεκάθαρες οι συνέπειες που προκύπτουν εάν μια χώρα δεν έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε υποτίμηση του νομίσματός της με στόχο να αυξήσει τις εξαγωγές της και να ενισχύσει την εγχώρια ανάπτυξη.
Η Ελλάδα είναι παγιδευμένη σε μια οικονομική και πολιτική κρίση, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα λιτότητας που της έχει επιβληθεί από τους δανειστές της και είναι βαθύτατα δυσάρεστο από τους κατοίκους της. Αν και η ίδια η χώρα ευθύνεται εξ ολοκλήρου για τα προβλήματά της -παραπλανώντας τους Ευρωπαίους εταίρους για το μέγεθος του δημοσιονομικού ελλείμματός της για να ενταχθεί στην Ευρωζώνη- οι διαθέσιμες λύσεις για να εξέλθει από αυτήν την κρίση περιορίζονται από την Ευρωζώνη. Ωστόσο, οι χώρες που εισχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να υιοθετήσουν το ευρώ από τη στιγμή που θα πληρούν τις οικονομικές προϋποθέσεις. Εκτός εάν συμφωνήσουν να εξαιρεθούν από το ευρώ όπως συνέβη με τις περιπτώσεις της Βρετανίας και της Δανίας. Από την 1η Ιανουαρίου, η Λιθουανία θα είναι η τελευταία χώρα της Βαλτικής που θα υιοθετήσει το ευρώ, ακολουθώντας τη Λεττονία προ ενός έτους και την Εσθονία προ τετραετίας.
Αν και οι Λιθουανοί καλωσόρισαν με μεγάλο ενθουσιασμό την προοπτική ένταξή τους στην Ε.Ε. το 2003, δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσουν την άποψή τους για το ευρώ. Κατά τα φαινόμενα, όμως, δεν είναι χαρούμενοι με το επικείμενο γεγονός, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 47% των Λιθουανών ήταν υπέρ, το 49% κατά και το 4% παρέμεναν αναποφάσιστοι.
Αντίστοιχη έρευνα που είχε συντελεστεί τον Απρίλιο του 2013 έδειξε πως εναντίον της ένταξης στο ευρώ ήταν το 55% και υπέρ το 41%.
Από οικονομικής απόψεως, οι συνθήκες στη Λιθουανία είναι καλύτερες σε σχέση με την Ευρωζώνη. Οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι υψηλότεροι και η ανεργία χαμηλότερη. Το κόστος δανεισμού κινείται σε επίπεδα ανάλογα με την Ισπανία και την Ιταλία, δηλαδή είναι λίγο υψηλότερα από τη Γερμανία. Ο πληθωρισμός δε είναι, σχεδόν, ανύπαρκτος, μια ένδειξη που σε αυτήν την περίπτωση καταδεικνύει σταθερότητα για την οικονομία.
Μια από τις επιφυλάξεις των Λιθουανών ως προς την ένταξη της χώρας τους στην Ευρωζώνη είναι η προσαρμογή των τιμών και τυχόν καταχρήσεις με προς τα πάνω στρογγυλοποιήσεις που μπορεί να προκύψουν από αυτήν τη διαδικασία. Το 76% των Λιθουανών έχει εκφράσει τον προβληματισμό του, ενώ το 84% είναι και πεπεισμένο ότι θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές, σύμφωνα με την έρευνα της Κομισιόν. Ο προβληματισμός αυτός είναι, κατά κάποιο τρόπο, δικαιολογημένος. Οι τιμές άρχισαν να ακολουθούν ανοδική πορεία από τον Απρίλιο, πριν δηλαδή δεσμευθούν οι εταιρείες να μην προχωρήσουν σε περαιτέρω αυξήσεις. Ανάλογες τάσεις είχαν παρατηρηθεί στη Λεττονία πριν από την ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με έρευνα της Skandinaviska Enskilda Banken.
Οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές για να προστεθούν νέα μέλη στο κλαμπ του ευρώ. Τα γεγονότα στην Ελλάδα, ενδεχομένως, να επαναφέρουν στην επιφάνεια την υπαρξιακή κρίση που είχε απειλήσει με μια οπισθοχώρηση από τα σχέδια ένταξης στο ευρώ κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών. Ισως, το έλλειμμα δημοκρατίας της Ε.Ε. να πυροδοτεί τη διστακτικότητα των Λιθουανών ως προς το ευρώ. Ας ελπίσουμε να μη μετανιώσει τελικά η Λιθουανία την ένταξή της στο ευρώ.