Πρόταση για αγορές ομολόγων ύψους περίπου 50 δισ. ευρώ κάθε μήνα για τουλάχιστον ένα χρόνο, ενδεχομένως και για δύο χρόνια, αναμένεται να παρουσιάσει σήμερα το Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε πρώτη η αμερικανική εφημερίδα The Wall Street Journal. Παράλληλα, φαίνεται ότι υπάρχει αντίδραση αρκετών κεντρικών τραπεζιτών στην ιδέα να μη διαμοιραστούν οι κίνδυνοι της αγοράς κρατικών ομολόγων, αλλά κάθε κεντρική τράπεζα να αγοράζει τα κρατικά ομόλογα της δικής της κυβέρνησης, σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times.
Η ΕΚΤ θα ανακοινώσει το μεσημέρι τις αποφάσεις της, με τις αγορές να περιμένουν την ανακοίνωση όσο περισσότερων λεπτομερειών του προγράμματος γίνεται.
Ολα δείχνουν ότι η ΕΚΤ θα ακολουθήσει, αν και με καθυστέρηση πολλών ετών, τον δρόμο της ποσοτικής χαλάρωσης που ακολούθησαν ήδη από το 2008 η αμερικανική και η βρετανική κεντρική τράπεζα στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την οικονομία τους. Αν επαληθευθούν σήμερα οι πληροφορίες για αγορές ομολόγων ύψους 50 δισ. ευρώ τον μήνα, τότε το συνολικό ποσό θα μπορούσε να ανέλθει μεταξύ 600 δισ. ευρώ και 1,1 τρισ. ευρώ σε διάστημα 12-24 μηνών. Η σταθερή υποχώρηση του πληθωρισμού τους τελευταίους 18 μήνες αναγκάζει τον Μάριο Ντράγκι και τους υπόλοιπους κεντρικούς τραπεζίτες της Ευρωζώνης να συγκρουστούν με τη γερμανική επιχειρηματική και πολιτική ελίτ, που ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να αντιστέκεται λυσσαλέα στην ιδέα της κεντρικής αγοράς ομολόγων, παρ’ όλο που ο πληθωρισμός μειώθηκε τον Δεκέμβριο κατά 0,2%, ενώ η ανεργία στην Ευρωζώνη παραμένει στο 11,5%.
Οι προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί στις αγορές τους τελευταίους μήνες είναι πολύ μεγάλες και σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, η ΕΚΤ αποφάσισε να εντυπωσιάσει τους επενδυτές, πράγμα που αναμφίβολα θα πετύχει, ιδίως αν ανακοινώσει συνολικές αγορές άνω του ενός τρισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2016. Οπως έχει δείξει η εμπειρία των ΗΠΑ, «κλειδί» για την επιτυχία ενός προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης είναι να πειστούν οι επενδυτές ότι η Κεντρική Τράπεζα είναι αποφασισμένη να το υποστηρίξει με όλες της τις δυνάμεις μέχρι να πετύχει τον στόχο που έχει θέσει, στην περίπτωση της ΕΚΤ την επάνοδο του πληθωρισμού κοντά στο 2%. Μόνο έτσι μπορεί να αλλάξουν οι προσδοκίες των αγορών για μια οικονομία και ακολούθως να υπάρξει επανεκκίνησή της, ενίσχυση των επενδύσεων και του δανεισμού και τελικά αύξηση της απασχόλησης, της κατανάλωσης του πληθωρισμού και του ΑΕΠ.
Μια δεύτερη πολύ σημαντική εξέλιξη είναι η αντίδραση που σημειώθηκε στους κόλπους της ΕΚΤ μετά τη διαρροή της πληροφορίας προ δύο εβδομάδων ότι η Κεντρική Τράπεζα για πρώτη φορά στην ιστορία της εξέτασε το ενδεχόμενο να μη μοιράσει το (λογιστικό και μόνο) ρίσκο από την αγορά ομολόγων, αλλά να πραγματοποιήσει τις αγορές ομολόγων μέσω των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Η ιδέα έχει στόχο να κάμψει την αντίσταση της Γερμανίας στις αγορές κρατικών ομολόγων. Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times, η τύχη της συγκεκριμένης πρότασης θα κριθεί την τελευταία στιγμή, με πολλούς κεντρικούς τραπεζίτες να επιμένουν ότι οι αγορές πρέπει να γίνουν κεντρικά από την ΕΚΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε η «Κ» την Τετάρτη, η Ελλάδα αναμένεται να εξαιρεθεί από τις αγορές ομολόγων μέχρι να συμφωνήσει στην εφαρμογή νέου προγράμματος με την Ευρωζώνη. Πάντως, ακόμη και χθες η Γερμανίδα καγκελάριος επέμεινε ότι η ΕΚΤ δεν θα πρέπει με τις ενέργειές της να υπονομεύσει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες των κρατών-μελών, παρέμβαση που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπονομεύει την ανεξαρτησία της ΕΚΤ.
Ευφορία λόγω μιας διαρροής
Η διαρροή των πληροφοριών περί μηνιαίων αγορών ύψους 50 δισ. ευρώ ενθουσίασε τις αγορές σε Ευρώπη και σε ΗΠΑ που μέχρι το μεσημέρι υποχωρούσαν εξαιτίας της ανησυχίας ότι η ΕΚΤ θα υποκύψει στις πιέσεις του Βερολίνου και θα ανακοινώσει μια «γερμανικού» τύπου ποσοτική χαλάρωση κατώτερη των προσδοκιών. Η απόδοση του αμερικανικού δεκαετούς ομολόγου υποχώρησε χθες κατά 3,28% και διαμορφώθηκε στο 1,852% καθώς οι επενδυτές έσπευδαν να αγοράσουν αμερικανικά ομόλογα που δίνουν πολύ μεγαλύτερη απόδοση από τα αντίστοιχης διαβάθμισης ευρωπαϊκά. Συνολικές αγορές ύψους 600 δισ. ευρώ «αποτελούν το ελάχιστο που περιμένουν οι αγορές. Αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε ανοιχτή δέσμευση αγοράς κρατικών ομολόγων, ε, τότε το παιχνίδι αλλάζει τελείως», εξηγεί στο Reuters ο Νταν Γκρινχάους αναλυτής της BTIG.