Η Ιαπωνία δεν θα καταφέρει να αυξήσει τον πληθωρισμό στον στόχο του 2% εντός χρονοδιαγράμματος, λόγω της πτώσης των τιμών του πετρελαίου. Ο φόβος αυτός διατυπώνεται από τον υποδιοικητή της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Κικούο Ιβάτα, τον αρχιτέκτονα του θηριώδους προγράμματος της κεντρικής τράπεζας για την καταπολέμηση του αποπληθωρισμού που στοιχειώνει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, σχεδόν δύο δεκαετίες, από το 1995 μέχρι το 2013.
Βασική δέσμευση του κ. Ιβάτα είναι να αντιστρέψει την πτωτική πορεία των τιμών καταναλωτή σε σταθερή βάση, επαναφέροντας τον πληθωρισμό σε φυσιολογικά επίπεδα και δίχως παρεμβάσεις, όπως συμβαίνει σήμερα. Το πρόγραμμα-μαμούθ της Τράπεζας της Ιαπωνίας ανέρχεται πλέον σε 570 δισ. ευρώ ετησίως, μετά την ανακοίνωση πρόσθετων μέτρων 214 δισ. ευρώ τον περασμένο Νοέμβριο. Τον Απρίλιο του 2013, όταν ανακοινώθηκαν αρχικά τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης από την Τράπεζα της Ιαπωνίας, ο κ. Ιβάτα είχε δηλώσει ότι θα υποβάλει την παραίτησή του εάν δεν κατάφερνε να επιτύχει τον στόχο για τον πληθωρισμό. Tότε ανέλαβε τα τρέχοντα καθήκοντά του μαζί με τον νυν διοικητή της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Χαρουχίκο Κουρόντα.
«Η χρονική στιγμή για την ενίσχυση του πληθωρισμού έως και 2% θα είναι μεταγενέστερη από τις αρχικές εκτιμήσεις. Δεν περίμενα να υποχωρήσουν τόσο πολύ οι τιμές του πετρελαίου», δήλωσε ο ίδιος. Τόνισε, ωστόσο, ότι οι μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό θα παραμείνουν αμετάβλητες όσο η οικονομία απορροφάει την αρνητική επίδραση από την αύξηση του φόρου κατανάλωσης που εφαρμόστηκε τον περασμένο Απρίλιο.
Τα εμπόδια που συναντά η Ιαπωνία επί σειράν ετών για να αντιστρέψει τη συνεχόμενη πτώση των τιμών και να αποκρούσει τον αποπληθωρισμό, ο οποίος οδηγεί μια οικονομία στη στασιμότητα, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον του οικονομικού κόσμου σήμερα περισσότερο από ποτέ, διότι η Ευρωζώνη είναι αντιμέτωπη με ανάλογο κίνδυνο. Πρώτη φορά μετά το 2009, οι τιμές στην Ευρωζώνη υποχώρησαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014, αντανακλώντας το βαθύ πλήγμα που δέχθηκαν κράτη-μέλη του ευρωπαϊκού Νότου λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης και κρίσης χρέους, όπως η Ισπανία και η Ελλάδα. Υπάρχουν, ωστόσο, ενδείξεις αποπληθωρισμού και στον πυρήνα της Ευρωζώνης, με τις τιμές να υποχωρούν κατά 0,3% στη Γερμανία τον Ιανουάριο του 2015. Εάν το φαινόμενο αυτό μονιμοποιηθεί, τότε η Ευρωζώνη εκτιμάται ότι θα παγιδευτεί σε μια μακρά περίοδο στασιμότητας. Η Bundesbank, ωστόσο, διαφωνεί για τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού. Χθες, ο επικεφαλής της, Γενς Βάιντμαν, απέκλεισε κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Στην Ιαπωνία, οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών επανήλθαν σε θετικό έδαφος τον Ιούλιο του 2013, αλλά όχι σε ικανοποιητικά επίπεδα. Από το 1995 μέχρι τότε υπήρχε αποπληθωρισμός στην Ιαπωνία. Ωστόσο, η άνοδος των τιμών καταναλωτή κατά 2,4% το Δεκέμβριο ήταν χαμηλότερη απ’ ό,τι αναμενόταν. Εάν εξαιρεθεί η αύξηση του φόρου κατανάλωσης, τότε προκύπτει ότι υπήρξε άνοδος κατά μόνον 0,5%. Ο φόρος κατανάλωσης αυξήθηκε από το 5% στο 8%, σε μια προσπάθεια να μειωθεί το δημόσιο χρέος που κυμαίνεται στο 212,76% του ΑΕΠ.