Ο κ. Μπάιρον Τζένκινς λέει ότι προτιμάει να γκρεμίσει το σπίτι του από το να το παραδώσει στους τραπεζίτες. Ο πρώην οικοδόμος χρωστάει περίπου 750.000 ευρώ για το στεγαστικό δάνειο που πήρε προκειμένου να αγοράσει το σπίτι στην πόλη Κίλντερ, περίπου 60 χιλιόμετρα δυτικά του Δουβλίνου. Μετά 15 δίκες εξακολουθεί να αντιστέκεται στην κατάσχεση του σπιτιού του. «Το μόνο που θα πάρουν πίσω θα είναι ένας σωρός από τούβλα», λέει ο κ. Τζένκινς. «Τους το έχω πει». Οι τράπεζες κατέθεσαν 10.000 αιτήσεις κατασχέσεως σπιτιών το διάστημα Σεπτεμβρίου 2013-Σεπτεμβρίου 2014, δηλαδή τέσσερις φορές περισσότερες απ’ ό,τι τον προηγούμενο χρόνο. Η ιστορία της χειρότερης κατάρρευσης αγοράς ακινήτων στη δυτική Ευρώπη μπαίνει σε νέο κεφάλαιο και φέρνει μαζί της την ιρλανδική εκδοχή αντισυστημικής αντίδρασης που σαρώνει την Ευρώπη. Καθώς οι Ελληνες στρέφονται στον Αλέξη Τσίπρα προκειμένου να αντιστρέψουν πέντε χρόνια λιτότητας και κόμματα που τάσσονται κατά της μετανάστευσης κερδίζουν έδαφος σε χώρες όπως η Γαλλία και η Σουηδία, στην Ιρλανδία οι ιδιοκτήτες σπιτιών αρχίζουν να οργανώνουν τη δική τους αντίσταση.
Ο κ. Τζένκινς ανήκει σε μια ομάδα ακτιβιστών που συνδέεται με την οργάνωση Land League, όπως ήταν και το όνομα μιας οργάνωσης του 19ου αιώνα που έδινε μάχες κατά των ιδιοκτητών γης την εποχή που η Ιρλανδία ήταν τμήμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Τον 21ο αιώνα η μάχη είναι κατά των τραπεζιτών. «Δεν προκαλούμε καταστροφή, αν με καταστροφή εννοεί κανείς το να εξακολουθούν οι άνθρωποι να μένουν στα σπίτια τους», λέει ο κ. Τζέρι Μπιντς, ένας εργολάβος που έχει περάσει σχεδόν δέκα χρόνια πολεμώντας δικαστικά τις τράπεζες και σήμερα είναι επικεφαλής της Land League. «Εμείς απηχούμε τον θυμό που υπάρχει στην κοινωνία σε σχέση με χρέη που είναι τόσο μεγάλα ώστε δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν», προσθέτει. Περίπου 117.000 στεγαστικά δάνεια δεν εξυπηρετούνται κανονικά σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία της ιρλανδικής κεντρικής τράπεζας, και μια ομάδα που παρέχει δωρεάν νομικές συμβουλές ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι αναμένει σημαντικά αύξηση των κατασχέσεων.
Με τις εκλογές να είναι προγραμματισμένες για το 2016, το ζήτημα αρχίσει σιγά σιγά να προσελκύει την προσοχή των πολιτικών. Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Εντα Κένι κάλεσε αυτή την εβδομάδα τους τραπεζίτες να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι ιδιοκτήτες σπιτιών που δεν εξυπηρετούν το δάνειό τους για περισσότερο από δύο χρόνια αποτελούν τα 2/3 του συνόλου των ιδιοκτητών που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εξυπηρέτηση των στεγαστικών τους δανείων. Ενα χιονισμένο πρωινό του Ιανουαρίου, μια ομάδα διαδηλωτών κατά των κατασχέσεων σπιτιών συγκεντρώθηκε έξω από ένα μικρό σπίτι στην πόλη Κελς, 40 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Δουβλίνου. Επί 72 ώρες, 60 άνθρωποι παρέμειναν έξω από το σπίτι προκειμένου να αποτρέψουν την κατάσχεσή του. Σύμφωνα με έναν από τους διαδηλωτές το σπίτι ανήκει σε ένα ζευγάρι που έχει μία κόρη ηλικίας δέκα ετών. Λίγες ημέρες αργότερα, τα μέλη της Land League συγκεντρώθηκαν ώστε να συντονίσουν την παρουσία τους στη βορειοανατολική Ιρλανδία. «Εχουμε ένα σύστημα συναγερμού: Στέλνεις ένα μήνυμα και εμφανίζονται 50 από τα μέλη μας», λέει ο κ. Μπιντς. «Το σλόγκαν μας είναι ότι θα φτάσουμε πιο γρήγορα από ένα ασθενοφόρο». Το όνομα Land League έχει μεγάλη ιστορική σημασία στην Ιρλανδία. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η οργάνωση αγωνίστηκε ώστε να αποτρέψει την έξωση μικροκαλλιεργητών από τη γη τους σε αντιπαραθέσεις που συχνά ήταν βίαιες. Αργότερα η οργάνωση υποστήριξε το κίνημα για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας, την οποία η χώρα κέρδισε το 1922, με την ιστορία της να καθορίζεται από τον αγώνα για τη γη. «Η ιρλανδική κουλτούρα είναι αντίθετη με τις εξώσεις και τις κατασχέσεις για σοβαρούς ιστορικούς λόγους, και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει», εξηγεί ο κ. Μπράιαν Λούσι, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Trinity του Δουβλίνου. «Η κουλτούρα πάντοτε θα υπερισχύει της στρατηγικής».
«Μπλόκο» πολιτών σε πλειστηριασμούς
Ακτιβιστές έχουν αρχίσει να διακόπτουν τις δημοπρασίες ακινήτων, οδηγώντας ορισμένες εταιρείες δημοπρασιών να συμφωνήσουν να μην πουλάνε σπίτια που αποτελούν αντικείμενο δικαστικής διαμάχης μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών. Ο κ. Μπιντς λέει ότι επόμενος στόχος της οργάνωσης μπορεί να είναι τα κερδοσκοπικά κεφάλαια που άρχισαν να αγοράζουν ιρλανδικά στεγαστικά δάνεια μετά την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας. Επενδυτές όπως οι Apollo Global Management, Lone Star Funds και Oaktree Capital Group έχουν αγοράσει τους προηγούμενους μήνες κυρίως μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια. «Απ’ όσο μαθαίνουμε έχουν πρόβλημα. Δεν μπορούν να πείσουν τους σερίφηδες να κατασχέσουν σπίτια και δεν μπορούν να πείσουν τους δημοπράτες να τα πουλήσουν. Αν δεν καταφέρουμε να φτάσουμε σε συμφωνία, τότε σκοπεύουμε να κινηθούμε κατά αυτών των hedge funds. Θα επισκεφτούμε τα γραφεία τους και θα σταματήσουμε τις κατασχέσεις», λέει ο κ. Μπιντς. «Ας μάθει ο κόσμος πώς βγάζουν χρήματα αυτοί οι τύποι», τονίζει ο κ. Μάτι Μακ Γκραθ, ανεξάρτητος βουλευτής που συνεργάζεται με τη Land League.