Μεταρρυθμιστική κόπωση αντιμετωπίζουν οι οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου, μια κατάσταση δικαιολογημένη μετά τις ριζικές αλλαγές που ακολούθησαν τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09 και την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. Ωστόσο η ολοκλήρωση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας, αλλά σε ηπιότερους ρυθμούς, είναι απαραίτητη για να ενισχυθεί η παραγωγικότητα μακροπρόθεσμα, προειδοποιεί ο ΟΟΣΑ στην έκθεση για την ανάπτυξη. Ενόψει της συνόδου κορυφής του G20, ο διεθνής οργανισμός επισημαίνει ότι το φαινόμενο της «μεταρρυθμιστικής κόπωσης» είναι ιδιαίτερα αισθητό στις οικονομίες της περιφέρειας στην Ευρωζώνη, με τις κυβερνήσεις να διστάζουν να προχωρήσουν στην αποπεράτωση επώδυνων πολιτικών σε ένα περιβάλλον χαμηλής ζήτησης λόγω της υποχώρησης των μισθών και της υποτονικής ανάπτυξης.
Αισθητός είναι ο κίνδυνος μιας παρατεταμένης στασιμότητας στην Ευρωζώνη και την Ιαπωνία, αν και η επιβράδυνση στην παραγωγικότητα, η υψηλή μακροπρόθεσμη ανεργία και η υποχώρηση του ποσοστού συμμετοχής των εργαζομένων στην απασχόληση είναι κοινά χαρακτηριστικά και σε άλλες οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου. Η αποκατάσταση των ρυθμών ανάπτυξης σε φυσιολογικά επίπεδα, με μια ίση κατανομή των οφελών, απαιτεί διαρκή και συστηματικά μέτρα σε ένα ευρύ φάσμα των οικονομιών. Υπό αυτήν την έννοια, η επιβράδυνση του ρυθμού των μεταρρυθμίσεων, έτσι όπως καταγράφεται στην πλειοψηφία των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ την τελευταία διετία, δεν προμηνύει θετικές εξελίξεις. Τονίζεται, επίσης, ότι προτεραιότητες για τον προϋπολογισμό, ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εμποδίζουν απαραίτητες μειώσεις στη φορολογία και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και τη δυνατότητα αποζημίωσης από πιθανές απώλειες λόγω των μεταρρυθμίσεων.
Πρόκληση των κυβερνήσεων είναι να επιτύχουν τη χρυσή τομή ανάμεσα σε μεταρρυθμίσεις και μέτρα στήριξης της οικονομίας. «Σε ορισμένες χώρες που χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση, σημαντικές αλλαγές στην αγορά εργασίας πραγματοποιήθηκαν χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητοι δημοσιονομικοί πόροι για να απορροφήσουν τις κοινωνικές επιπτώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ σοβαρές απώλειες σε θέσεις εργασίας και εισοδήματα», δήλωσε η επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ, Κατρίν Μαν, φωτογραφίζοντας χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία.
Από αυτό το σημείο και έπειτα, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να καταπολεμήσουν ανισότητες και να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Μείζονα ρόλο διαδραματίζει η ενσωμάτωση των μακροχρόνια ανέργων στην απασχόληση για την ενίσχυση της κατανάλωσης και της ανάπτυξης. «Στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων είναι πολύ σημαντικό οι κυβερνήσεις να δώσουν βάρος σε μέτρα για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, ώστε να υπάρξει και άνοδος της ζήτησης», προσθέτει η κ. Μαν. Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει πως θα μπορεί να υπάρξει ενίσχυση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 10% ή 3.000 δολάρια ανά άτομο τα επόμενα χρόνια έπειτα από αντίστοιχη άνοδο 5% που έχει σημειωθεί την τελευταία 15ετία από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Οι διαπιστώσεις για την Ελλάδα
Στοχευμένες και έγκαιρα εφαρμοσμένες μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για την Ελλάδα, τονίζει ο ΟΟΣΑ στην τελευταία έκθεση για την ανάπτυξη. Ο διεθνής οργανισμός επιδοκιμάζει πρωτοβουλίες όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, που ετέθη πιλοτικά σε εφαρμογή τον Δεκέμβριο του 2014 για ένα εξάμηνο, αλλά και τα προγράμματα για την ενίσχυση της απασχόλησης που επιδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Θετικό ρόλο έχουν διαδραματίσει, επίσης, τελωνειακές μεταρρυθμίσεις που έχουν διευκολύνει τις εξαγωγές για τις επιχειρήσεις, τονίζει ο ΟΟΣΑ. Κρίσιμη είναι, επίσης, η αξιολόγηση των υπαλλήλων στον δημόσιο τομέα, η μείωση των εμποδίων στην επιχειρηματικότητα, ειδικότερα στον τουρισμό και το λιανικό εμπόριο, η απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, αλλά και η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αναφέρει ο οργανισμός.