Οι αμερικανικές εκλογές απέχουν ακόμη 19 μήνες, αλλά σε μόλις έξι εβδομάδες θα πάει στις κάλπες η Βρετανία. Πολλά από τα υπό συζήτηση ζητήματα είναι κοινά. Δυστυχώς, στη βρετανική δημόσια συζήτηση κυριαρχεί η παραπλανητική εμμονή με τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι αυτό το ψευδές αφήγημα έχει «μολύνει» υποτιθέμενα αντικειμενικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία παρουσιάζουν ως γεγονός υποθέσεις που είναι αμφισβητούμενες, αν όχι τελείως λανθασμένες. Πριν από λίγα χρόνια, στο απόγειο του δικού μας φετιχισμού με τα ελλείμματα, τα αμερικανικά ΜΜΕ είχαν παρουσιάσει ορισμένα από τα ίδια ελαττώματα. Ωστόσο στις ΗΠΑ έχουμε προχωρήσει παρακάτω, ενώ η Βρετανία όχι. Το αφήγημα για το οποίο μιλάω είναι κάπως έτσι: Τα χρόνια πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση η βρετανική κυβέρνηση δανειζόταν απερίσκεπτα, οπότε και η χώρα ζούσε πάνω από τις δυνατότητές της. Η συνέπεια ήταν πως μέχρι το 2010 η Βρετανία κινδύνευε να πέσει σε μια κρίση σαν της Ελλάδας. Οπότε ήταν ζωτικής σημασίας να εφαρμοστεί πολιτική λιτότητας, ιδίως να περικοπούν οι δαπάνες. Η στροφή προς τη λιτότητα θεωρείται πως δικαιώνεται από το χαμηλό κόστος δανεισμού που απολαμβάνει η Βρετανία σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η οικονομία, ύστερα από αρκετά σκληρά χρόνια, πλέον αναπτύσσεται αρκετά γρήγορα. Τίποτε από αυτά δεν αληθεύει.
Ηταν σπάταλη η κυβέρνηση των Εργατικών που κυβερνούσε πριν από την κρίση; Κανείς δεν το πίστευε εκείνη την εποχή. Το 2007, το δημόσιο χρέος της Βρετανίας ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν το χαμηλότερο των τελευταίων 100 ετών, ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν αρκετά μικρό. Ο μοναδικός τρόπος ώστε να εμφανίσει κάποιος ως άσχημα τα παραπάνω στοιχεία είναι να υποστηρίξει ότι είχε υπερθερμανθεί η βρετανική οικονομία πληθωρίζοντας τα φορολογικά έσοδα. Αν ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει να είχε καταγραφεί υψηλός πληθωρισμός, κάτι που δεν έγινε. Μήπως απειλούνταν η Βρετανία με κρίση ελληνικού στυλ, όταν δηλαδή χάνουν οι επενδυτές την εμπιστοσύνη τους στα ομόλογα και προκαλούν απότομη άνοδο των αποδόσεων; Τίποτε δεν μας ωθεί να σκεφτούμε κάτι τέτοιο. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Βρετανία διατήρησε το δικό της εθνικό νόμισμα και δανείζεται σε αυτό το νόμισμα. Καμία χώρα με παρόμοια χαρακτηριστικά δεν έχει βιώσει αυτό το είδος της κρίσης. Ας εξετάσουμε τους ισχυρισμούς σύμφωνα με τους οποίους δικαιώθηκε η λιτότητα.
Πράγματι, τα επιτόκια δανεισμού της Βρετανίας διατηρήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα. Το ίδιο έγινε και με τα επιτόκια σχεδόν όλων των υπολοίπων. Ακόμη και χώρες που απειλήθηκαν με κρίση δημοσίου χρέους, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, μπορούν σήμερα να δανειστούν με χαμηλότερο επιτόκιο από τη Βρετανία. Και η ανάπτυξη; Η παρούσα βρετανική κυβέρνηση επέβαλε λιτότητα όταν ήρθε στην εξουσία το 2010. Η βρετανική οικονομία, η οποία ανέκαμπτε από την κρίση του 2008, άρχισε σύντομα να πέφτει σε ύφεση. Η αντίδραση της κυβέρνησης του Ντέιβιντ Κάμερον ήταν να υποχωρήσει αναβάλλοντας για αργότερα νέα μέτρα λιτότητας (χωρίς να παραδεχτεί ότι το κάνει). Η ανάπτυξη επέστρεψε. Αν θεωρείται αυτό επιτυχία της ασκούμενης πολιτικής, γιατί να μη δοκιμάσει κανείς να χαστουκίσει για μερικά λεπτά τον εαυτό του; Οταν σταματήσει, θα νιώσει υπέροχα. Δεδομένων όλων αυτών, ίσως αναρωτηθείτε με ποιον τρόπο επικράτησε αυτό το αφήγημα στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης. Μην κατηγορείτε τους οικονομολόγους. Ελάχιστοι Βρετανοί πανεπιστημιακοί αποδέχονται την υπόθεση ότι έχει δικαιωθεί η πολιτική της λιτότητας (σε αντίθεση με οικονομολόγους που είναι υπάλληλοι της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας). Η ορθοδοξία που περιέγραψα επικράτησε παρά τα όσα έλεγαν σοβαροί πανεπιστημιακοί οικονομολόγοι.