«Η αγορά αρχίζει να ανεβαίνει εξαιτίας του πεσιμισμού, μεγαλώνει εξαιτίας του σκεπτικισμού, ωριμάζει χάρη στην αισιοδοξία και πεθαίνει εξαιτίας της ευφορίας», είχε παρατηρήσει κάποτε ο θρυλικός Αμερικανός επενδυτής και δισεκατομμυριούχος σερ Τζον Τέμπελτον. Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται απότομη υποχώρηση των τιμών των κρατικών ομολόγων, ιδίως στην Ευρώπη, με χαρακτηριστικά παραδείγματα όχι μόνο τα κρατικά ομόλογα των χωρών της περιφέρειας, αλλά και το ίδιο το κραταιό γερμανικό δεκαετές ομόλογο του οποίου η απόδοση σχεδόν τετραπλασιάστηκε μέσα σε μόλις πέντε ημέρες. Η απόδοση οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην άνοδο του πληθωρισμού χάρη στην ΕΚΤ, στο ότι πολλοί επενδυτές έχουν απαυδήσει από τις πολύ χαμηλές αποδόσεις και στην ανησυχία για το μέλλον της Ελλάδας και της Ευρωζώνης.
Στο υψηλότερο επίπεδο από την αρχή τους έτους βρέθηκε χθες η απόδοση των περισσότερων κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης, γερμανικών, ισπανικών, ιταλικών, γαλλικών, ολλανδικών, βελγικών και αυστριακών. Από τα τέλη του 2014 η προσδοκία πως η ΕΚΤ θα αρχίσει να αγοράζει μαζικά κρατικά ομόλογα αυξάνοντας κατά πολύ τη ζήτηση είχε επιταχύνει την άνοδο της τιμής των ομολόγων και συνεπώς την πτώση των αποδόσεών τους (τα δύο μεγέθη κινούνται αντίστροφα). Η ΕΚΤ άρχισε να αγοράζει κρατικά ομόλογα στις 9 Μαρτίου και πολλοί αναλυτές είχαν επισημάνει ότι η επιβεβαίωση της εικασίας για την ποσοτική χαλάρωση θα οδηγήσει σταδιακά και σε άνοδο των αποδόσεων.
Βασικός στόχος της ΕΚΤ είναι να ενισχύσει τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης ο οποίος είχε υποχωρήσει τον Δεκέμβριο στο -0,6%. Φυσικά, πολύ σπάνια εξηγείται ένα γεγονός αποκλειστικά από μία αιτία, ωστόσο πολλοί αναλυτές θεωρούν ως κύρια αιτία για την άνοδο των αποδόσεων την ενίσχυση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Ή, ακριβέστερα, οι επενδυτές σταμάτησαν να φοβούνται ότι η Ευρωζώνη θα περάσει μακρά περίοδο με αποπληθωρισμό. Την περασμένη Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε τον Απρίλιο στο 0% ύστερα από τέσσερις μήνες αρνητικού πληθωρισμού. Φαίνεται ότι τα αποτελέσματα της ποσοτικής χαλάρωσης εμφανίστηκαν νωρίτερα από το αναμενόμενο. Παράλληλα, οι τράπεζες της Ευρωζώνης άρχισαν και πάλι να δανείζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά, κάτι που δημιουργεί πληθωριστική τάση, διακόπτοντας την πιστωτική συρρίκνωση που έπληττε τις ευρωπαϊκές οικονομίες για περισσότερο από 35 συναπτούς μήνες.
Μόλις στις 28 Απριλίου η απόδοση του γερμανικού κρατικού ομολόγου ήταν στο 0,163%. Πέντε συνεδριάσεις αργότερα, η απόδοση κυμαινόταν χθες γύρω από το 0,587%. Ακόμη μεγαλύτερη, σε μονάδες βάσης, ήταν η άνοδος των αποδόσεων για τα πορτογαλικά, ιταλικά και ισπανικά ομόλογα, άνοδος που ενδεχομένως να εξηγείται από την ανησυχία που προκαλεί η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ευρωζώνης. Η απόδοση του πορτογαλικού δεκαετούς ομολόγου εκτοξεύτηκε από το 1,91% στις 27 Απριλίου στο 2,56% χθες. Το ιταλικό αντίστοιχο ομόλογο είχε χθες απόδοση 1,92% και το ισπανικό 1,89%, διαψεύδοντας τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών που στις αρχές Απριλίου δήλωνε σίγουρος πως η αγορά δεν ανησυχεί για το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.
Ενας ακόμη παράγοντας που ενισχύει τον πιθανό ρόλο του Grexit στην άνοδο των αποδόσεων είναι το δημοσίευμα των Financial Times τη Δευτέρα, σύμφωνα με το οποίο το ΔΝΤ απειλεί να αποχωρήσει και να διακόψει τη χρηματοδότηση της Ελλάδας εάν δεν γίνει νέα αναδιάρθρωση του χρέους της προκειμένου να καταστεί βιώσιμο. Ανοδική πορεία είχε και η απόδοση του αμερικανικού δεκαετούς ομολόγου, αλλά και των αντίστοιχης διάρκειας ομολόγων της Αυστραλίας και του Καναδά, κάτι που οδηγεί τους αναλυτές στο συμπέρασμα ότι οι επενδυτές στοιχηματίζουν σε αλλαγή του ρυθμού του πληθωρισμού παγκοσμίως. Η δε άνοδος της απόδοσης των βρετανικών ομολόγων αποδίδεται και στην αβεβαιότητα που προκαλεί η σημερινή εκλογική αναμέτρηση. Παρά την άνοδο των αποδόσεων, πάντως, εξακολουθούν να κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.