Η μεγάλη προσέλευση των ενδιαφερομένων για το πρόγραμμα πρόωρης συνταξιοδότησης στη Γερμανία είχε ως αποτέλεσμα το κόστος του να υπερβεί τους αρχικούς υπολογισμούς και οι οικονομολόγοι της χώρας να προειδοποιούν ότι μπορεί να γίνει δυσβάσταχτο ύστρα από 15 χρόνια. Πρακτικά το ετήσιο κόστος δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 0,07% του γερμανικού ΑΕΠ ή τα 2,5 δισ. ετησίως σε μία οικονομία 3,5 τρισ.
Επίσης, πρόκειται για μια διεσταλμένη έννοια της πρόωρης συνταξιοδότησης, καθώς δίνει απλώς τη δυνατότητα συνταξιοδότησης στα 63 χρόνια, δύο χρόνια νωρίτερα, μόνον σε όσους έχουν συμπληρώσει 45 χρόνια δουλειάς.
Από τον Ιούλιο του περασμένου έτους, οπότε εγκαινιάστηκε το πρόγραμμα πρόωρης συνταξιοδότησης, περισσότεροι από 279.000 Γερμανοί έσπευσαν να υποβάλουν τη σχετική αίτηση. Το αποτέλεσμα ήταν πως ενώ με τις αρχικές εκτιμήσεις το κόστος του προγράμματος υπολογιζόταν να μην ξεπεράσει τα 900 εκατ. ευρώ για το πρώτο έτος εφαρμογής του, τελικά αποδείχτηκε τόσο ελκυστικό για τους Γερμανούς ώστε έφθασε το 1,5 δισ. ευρώ. Μερίδα οικονομολόγων θεωρεί υψηλό αυτό το κόστος και προειδοποιεί πως η Γερμανία δεν θα μπορεί να χρηματοδοτεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Η συνταξιοδότηση στα 63 χρόνια είναι ένα σχετικά ακριβό πρόγραμμα», τονίζει ο Αξελ Μπερς Σουπάν, αναλυτής συνταξιοδοτικών στο Ινστιτούτο Max Planck του Μονάχου. Ο ίδιος προβλέπει πως το κόστος του προγράμματος θα εκτιναχθεί σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το 2030 και θα οδηγήσει σε αύξηση των εισφορών των εργαζομένων στα συνταξιοδοτικά ταμεία και παράλληλα σε μείωση των συντάξεων.
Το επίμαχο πρόγραμμα αποτελεί δέσμευση που ανέλαβε η Γερμανίδα καγκελάριος προς τον εταίρο της στον κυβερνητικό συνασπισμό, τους Σοσιαλδημοκράτες, όταν ανέλαβε με τη στήριξή τους την τρίτη της θητεία στο τιμόνι της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας. Το συνταξιοδοτικό σύστημα της Γερμανίας ανάγεται στο 1889, όταν ο τότε καγκελάριος Βίσμαρκ εφήρμοσε κοινωνικές μεταρρυθμίσεις για να αποσπάσει τις ψήφους των εργατών. Εως τότε η ηλικία συνταξιοδότησης ήταν τα 70 έτη. Σύμφωνα, πάντως, με τους επικριτές του προγράμματος, η πρόωρη συνταξιοδότηση των Γερμανών θα επιφέρει προβλήματα καθώς η χώρα παρουσιάζει ίσως το σοβαρότερο δημογραφικό πρόβλημα στην Ευρώπη.
Τα Ηνωμένα Εθνη έχουν χαρακτηρίσει τη Γερμανία «υπερήλικη», καθώς το 20% του πληθυσμού της είναι άνω των 65 ετών. Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός αναμένεται να συρρικνωθεί σε μόλις 34 εκατ. άτομα έως το 2060 από τα 50 εκατ. άτομα στα οποία ανέρχεται σήμερα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2060 το 1/3 των Γερμανών θα είναι τουλάχιστον 65 ετών, κάτι που σημαίνει πως όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι θα χρηματοδοτούν έναν αυξανόμενο αριθμό συνταξιούχων. Αλλοι επικριτές του προγράμματος υποστηρίζουν πως η πρόωρη συνταξιοδότηση αντιβαίνει στις προσπάθειες όσων επιχειρήσεων κατόρθωσαν τα τελευταία χρόνια να αυξήσουν την απασχόληση των εργαζόμενων μεγαλύτερης ηλικίας επενδύοντας στην επαγγελματική κατάρτιση και στα προγράμματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Σύμφωνα με το Εμπορικό και το Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Γερμανίας, η συνταξιοδότηση στα 63 δεν είναι βιώσιμη επειδή για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια, μένει στάσιμος ο αριθμός των εργαζομένων ηλικίας άνω των 60 ετών. Μια λύση μπορεί να προσφέρει αυτό που επιλέγουν να κάνουν πολλοί συνταξιούχοι: προκειμένου να συμπληρώσουν τη σύνταξή τους, αλλά και να διατηρούν την επαφή τους με τον εργασιακό χώρο και την τεχνογνωσία, καταφεύγουν στη μερική απασχόληση.