Η λέξη «στρατηγική» έχει ελληνικές ρίζες. Δυστυχώς, όμως, η υφιστάμενη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα στην Ελλάδα δεν φαίνεται να έχει χαράξει μια στρατηγική για να εξέλθει η χώρα από αυτήν την καταστροφική κατάσταση. Ούτε φαίνεται να έχει χαράξει ένα σχέδιο για να συγκρατήσει τις επιπτώσεις σε περίπτωση που αποφασίσει να κηρύξει πτώχευση. Οι ελληνικές αγορές πήραν μια ανάσα ανακούφισης τις τελευταίες εβδομάδες διότι ο ταραχώδης υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, τέθηκε στο περιθώριο των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές. Η νέα σύνθεση αξιωματούχων που απαρτίζουν την ομάδα διαπραγμάτευσης έχει οδηγήσει σε πιο παραγωγικές συζητήσεις. Αλλά υπάρχει ακόμη ένα βουνό που θα πρέπει να σκαρφαλώσει η ελληνική κυβέρνηση. Οταν ο κ. Τσίπρας ανέλαβε την πολιτική ηγεσία της Ελλάδας φαίνεται να είχε την εντύπωση πως θα εξασφάλιζε περισσότερα κεφάλαια από τους πιστωτές της χώρας επιτυγχάνοντας, παράλληλα, συμφωνία για το χρέος της Αθήνας χωρίς να δεσμευθεί για την αποπεράτωση σοβαρών μεταρρυθμίσεων. Αυτό ήταν μια ψευδαίσθηση.
Η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας είναι απελπιστική. Η Ελλάδα χρωστά 324 δισ. ευρώ. Από αυτά θα πρέπει να πληρώσει 750 εκατ. ευρώ σήμερα και ακόμη 1,5 δισ. ευρώ τον Ιούνιο. Ο κ. Τσίπρας ελπίζει να πείσει τους πιστωτές της χώρας να δανείσουν ακόμη περισσότερα χρήματα μέσα στις επόμενες εβδομάδες για να μη χρεοκοπήσει η χώρα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον εάν ο Ελληνας πρωθυπουργός περάσει «κόκκινες» γραμμές που είπε ότι δεν θα περάσει ποτέ. Το πρόβλημα δεν είναι μόνον χρονικό. Είναι, επίσης, χρηματικό. Δεδομένης της επιδείνωσης της ελληνικής οικονομίας, το επόμενο πακέτο διάσωσης θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο σε σχέση με αρχικές εκτιμήσεις, ξεπερνώντας ακόμη και τα 50 δισ. ευρώ. Θα είναι δύσκολο να πεισθούν τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης να πληρώσουν έναν μεγαλύτερο «λογαριασμό», ιδιαίτερα όταν έχει εξανεμιστεί κάθε καλή πρόθεση απέναντι στην Ελλάδα. Δεδομένων των δυσοίωνων προοπτικών για την Ελλάδα, είναι πολύ σημαντικό να τεθούν υπό εξέταση οι δύο μοναδικές εναλλακτικές: η χρεοκοπία και η έξοδος από το ευρώ ή χρεοκοπία και παραμονή στο ευρώ. Η δεύτερη επιλογή θα ήταν λιγότερο επιζήμια λύση αν και καθόλου ευνοϊκή για τη χώρα. Προκειμένου να περιοριστεί η ζημιά, η κυβέρνηση θα έπρεπε να προχωρήσει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, καθώς η κήρυξη εθνικής χρεοκοπίας θα τις οδηγούσε σε αδιέξοδο. Εάν δεν ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες, τότε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διακόψει κάθε παροχή ρευστότητας, οδηγώντας στον γκρεμό τις τράπεζες και στην άβυσσο την οικονομία.
Η Αθήνα δεν διαθέτει τους πόρους για να στηρίξει τις τράπεζες. Ούτε θα καταφέρει να εξασφαλίσει κεφάλαια από το εξωτερικό. Η μοναδική λύση θα ήταν η διάσωση των τραπεζών με χρήματα των καταθετών, μετατρέποντας τις αποταμιεύσεις σε νέες μετοχές. Αν και οι τράπεζες δεν είναι υπερβολικά εκτεθειμένες σε ελληνικά ομόλογα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ανακεφαλαιοποίησή τους θα ήταν μονόδρομος λόγω των «κόκκινων» δανείων από τον ιδιωτικό τομέα. Το «κούρεμα» για τους καταθέτες θα ήταν τόσο μεγάλο που η οικονομία θα δεχόταν μεγάλο πλήγμα. Παράλληλα, η Αθήνα θα αναγκαζόταν να μειώσει συντάξεις και μισθούς στον δημόσιο τομέα για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της διότι τα φορολογικά έσοδα θα κατέρρεαν μαζί με την οικονομία. Μια λύση προτείνουν οικονομικοί αναλυτές, όπως ο Μάρτιν Γουλφ των Financial Times, θα ήταν να εκδώσει η κυβέρνηση γραμμάτια IOUs (σου χρωστάω). Αυτό θα ήταν κακή ιδέα, διότι οι πολίτες θα τα θεωρούσαν πρόλογο της δραχμής και θα έχαναν την αξία τους λόγω έντονων πληθωριστικών τάσεων, με αποτέλεσμα η εγκατάλειψη του ευρώ να είναι η προτιμότερη λύση μέσα στο χάος. Αλλά ακόμη με την υιοθέτηση της δραχμής είναι πολύ μικρές οι πιθανότητες να υιοθετήσει η κυβέρνηση μια υπεύθυνη οικονομική πολιτική. Ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να χαράξει μια ρεαλιστική στρατηγική για να καταλήξει σε έναν συμβιβασμό με τους πιστωτές του. Χωρίς να χάσει περισσότερο χρόνο.