Για τον Μάριο Ντράγκι, το σύννεφο πάνω από την αγορά κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης κρύβει μια ηλιαχτίδα αισιοδοξίας. Εξι εβδομάδες ύστερα από την έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και αφού αποκλείστηκε το 8% των ομολόγων επειδή δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές, η πρόσφατη υποχώρηση των τιμών τους έχει συμβάλει στην ενίσχυση της προσφοράς σε τίτλους. Η διόρθωση αυτή στην προσφορά τίτλων βοηθά τον πρόεδρο της ΕΚΤ και τους υπόλοιπους αξιωματούχους της ευρωτράπεζας στην επόμενη φάση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης μέσα στο καλοκαίρι, ιδιαίτερα όταν θα έχει εξατμιστεί η ρευστότητα των αγορών τον Αύγουστο.
Μέχρι σήμερα, η ΕΚΤ έχει καταφέρει να αντεπεξέλθει στον μηνιαίο στόχο για αγορές τίτλων 60 δισ. ευρώ, έτσι όπως προτάσσει το πρόγραμμα που λήγει, το νωρίτερο, τον Σεπτέμβριο του 2016. Διότι το πρόβλημα της ΕΚΤ είναι ότι δεν υπάρχει αρκετή διαθεσιμότητα κρατικών ομολόγων στις αγορές της Ευρωζώνης. Εγιναν περιζήτητα με την ανακοίνωση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από τον κ. Ντράγκι, με αποτέλεσμα να υποχωρούν οι αποδόσεις τους σε αρνητικό πρόσημο και να εκτοξεύονται οι τιμές τους πάνω από την ονομαστική αξία. Οι κεντρικές τράπεζες στα μικρά κράτη-μέλη της Ευρωζώνης ήδη δεν βρίσκουν αρκετή προσφορά σε δικά τους κρατικά ομόλογα για να εκπληρώσουν τον μηνιαίο στόχο του προγράμματος της ΕΚΤ. Αυξάνονται, κατά συνέπεια, οι δυσκολίες να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα με επιτυχία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης υποχρεούνται να μειώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμά τους. «Οι μήνες του καλοκαιριού είναι ήσυχοι.
Η ρευστότητα στις αγορές και ο όγκος έκδοσης ομολόγων μειώνεται αισθητά», δηλώνει ο Μισέλ Ρίντελ, διαχειριστής κεφαλαίων στη M&G Group με έδρα το Λονδίνο. «Μέχρι σήμερα, η ΕΚΤ δεν έχει προχωρήσει σε καμία αλλαγή του προγράμματος. Οπότε μια μεταβολή στον μηνιαίο στόχο αγορών θα ήταν πιθανή αλλά, μάλλον, δεν θα αποφασιστεί ποτέ, αν και θα ήταν κατανοητό από τους επενδυτές», προσθέτει ο ίδιος. Ηδη, τον περασμένο μήνα, ο όγκος διαπραγμάτευσης των ομολόγων κινείται στο χαμηλότερο επίπεδο από το περασμένο Δεκέμβριο, αντανακλώντας το πιο «αργό Απρίλιο» από το 2000. Αυτή η υποχώρηση στον όγκο συναλλαγών προκάλεσε τη φυγή των επενδυτών τις προηγούμενες τρεις εβδομάδες. Δεν μπορούσαν να συμβιβαστούν περισσότερο από τις εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις των ομολόγων. Ως αποτέλεσμα, οι αποδόσεις στα ομόλογα Γερμανίας οδηγήθηκαν στη μεγαλύτερη άνοδο των τελευταίων πέντε μηνών. Αναλυτικότερα, οι αποδόσεις στα 10ετή ομόλογα του γερμανικού Δημοσίου έφθασαν χθες το 0,648% από το ιστορικό χαμηλό του -0,049% ένα μήνα πριν.
Οι αγορές δεν θα εκπλήσσονταν εάν η ΕΚΤ προσάρμοζε προς τα κάτω τον μηνιαίο στόχο του προγράμματος. Πριν από την πτώση των τιμών, οι τίτλοι χρέους της Γερμανίας διάρκειας έως και μια τετραετία και τα διετή ομόλογα κρατών-μελών όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Φινλανδία και η Ολλανδία δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ διότι οι αποδόσεις τους ήταν απαγορευτικά χαμηλές. Στις 23 Απριλίου, τίτλοι αξίας 548 δισ. ευρώ σε μια αγορά 6,2 τρισ. δολαρίων δεν μπορούσαν να ενταχθούν στο πρόγραμμα της ΕΚΤ. Η αξία, ειδικότερα, των ομολόγων με χαμηλότερες αποδόσεις από το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ ανερχόταν στα 183 δισ. δολάρια την περασμένη εβδομάδα. Μικρότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης ήδη καταβάλλουν προσπάθειες για να βρουν διαθέσιμα ομολόγα στις αγορές. Η Εσθονία δεν έχει προχωρήσει σε καμία αγορά δικών της ομολόγων, ενώ η Λιθουανία και η Λεττονία αγοράζουν πολύ λιγότερα από το ποσοστό που τους αναλογεί στο πρόγραμμα της ΕΚΤ. Το «κενό» αυτό συμπληρώνεται με τίτλους από τους μηχανισμούς διάσωσης ESM και ΕFSF.