Η Ιαπωνία ανακοίνωσε χθες πρωτοβουλία ανταγωνιστική προς τις αναπτυξιακές τράπεζες κινεζικής επιρροής καθώς θα διαθέσει κεφάλαια ύψους 110 δισ. δολαρίων για επενδυτικά προγράμματα στην Ασία σε χρονοδιάγραμμα πενταετίας. Το σχέδιο του Τόκιο, που ανακοίνωσε χθες ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε, υπερκαλύπτει τα 100 δισ. δολάρια της Ασιατικής Επενδυτικής Τράπεζας Υποδομών (ΑΙΙΒ) που ανήκει στη σφαίρα επιρροής της Κίνας. Ωστόσο η ΑΙΙΒ έχει ήδη προσελκύσει 57 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των τριών μεγαλύτερων ευρωπαϊκών οικονομιών, Βρετανίας, Γερμανίας και Γαλλίας.
Το σχέδιο της Ιαπωνίας, διαχρονικής συμμάχου των ΗΠΑ, αποτελεί αντεπίθεση της Δύσης στην αυξανόμενη οικονομική επιρροή του Πεκίνου που ανταγωνίζεται την αμερικανικής επιρροής Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά και την ιαπωνικής επιρροής Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Η Ιαπωνία, που δεν συμμετέχει στις δύο κινεζικής επιρροής τράπεζες, έδωσε έμφαση στην «υψηλή ποιότητα» της βοήθειας που θα προσφέρει σε όσες χώρες προσφύγουν στη χρηματοδότησή της. Οπως τόνισε ο κ. Αμπε, η Ιαπωνία θα τους παρέχει την ιαπωνική τεχνογνωσία στη μείωση της μόλυνσης κατά την κατασκευή οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων. Το σχόλιο αυτό αποτελεί έμμεση επικριτική αναφορά στην ΑΙΙΒ, που σύμφωνα με την Ουάσιγκτον ενδέχεται να χορηγεί δάνεια με χαλαρά κριτήρια σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος. Τον περασμένο μήνα, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία συμφώνησαν πως πρέπει να συσπειρώσουν τις δυνάμεις τους η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα παρέχοντας κοινοπρακτικά δάνεια ώστε να διευκολύνουν τη νέα τράπεζα να καθιερώσει υψηλές προδιαγραφές ποιότητας.
Περίπου το 50% των κεφαλαίων που θα διαθέσει η Ιαπωνία θα αντληθούν από κρατικές υπηρεσίες και το υπόλοιπο 50% θα προκύψει από συνεργασία με την Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν πως το σχέδιο της Ιαπωνίας βρισκόταν στα σκαριά εδώ και καιρό μετά τη δέσμευση που ανέλαβε το G20 να ανταποκριθεί στις παγκόσμιες ανάγκες για αναπτυξιακά σχέδια. Οπως σχολιάζει το Reuters, το Τόκιο φαίνεται να ανησυχεί ότι η Ιαπωνία εμφανίζεται λιγότερο δραστήρια από την Κίνα και ως εκ τούτου σπεύδει να υπογραμμίσει τον αναπτυξιακό της ρόλο. «Είχαμε θεωρήσει πως ήταν καλύτερα να τηρούμε χαμηλούς τόνους, αλλά τελικά έτσι δεν περνάει το μήνυμά μας», σχολίασε ο Κοΐτσι Χαγκιούντα, ειδικός σύμβουλος του Ιάπωνα πρωθυπουργού και στέλεχος του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος.
Στελέχη των οικονομικών επιτελείων Κίνας και Ιαπωνίας πρόκειται να συναντηθούν στο Πεκίνο στις 6 Ιουνίου, οπότε και θα συζητήσουν θέματα σχετικά με την ΑΙΙΒ χωρίς, ωστόσο, να αναμένεται προσχώρηση του Τόκιο στην αναπτυξιακή επενδυτική τράπεζα. Επιτροπή συμβούλων της ιαπωνικής κυβέρνησης πρόκειται να παρουσιάσει στις αρχές Ιουνίου πλήρη έκθεση με τα υπέρ και τα κατά μιας ενδεχόμενης προσχώρησης της Ιαπωνίας στην εν λόγω τράπεζα ή μιας επίμονης αποχής της από αυτήν. Δεδομένου, πάντως, του μεγέθους της οικονομίας της, εάν η Ιαπωνία προσχωρούσε στη νέα τράπεζα θα αναδεικνυόταν σε υπ’ αριθμόν δύο χορηγό της. Φαίνεται, πάντως, να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής προσχώρησής της η δήλωση του κ. Χαγκιούντα, ότι «αν η ΑΙΙΒ αναδειχθεί σε σωστό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για το καλό της Ασίας, δεν υπάρχει λόγος να διστάσουμε να συμμετάσχουμε αργότερα».