Στα 235 δισ. δολ. ή 216 δισ. ευρώ ανέρχονται τα πρόστιμα και οι αποζημιώσεις που έχουν πληρώσει είκοσι από τις ισχυρότερες τράπεζες του κόσμου, την τελευταία 7ετία, για μια σειρά από αδικήματα, από την παραπλάνηση πελατών στην κρίση του 2007-09 και τη χειραγώγηση των επιτοκίων Libor και Euribor έως την παραβίαση κυρώσεων στις ΗΠΑ και τη φοροαποφυγή, σύμφωνα με έρευνα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters.
Στα 235 δισ. δολ. δεν συμπεριλαμβάνονται τα 55 εκατ. δολ. ή 50,5 εκατ. ευρώ που χρεώθηκε μόλις χθες η Deutsche Bank από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ για το «φούσκωμα» στις τιμές χαρτοφυλακίου πιστωτικών παραγώγων κατά 1,5 δισ. δολ. εν μέσω της κρίσης του 2007-09, της χειρότερης στον χρηματοπιστωτικό κλάδο από το Κραχ του ’29. Κλείνει έτσι μια ακόμη υπόθεση, η οποία διήρκεσε πάνω από μια πενταετία και ξεκίνησε έπειτα από αναφορές πρώην στελεχών ότι ο γερμανικός κολοσσός ηθελημένα υπερτίμησε χαρτοφυλάκιο παραγώγων για να αποκρύψει ζημίες κατά τη διάρκεια της κρίσης. Θεωρείται πως είναι από τις τελευταίες υποθέσεις που αφορούν την κρίση.
Δεν είναι παρά μια ακόμη πτυχή των ύποπτων κινήσεων από τραπεζικούς ομίλους, με στόχο να μην αποκαλυφθεί στην κοινή γνώμη πόσο ριψοκίνδυνες ήταν με τα κεφάλαια πελατών τους, προκαλώντας τους τεράστιες ζημίες μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers και την παρ’ ολίγον χρεοκοπία του ασφαλιστικού κολοσσού American International Group.
Οπως επισημαίνεται από το Reuters, το ποσό των 235 δισ. δολ. αναλογεί στο ετήσιο ΑΕΠ της Ελλάδας -προ κρίσης- ή της Πορτογαλίας, δυσχεραίνοντας για τις τράπεζες την άντληση κεφαλαίων από τις αγορές εξαιτίας του μεγάλου πλήγματος στην αξιοπιστία τους. Συν τοις άλλοις, οι τράπεζες αυτές δεν είχαν τη δυνατότητα ούτε να καταβάλουν μερίσματα στους μετόχους τους, ούτε να χορηγήσουν νέα δάνεια ή πιστώσεις στους πελάτες τους.
Ο τελικός «λογαριασμός» των προστίμων και των αποζημιώσεων αναμένεται να αυξηθεί κατά δεκάδες εκατομμύρια δολάρια, ενώ ρυθμιστικοί παράγοντες κρατούν «μικρό καλάθι» για το εάν τα μέτρα που έχουν ληφθεί μετά την κρίση του 2007-09 είναι αρκετά για να μην επαναληφθεί μια ανάλογη χρηματοπιστωτική καταστροφή στο μέλλον. Πολιτικοί, εκπρόσωποι εποπτικών αρχών και ειδήμονες παραδέχονται πως θα πρέπει να ληφθούν πρόσθετα και πιο αποτελεσματικά μέτρα. Αλλες υποθέσεις που δεν έχουν κλείσει ακόμη αφορούν τη χειραγώγηση άλλων διατραπεζικών επιτοκίων εκτός του Libor και του Euribor, την παραπλανητική πώληση ζημιογόνων προϊόντων σε επενδυτές, καθώς και ύποπτες ενέργειες στη διαπραγμάτευση συναλλάγματος.
Συμβιβασμός 6 δισ. δολ.
Την περασμένη εβδομάδα, έξι τράπεζες συναίνεσαν στην πληρωμή προστίμου 6 δισ. δολ. για τη χειραγώγηση αγορών συναλλάγματος. Στη Βρετανία, η αρχή εποπτείας των αγορών ανακοίνωσε πως η επιβολή προστίμων αναγκάζει τις τράπεζες να συμμορφωθούν, αλλά παραδέχτηκε πως δεν είναι εύκολο να αλλάξουν συμπεριφορά μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί.
Μόνον οι αμερικανικές τράπεζες έχουν πληρώσει 140 δισ. δολ. ή 128,5 δισ. ευρώ σε δικαστικές ή εξωδικαστικές διαμάχες και αποζημιώσεις σχετικά με την παραπλανητική πώληση προϊόντων συνδεδεμένων με τη «φούσκα» στην αγορά στεγαστικής πίστης των ΗΠΑ, που αποτέλεσε την απαρχή της στεγαστικής κρίσης. Από τα 140 δισ. δολ., 80 δισ. δολ. έχουν πληρωθεί μόνον από την Bank of America. Στη Βρετανία, οι συνολικές αποζημιώσεις από την αυθαίρετη χρέωση δανειοληπτών για ασφαλιστικά προϊόντα έφθασε σχεδόν τα 80 δισ. δολ. ή 73,5 δισ. ευρώ. Στην τρίτη θέση της λίστας των αδικημάτων με τα υψηλότερα πρόστιμα εντοπίζεται η παραβίαση κυρώσεων που είχαν επιβληθεί από τις ΗΠΑ σε βάρος χωρών όπως το Ιράν και το Σουδάν. Χαρακτηριστικά, η BNP Paribas πλήρωσε πριν από ένα χρόνο περίπου 3,5 δισ. δολ. στις ΗΠΑ και προχώρησε στην απόλυση 12 εργαζομένων.