Συνήθως οι επιπτώσεις στα δημογραφικά αργούν να εκδηλωθούν. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες μέχρι το χαμηλό ποσοστό γονιμότητας των Ιαπώνων να οδηγήσει σε επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ σε σχεδόν μηδενικό επίπεδο.
Αντιθέτως, η μετανάστευση επιφέρει αλλαγές σχετικά γρήγορα. Στην Ευρώπη η μετανάστευση αποτελεί το κλειδί για το άμεσο μέλλον της ηπείρου. Στις περισσότερες χώρες η μετανάστευση διαδραματίζει συνήθως σχετικά μικρό οικονομικό ρόλο. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, η κυβερνητική πολιτική και οι μεταβολές του εγχώριου πληθυσμού επηρεάζουν σε μεγαλύτερο βαθμό την ανάπτυξη του ΑΕΠ και την απασχόληση απ’ ό,τι η μετακίνηση ανθρώπων από και προς μια χώρα. Δεν ισχύει το ίδιο όμως για το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής Ευρώπης.
Η περιοχή έχει μικρές δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης διότι οι οικονομίες της είναι ως επί το πλείστον πλήρως ανεπτυγμένες. Οι μεταρρυθμίσεις συμβαίνουν με αργό ρυθμό, αν συμβαίνουν καν, σε αυτές τις πλούσιες και γερασμένες κοινωνίες. Και όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι της JPMorgan, ο πληθυσμός της Ευρωζώνης θα παρέμενε αμετάβλητος αν δεν υπήρχε η μετανάστευση. Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία προβλέπει ότι η είσοδος μεταναστών θα προσθέσει 0,2% στον ετήσιο ρυθμό αύξησης του πληθυσμού μεταξύ του 2015 και του 2019. Η συνεισφορά των μεταναστών στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ το πιθανότερο είναι ότι θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Χωρίς τους, κατά κύριο λόγο νεαρούς, μετανάστες το εργατικό δυναμικό θα μειωνόταν πολύ ταχύτερα από τον γενικό πληθυσμό. Οι νεοεισερχόμενοι ενισχύουν επίσης τη ζήτηση για σπίτια και άλλα είδη υποδομών που σε διαφορετική περίπτωση θα υποχωρούσε παράλληλα με τον αριθμό νέων οικογενειών.
Η μετανάστευση είναι αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν κυκλική δύναμη (σ.σ. δηλαδή έχει την ίδια ανοδική ή πτωτική τάση που έχει η γενικότερη οικονομία). Οταν είναι ευνοϊκές οι συνθήκες έρχονται περισσότεροι άνθρωποι ενισχύοντας τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Οταν οι προοπτικές δεν είναι τόσο ευοίωνες, τότε καταφτάνουν λιγότεροι εργάτες. Ο ετήσιος μέσος όρος καθαρής μετανάστευσης στην Ευρωζώνη ήταν 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι τα έτη μεταξύ 2002 και 2007. Το 2009 ο αριθμός είχε μειωθεί στις 524 χιλιάδες ανθρώπους. Από την ημερομηνία αυτή και μετά ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν υποτονικός στην καλύτερη των περιπτώσεων.
Η απότομη μείωση των μεταναστών που έρχονται στην Ευρωζώνη πιθανότατα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αργή ανάκαμψη της οικονομίας της. Δεν εξηγεί τα πάντα – η ανάκαμψη είναι σχετικά ισχυρή στην Ισπανία όπου η μείωση της μετανάστευσης ήταν ιδιαίτερα μεγάλη. Γενικότερα όμως είναι πολύ πιο δύσκολο να υπάρξει νέα ζήτηση όταν περιορίζεται ο αριθμός των νέων καταναλωτών. Προς το παρόν, ο παράγων μετανάστευση επιβραδύνει την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Θα μπορούσε όμως γρήγορα να μετατρέψει την αργή ανάκαμψη σε ευχάριστα ισχυρή.