Μια είδηση που θυμίζει την προπαγάνδα της σοβιετικής εποχής είναι ότι οι 180.000 τόνοι ρωσικών τυριών που παρήχθησαν το πρώτο τρίμηνο υπερέβαιναν κατά 30% την παραγωγή της αντίστοιχης περιόδου του περασμένου έτους. Η είδηση, που μεταδόθηκε από τη στατιστική υπηρεσία Rosstat, συγκαταλέγεται στα παρεπόμενα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Η παραγωγή τυριών αυξάνεται επειδή η Ρωσία απαγόρευσε σειρά εισαγωγών ως αντίποινα στις κυρώσεις της Δύσης. Κι ενώ υπήρχαν αρκετά «παραθυράκια» που επέτρεπαν την εισαγωγή ελβετικού Emmental στη Ρωσία, οι εγχώριοι παραγωγοί επιστράτευσαν τον πατριωτισμό τους για να παράγουν τη ρωσική εκδοχή της ιταλικής παρμεζάνας και του κυπριακού χαλουμιού.
Προφανώς η διεθνής κοινότητα δεν είχε κατά νουν να αυξήσει την παραγωγή τυριών στη Ρωσία. Αλλά είναι η λιγότερο ανησυχητική από πολλές απρόβλεπτες συνέπειες των κυρώσεων. Σίγουρα προκαλεί ανησυχία πολύ περισσότερο η αύξηση της δημοτικότητας του Πούτιν και η σύσφιγξη των οικονομικών σχέσεων της Ρωσίας με την Κίνα. Οι οικονομικές κυρώσεις και οι αποκλεισμοί είναι από τα λιγότερο αποτελεσματικά εργαλεία των δυτικών κυβερνήσεων. Μπορούν εύκολα να το πιστοποιήσουν ο Φιντέλ Κάστρο και οι μουλάδες που κυβερνούν το Ιράν. Σίγουρα επέτειναν τον αντίκτυπο που επέφεραν άλλα προβλήματα, κυρίως η πτώση της τιμής του πετρελαίου και σε συνδυασμό προκάλεσαν στη Ρωσία μεγάλη ύφεση, υψηλό πληθωρισμό και μεγάλες εκροές καταθέσεων.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο Μπαράκ Ομπάμα και οι υπόλοιποι ηγέτες που αποφάσισαν να επιβάλουν κυρώσεις τον Μάρτιο του 2014, δήλωσαν ότι στόχευαν στον Πούτιν και σε διεφθαρμένους ολιγάρχες όπως ο Γκενάντι Τιμτσένκο και όχι στους απλούς Ρώσους. Κι ενώ οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και διάφορες απαγορεύσεις αυτού του είδους έχουν σίγουρα δυσαρεστήσει το δίκτυο ολιγαρχών που περιβάλλει τον Πούτιν, ο μέσος Ρώσος εξακολουθεί να επωμίζεται το βάρος των κυρώσεων. «Κινδυνεύει η ευημερία που έχει κατακτηθεί», προειδοποίησε η Παγκόσμια Τράπεζα την περασμένη εβδομάδα, καθώς εκτιμά ότι το πραγματικό ΑΕΠ της Ρωσίας θα συρρικνωθεί φέτος κατά 2,7% για να ανακάμψει το 2016 μόλις κατά 0,7%.
Το γεγονός ότι οι ρωσικές επιχειρήσεις δεν έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια, έχει πλήξει τη ρωσική οικονομία και ιδιαιτέρως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι ρωσικοί κολοσσοί όπως η Rosneft και η Gazprom έχουν επίσης αποκλειστεί από τις διεθνείς χρηματαγορές, αλλά έχουν πρόσβαση στους ισολογισμούς των ρωσικών τραπεζών όπως η Sberbank και η VTB. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο για τους μικρούς. Οι πιστώσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις μειώθηκαν τον Μάιο κατά 9% σε ετήσια βάση, στα 4,78 δισ. ρούβλια, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ρωσίας. Τραπεζικά στελέχη στη Μόσχα παραδέχονται ότι δεν έχουν ισχυρά κίνητρα για να δανείσουν στις μικρομεσαίες, καθώς είναι πιο επισφαλείς δανειολήπτες. Οσο περισσότερο διαρκέσει αυτή η κατάσταση, τόσο περισσότερο έλεγχο θα αναγκασθεί να ασκήσει τελικά το κράτος στη ρωσική οικονομία. Ούτε και αυτός ο έλεγχος ήταν ζητούμενο των κυρώσεων.
Ο οικονομικός εξοστρακισμός έχει, άλλωστε, ενθαρρύνει τη συνεργασία Ρωσίας – Κίνας. Οχι μόνον αυξήθηκαν οι εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά επιπλέον οι κινεζικές τράπεζες συνδράμουν στην κεφαλαιοποίηση των ρωσικών επιχειρήσεων. Κινεζικές τράπεζες συμμετείχαν, για παράδειγμα, στη δεύτερη πώληση μετοχών της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Lenta, που αρχικά είχε τη στήριξη αμερικανικών κεφαλαίων. Επρόκειτο για συμφωνία ύψους 225 εκατ. δολαρίων, που στήριξε το Επενδυτικό Ταμείο της Ρωσίας.