Συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία διατρέχουν τον κίνδυνο να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς τους συνταξιούχους, καθώς οι αποδόσεις των επενδύσεών τους έχουν υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα εξαιτίας της άκρως χαλαρής νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες. Στην προειδοποίηση αυτή προέβη χθες ο ΟΟΣΑ που σε σχετική έκθεσή του συνιστά στον κλάδο των συνταξιοδοτικών και των ασφαλιστικών να επιδιώξει την κάλλιστη δυνατή τοποθέτηση των πόρων του σε παραγωγικές επενδύσεις και να προχωρήσει σε αναθεώρηση των δεσμεύσεών του προς τους ασφαλισμένους. Προειδοποιεί, όμως, ότι θα ήταν λάθος να αποδυθούν συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία σε ένα «κυνήγι υψηλότερων αποδόσεων». Εν ολίγοις καλεί συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία να μη στραφούν σε πιο επισφαλείς επενδύσεις στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις που ανέλαβαν προς τους ασφαλισμένους όταν οι αποδόσεις των επενδύσεών τους βρίσκονταν σε πολύ υψηλότερα επίπεδα. Για τον ίδιο λόγο, άλλωστε, εφιστά την προσοχή των ρυθμιστικών αρχών και των πολιτικών ηγεσιών προκειμένου να αποτρέψουν μια τέτοια εξέλιξη.
Οπως επισημαίνει ο διεθνής οργανισμός, «το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων, που αναμένεται να επικρατήσει στο ορατό μέλλον, θέτει σοβαρές προκλήσεις στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά συστήματα». Κι αυτό γιατί οι οργανισμοί αυτοί τοποθετούν ένα σημαντικό μέρος των επενδύσεών τους, τουλάχιστον το 40%, σε συντηρητικές επενδύσεις όπως είναι τα κρατικά και τα εταιρικά ομόλογα, των οποίων οι αποδόσεις έχουν υποχωρήσει σημαντικά και εκτιμάται πως θα είναι ακόμη χαμηλότερες στο μέλλον. Ετσι ο ΟΟΣΑ συνιστά στα συνταξιοδοτικά ταμεία να προσαρμόσουν τα υφιστάμενα προγράμματα συνταξιοδότησης ή ακόμη και να τα ακυρώσουν, προσφέροντας στους νέους εργαζόμενους λιγότερο ελκυστικούς όρους.
Επισημαίνει, παράλληλα, πως διαβλέπει τον κίνδυνο να παρασυρθεί ο κλάδος και να τοποθετηθεί σε πιο επισφαλείς επενδύσεις που αποδίδουν μεγαλύτερα κέρδη όπως για παράδειγμα τα επενδυτικά κεφάλαια που τοποθετούνται σε μη εισηγμένες εταιρείες. Υπογραμμίζει ότι δεν διαθέτει προς το παρόν λεπτομερή στοιχεία που να τεκμηριώνουν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια τέτοια αλλαγή αλλά έχει καταγράψει ορισμένες ενδείξεις που κατατείνουν σε αλλαγή επενδυτικού προσανατολισμού του κλάδου στη Βρετανία. Ο διεθνής οργανισμός εκφράζει παράλληλα την ανησυχία του για τις ευρύτερες επιπτώσεις που μπορεί να συνεπάγεται για το χρηματοπιστωτικό σύστημα το πρόβλημα των συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών ταμείων.
«Δεδομένης της σημασίας αυτών των ταμείων που κινούν τεράστια ποσά, τα οικονομικά τους προβλήματα μπορεί να υπονομεύσουν τη δυνατότητά τους να δρουν ως μακροπρόθεσμοι επενδυτές και ως σταθεροποιητικές δυνάμεις στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα» τονίζει η σχετική έκθεση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του διεθνούς οργανισμού, μέσα στην επόμενη πενταετία τα περιουσιακά στοιχεία των συνταξιοδοτικών ταμείων θα αυξηθούν κατά 26% από τα 28,4 τρισ. δολάρια στα οποία ανέρχονταν το 2014 στα 35,8 τρισ. δολάρια το 2019 και τα περιουσιακά στοιχεία των ασφαλιστικών θα αυξηθούν κατά 33% από 28,2 τρισ. δολάρια το 2014 σε 37,7 τρισ. δολάρια το 2019. Στο ίδιο χρονικό διάστημα εκτιμά πως θα αυξηθούν τα περιουσιακά στοιχεία των αμοιβαίων κεφαλαίων κατά 38% από 33,4 τρισ. δολάρια σε 46,1 τρισ. δολάρια το 2019.
Κατά την παρουσίαση της έκθεσης, ο επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού, Ανχελ Γκουρία, υπογράμμισε ότι «το σημαντικότερο είναι να ενισχυθεί η ικανότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος να απορροφά τα πλήγματα και να αποφεύγει τις φούσκες και τις κρίσεις στις οποίες έχουν αυτές οδηγήσει τα τελευταία χρόνια». Εξάλλου στην ίδια έκθεση επισημαίνεται ότι η τάση των επιχειρήσεων να αποδίδουν κέρδη στους μετόχους μέσω μερισμάτων και επαναγορών μετοχών εγκυμονεί κινδύνους, καθώς το αποτέλεσμα είναι να μην τοποθετούνται κεφάλαια σε παραγωγικές επενδύσεις. Σημειωτέον ότι μόλις πριν από δύο ημέρες η Παγκόσμια Τράπεζα συνέστησε την παράταση του εργασιακού βίου με τα κατάλληλα κίνητρα, καθώς συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά συστήματα κινδυνεύουν να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες συνταξιούχων και ασφαλισμένων.