Η προσοχή ολόκληρου του κόσμου στρέφεται στην αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed), η οποία συνεδριάζει σήμερα, με τους πάντες να διερωτώνται αν θα αυξήσει τα αμερικανικά επιτόκια δανεισμού ή όχι. Η πλειονότητα των οικονομολόγων ουσιαστικά αδυνατεί να κάνει ασφαλή πρόβλεψη, ενώ η αμερικανική αγορά ομολόγων φαίνεται να πιστεύει ότι η κεντρική τράπεζα θα περιμένει λίγους μήνες ακόμη προτού προχωρήσει στην πρώτη αύξηση επιτοκίων από το 2006.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του πρακτορείου Bloomberg μεταξύ οικονομολόγων, ποσοστό 56% εξ αυτών πιστεύει ότι η Fed θα αυξήσει σήμερα τα βασικά επιτόκια δανεισμού από το επίπεδο του 0%-0,25%, όπου παραμένουν από τον Νοέμβριο του 2008. Αντιθέτως, σε ανάλογη δημοσκόπηση του πρακτορείου Reuters, 45 από τους συμμετέχοντες θεωρούν ότι η Fed θα τηρήσει σήμερα στάση αναμονής, ενώ 35 συνάδελφοί τους εκτιμούν ότι θα τα αυξήσει. Πάντως, παρατηρεί κανείς μεταστροφή στην άποψη των οικονομολόγων η πλειοψηφία των οποίων (το 77%) θεωρούσε μόλις τον Ιούλιο ότι η Fed θα αύξανε τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο. Εκτοτε μεσολάβησαν βέβαια εξελίξεις με σημαντικότερη εξ αυτών την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, που προκάλεσε έντονη αναταραχή στα κινεζικά χρηματιστήρια. Ακολούθησε η κατάρρευση των τιμών των εμπορευμάτων, εξέλιξη που πλήττει πολλές οικονομίες ανά τον κόσμο που στηρίζονται στις εξαγωγές πρώτων υλών. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των γεγονότων είναι ότι ο ένας μετά τον άλλον διεθνείς οργανισμοί και κεντρικές τράπεζες έχουν αναθεωρήσει προς το χειρότερο τις προβλέψεις τους για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας τα επόμενα τρίμηνα. Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι Αμερικανοί κεντρικοί τραπεζίτες θα λάβουν υπόψη τους την επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών παγκοσμίως, επιδείνωση που ασφαλώς θα επηρεάσει σε κάποιο βαθμό και την πορεία της αμερικανικής οικονομίας.
Επί μήνες η πρόεδρος της Fed, Τζάνετ Γέλεν, επαναλαμβάνει ότι οι αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις στην πραγματική οικονομία, κυρίως στα μέτωπα της ανεργίας και του πληθωρισμού. Και μπορεί η ανεργία τον Αύγουστο να υποχώρησε στο 5,1% του εργατικού δυναμικού (παρόλο που δεν έχει συνοδευτεί με αύξηση της απασχόλησης), όμως στο μέτωπο του πληθωρισμού τα πράγματα είναι στάσιμα. Ουσιαστικά δεν υπάρχει πληθωρισμός στην αμερικανική οικονομία, πολύ περισσότερο δε αν υπολογίσει κανείς ότι έχουν προηγηθεί σχεδόν επτά χρόνια με μηδενικά επιτόκια δανεισμού και το τύπωμα περίπου 3,5 τρισ. δολαρίων από τη Fed. Χθες έγινε γνωστό ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ μειώθηκε τον Αύγουστο κατά 0,1% σε σχέση με τον Ιούλιο, κυρίως εξαιτίας της πτώσης της τιμής της ενέργειας. Σε ετήσια βάση ο πληθωρισμός τον Αύγουστο διαμορφώθηκε μόλις στο 0,2% ενώ ο στόχος της Fed είναι το 2%. Ο λεγόμενος δομικός πληθωρισμός (δεν υπολογίζονται οι τιμές τροφίμων και ενέργειας, που παραδοσιακά είναι πολύ ευμετάβλητες) διαμορφώθηκε τον Αύγουστο στο 1,8%, δηλαδή πάλι κάτω από τον στόχο της Fed. Από την άλλη πλευρά, τα στοιχεία δείχνουν σταθερή άνοδο της κατανάλωσης και της κατασκευαστικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ τα τελευταία τρίμηνα. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στην Ευρωζώνη, όπου ο πληθωρισμός υποχώρησε τον Αύγουστο στο 0,1% από 0,2% τον Ιούλιο, ενώ ο δομικός πληθωρισμός υποχώρησε στο 0,9% από 1%.
Τελικά το μόνο σίγουρο είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει τι απόφαση θα πάρουν σήμερα οι Αμερικανοί κεντρικοί τραπεζίτες. Απλώς όλο και περισσότεροι οικονομολόγοι αρχίζουν να πιστεύουν ότι η Fed θα μπορούσε να τηρήσει στάση αναμονής έως τον Δεκέμβριο και στη συνέχεια να αυξήσει σταδιακά τα επιτόκια δανεισμού, δίνοντας χρόνο στην αμερικανική οικονομία να δυναμώσει ώστε να αντέξει την αύξηση.
