Αποδυναμώθηκε η προοπτική ανάπτυξης για την παγκόσμια οικονομία, κυρίως λόγω της επιβράδυνσης του αναδυόμενου κόσμου, και επισκιάστηκε από αρκετές αβεβαιότητες στο διάστημα των τελευταίων μηνών, προειδοποιεί ο ΟΟΣΑ στο πλαίσιο της έκθεσης των ενδιάμεσων προβλέψεων για την ανάπτυξη. Παρ’ όλα αυτά παροτρύνει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) να προχωρήσει σε σταδιακή αύξηση του βασικού επιτοκίου της, τονίζοντας ότι μεγαλύτερη σημασία έχει μια βαθμιαία άνοδος του κόστους δανεισμού στην παγκόσμια οικονομία παρά η χρονική στιγμή της απόφασης της Fed. Η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να κινηθεί το 2015 στο 3%, που σημαίνει ότι εξακολουθεί να κινείται χαμηλά σε σχέση με τον μεσοπρόθεσμο μέσο όρο. Το 2016, η δραστηριότητα θα ενισχυθεί στην παγκόσμια οικονομία, αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τις προβλέψεις που είχαν δημοσιευτεί τον Ιούνιο. Μεγάλο μέρος αυτής της αναμενόμενης βελτίωσης πηγάζει από τη σταδιακή ανάκαμψη των ανεπτυγμένων οικονομιών, με την ανάπτυξη στις ΗΠΑ να παραμένει σταθερή και να επιταχύνεται στην Ευρωζώνη και την Ιαπωνία σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
Μία από αυτές τις αβεβαιότητες που επισκιάζει την προοπτική της παγκόσμιας οικονομίας είναι εάν θα υπάρξει επιδείνωση των «φυγόκεντρων δυνάμεων» στην Ευρώπη, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση, υπονομεύοντας το κλίμα εμπιστοσύνης στην Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ενωση και αναχαιτίζοντας έτσι την ανάκαμψη που βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά πως η ενίσχυση των ρυθμών ανάπτυξης στην Ευρωζώνη είναι κατά 1% χαμηλότερη απ’ ό,τι αναμενόταν, εάν ληφθεί υπόψη η υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, το αδύναμο ευρώ και η υποχώρηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων. Αν και είναι ενθαρρυντική η ενίσχυση των ρυθμών ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, η ανεργία παραμένει υψηλή και οι πιέσεις για την ενίσχυση των τιμών παραμένουν υποτονικές. «Η διατήρηση του χρέους του ιδιωτικού τομέα σε υψηλά επίπεδα εμποδίζει τη χορήγηση νέων δανείων, γεγονός που δρα ανασταλτικά προς την ανάπτυξη», όπως επισημαίνεται από τον ΟΟΣΑ.
Μια ακόμη αβεβαιότητα για την παγκόσμια ανάπτυξη είναι εάν οι αποδυναμωμένες αναδυομένες οικονομίες επηρεαστούν από την άνοδο των επιτοκίων, ή εάν υπάρξει μεγαλύτερη του αναμενόμενου επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις στον ανεπτυγμένο κόσμο. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν αμφιβολίες για τη μεσοπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξης στον αναδυόμενο και ανεπτυγμένο κόσμο λόγω των χαμηλών επενδύσεων που επιμένουν εδώ και καιρό και της χαμηλής αύξησης της παραγωγικότητας. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη στήριξη της ζήτησης στην παγκόσμια οικονομία, αν και οι προτεραιότητες στην άσκηση οικονομικής πολιτικής διαφέρουν από τη μια χώρα στην άλλη.
Πολύ χαμηλός ο πληθωρισμός
Υποχώρησε ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Αύγουστο, προσεγγίζοντας σχεδόν μηδενικά επίπεδα. Οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών στην Ευρωζώνη ενισχύθηκαν μόνο κατά 0,1% από το 0,2% τον Ιούλιο, δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να αποκαταστήσει τον πληθωρισμό σε φυσιολογικά επίπεδα, δηλαδή κοντά στο 2%. Στις αρχές του μήνα, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, δήλωσε ότι η ευρωτράπεζα προτίθεται να επεκτείνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης εάν επιδεινωθεί η προοπτική για τον πληθωρισμό από την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου και από τις συνθήκες στις οικονομίες του αναδυόμενου κόσμου. Ομως, η υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου σε συνδυασμό με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο αποσκοπεί σε μια αισθητή αύξηση του δανεισμού στην πραγματική οικονομία, αναμενόταν να ενισχύσουν την κατανάλωση στην Ευρωζώνη και έτσι να αποτρέψουν τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού. Μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί. O δομικός πληθωρισμός, μη συμπεριλαμβανομένων των τιμών ενέργειας και τροφίμων, στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 0,9% από το 1% τον Ιούλιο.
