Μετά την ολοκλήρωση της θετικής αξιολόγησης του κυπριακού μνημονίου από την τρόικα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αγόρασε χθες για δεύτερη φορά κρατικά ομόλογα της Κύπρου, ανοίγοντας τον δρόμο για την πλήρη επιστροφή της στις αγορές. Η περίληψη της Κύπρου στο λεγόμενο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα μπορούσε να περιορίσει και άλλο το κόστος δανεισμού της χώρας, να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προοπτικές της οικονομίας της και, τελικά, να οδηγήσει στην επιτυχή έξοδο της Κύπρου από το μνημόνιο τον ερχόμενο Μάρτιο.
Το Ευρωσύστημα, δηλαδή η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες, αγόρασαν στις 7 Οκτωβρίου για δεύτερη φορά κυπριακά κρατικά ομόλογα στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει η ΕΚΤ από τον Μάρτιο του 2015 στην προσπάθειά της να αυξήσει τον πληθωρισμό και να στηρίξει την οικονομία της Ευρωζώνης. Η αλήθεια είναι ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται μεταξύ των μελών της Ευρωζώνης που χρειάζονται περισσότερο από κάθε άλλο (πλην της Ελλάδας) τις αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ δεδομένου ότι είχε ύφεση της τάξεως του 5,4% το 2013, ύφεση 2,3% το 2014, ενώ για φέτος το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη κατά 0,5% και κατά 1,4% για το 2016. Παράλληλα, ο αποπληθωρισμός παραμένει σε υψηλό επίπεδο καθώς διαμορφώθηκε στο 1,9% τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου που εξέδωσε η κεντρική τράπεζα της Κύπρου, η αγορά των κρατικών ομολόγων γίνεται μετά την «επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης του κυπριακού προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, η οποία είναι προϋπόθεση για την αγορά κυπριακών κρατικών ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος» ποσοτικής χαλάρωσης.
Μέχρι στιγμής, δεν έχει γίνει γνωστό το ύψος των κυπριακών ομολόγων που αγόρασε το Ευρωσύστημα (το 80% των αγορών κρατικών ομολόγων πραγματοποιείται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, κάθε μία εκ των οποίων αγοράζει ομόλογα του κράτους στο οποίο ανήκει, και το υπόλοιπο 20% από την ίδια την ΕΚΤ). Τον περασμένο Ιούλιο, το Ευρωσύστημα υπολογίζεται ότι είχε αγοράσει κυπριακά κρατικά ομόλογα ύψους 100 εκατ. ευρώ. Οικονομικοί αναλυτές υπολογίζουν ότι το Ευρωσύστημα θα μπορούσε να αγοράσει μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, οπότε και ολοκληρώνεται το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων, κυπριακά ομόλογα συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ. Οι αγορές αυτές «αναμένεται να συνεχίσουν να αποβαίνουν προς όφελος της Κύπρου, άμεσα μέσω της περαιτέρω μείωσης του κόστους δανεισμού της κυβέρνησης και έμμεσα μέσω της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης στην κυπριακή οικονομία και στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα», υποστηρίζει στην ανακοίνωσή της η κεντρική τράπεζα της Κύπρου. Είναι αλήθεια ότι η Κύπρος έχει ωφεληθεί από τη λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ και ότι σήμερα το επιτόκιο που καλείται να πληρώσει το κράτος για να δανειστεί βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης (πλην της Ελλάδας). Η απόδοση του επταετούς κυπριακού ομολόγου έχει υποχωρήσει από το 5,25% στις 2 Ιανουαρίου του 2015 στο 3,69% χθες. Μένει να αποδειχτεί αν και κατά πόσο θα υποχωρήσει ακόμη μετά τις νέες αγορές του Ευρωσυστήματος, δεδομένου ότι η απόδοση των κυπριακών ομολόγων επηρεάζεται σημαντικά από την εξέλιξη της ελληνικής κρίσης.
Το επόμενο βήμα για την Κύπρο είναι η έκδοση δεκαετούς ομολόγου μέχρι το τέλος του έτους, όπως αποκάλυψε στις αρχές της εβδομάδας ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης μιλώντας στους Financial Times. Στόχος είναι η άντληση 1,5 δισ. ευρώ από τις αγορές, σύμφωνα με δήλωση ανώνυμου Κύπριου αξιωματούχου. Τον Απρίλιο, η Κύπρος είχε εκδώσει επταετές ομόλογο ύψους 1 δισ. ευρώ. Μετά την έκδοση και δεκαετούς ομολόγου, επόμενος στόχος για την Κύπρο είναι η επιτυχής ολοκλήρωση του μνημονίου τον ερχόμενο Μάρτιο. Παραμένει άγνωστο εάν η Λευκωσία συμφωνήσει να πάρει προληπτική γραμμή πίστωσης από την Ευρωζώνη, γραμμή πίστωσης που θα συνοδεύεται από όρους, αλλά εάν δεν χρησιμοποιηθεί δεν θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος της χώρας, που είναι υψηλότερο από το 100% του ΑΕΠ.