To σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής των επιχειρήσεων σε παγκόσμια κλίμακα μέσα από συντονισμένες ενέργειες κρατών έδωσε αυτήν την εβδομάδα στη δημοσιότητα ο ΟΟΣΑ. Οπως υπολογίζει ο οργανισμός, τα κράτη χάνουν ετησίως έσοδα 100 με 240 δισ. δολ. από την «εξαφάνιση» κερδών και τη μετακίνησή τους σε προορισμούς με χαμηλή ή ανύπαρκτη φορολογία όπου δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα για τις επιχειρήσεις ή η παρουσία τους είναι πολύ μικρή.
Ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας, Ερικ Βιμπς, προειδοποίησε πως τα σχέδια του ΟΟΣΑ θα οδηγήσουν στο κλείσιμο μέρους των «εταιρειών γραμματοκιβωτίου», δηλαδή εκείνων των εταιρειών που διατηρούν εικονικά την έδρα τους σε μια χώρα με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς. Στο πλαίσιο του προγράμματος για την καταπολέμηση της «Διάβρωσης Φορολογικής Βάσης και Μετακίνηση Κερδών» (BEPS), το οποίο δρομολογήθηκε από τον ΟΟΣΑ κατόπιν συμφωνίας των G20 τον Ιούλιο του 2013, έχουν σχεδιαστεί τα κοινά κριτήρια για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των φορολογικών αρχών από διαφορετικές χώρες ώστε να μπορεί να υπάρχει μια παγκόσμια εικόνα των δραστηριοτήτων μιας πολυεθνικής. Συν τοις άλλοις υιοθετούνται μέτρα για να τεθεί τέλος στην πρακτική των εταιρειών που διοχετεύουν επενδύσεις μέσω περίπλοκων καναλιών για να αποφύγουν φόρους και να εφαρμοστούν οι συμφωνίες για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών. Βέβαια αυτό προϋποθέτει την αύξηση των διακρατικών συμφωνιών για την ανταλλαγή πληροφοριών, όπως συνέβη στο Ecofin αυτήν την εβδομάδα, ώστε να δημιουργηθεί ένα παγκόσμιο δίκτυο με τα κριτήρια για την καταπολέμηση των BEPS.
Εναν χρόνο πριν είχε ήδη υπογραφεί συμφωνία μεταξύ 51 χωρών για την ανταλλαγή πληροφοριών από τον Σεπτέμβριο του 2017. Αλλες 30 χώρες δεσμεύτηκαν ότι θα είναι έτοιμες έως το 2018, όπως η Αυστρία, η Ελβετία, οι Μπαχάμες και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Υπολογίζεται πως στους φορολογικούς παραδείσους είναι κρυμμένα περίπου 5,8 τρισ. ευρώ. Στις ΗΠΑ, όμως, το υπουργείο Δικαιοσύνης πρότεινε προ διετίας συμφωνίες αμνηστίας στις ελβετικές τράπεζες, οι οποίες έχουν καταβάλει πρόστιμα 354,5 εκατ. δολάρια από το 2013 για να αποφύγουν ποινικές διώξεις. Φέτος εκτιμάται πως θα συμμετάσχουν ακόμη 40 ελβετικές τράπεζες. Από τις πληροφορίες που συγκέντρωσαν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ εντόπισαν 50.000 Αμερικανούς που φοροδιέφευγαν και οι οποίοι πλήρωσαν αναδρομικά φόρους και πρόστιμα 7 δισ. δολαρίων από το 2009.