Σε ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου και τους κινδύνους από μια ραγδαία επιβράδυνση της Κίνας ή μια νέα αστάθεια στις αγορές σε περίπτωση αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ, οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες του Κόλπου πρέπει να λάβουν μέτρα για τη δημοσιονομική τους εξυγίανση ώστε να μη βρεθούν με άδεια ταμεία σε πέντε χρόνια. Στην προειδοποίηση αυτή προβαίνει το ΔΝΤ σε σχετική έκθεσή του που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, στην οποία υπογραμμίζει την επιδείνωση της δημοσιονομικής εικόνας των χωρών της περιοχής. Οπως τονίζει, ο κίνδυνος απορρέει από τη μείωση των εσόδων των χωρών αυτών κατά 360 δισ. δολάρια συνολικά για το 2015, εξαιτίας βέβαια της πτώσης των τιμών του «μαύρου χρυσού».
Οπως τονίζει το ΔΝΤ, ο αντίκτυπος από την πτώση των τιμών του πετρελαίου είναι μεγαλύτερος σε χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από τις εξαγωγές «μαύρου χρυσού» και κυρίως στις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, καθώς και σε Αλγερία, Ιράκ και Λιβύη, στις οποίες καταγράφεται πτώση των εσόδων της τάξης του 10% έως 20% του ΑΕΠ τους. Ετσι, στις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) που εξάγουν πετρέλαιο φέτος το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι κατά μέσον όρο 13% του ΑΕΠ τους και ο ρυθμός ανάπτυξής τους περιορίζεται φέτος στο 3,25% από το 3,5% του περασμένου έτους, ενώ εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθεί περαιτέρω στο 2,5% μέσα στο 2016. Στις χώρες GCC συγκαταλέγονται η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, το Ντουμπάι και το Ομάν.
Το Ταμείο επισημαίνει πως οι χώρες GCC εφαρμόζουν ήδη πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής που έχουν επιβραδύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης, χωρίς, όμως, να επαρκούν για την απαιτούμενη δημοσιονομική εξυγίανση. Αποτελεσματικά είναι μόνον τα προγράμματα στα Εμιράτα, στο Κουβέιτ, στο Ντουμπάι και στο Κατάρ. Θα εξακολουθήσει, έτσι, να αυξάνεται το χρέος πολλών από τις χώρες αυτές, αρκετές από τις οποίες δεν θα διασφαλίσουν ένα μερίδιο από τα έσοδα του πετρελαίου για τις μελλοντικές γενιές. Σημειωτέον ότι η Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν και το Ομάν παρουσιάζουν ήδη δημοσιονομικό κενό από 15% έως 25% του ΑΕΠ τους πλην της οικονομικής δραστηριότητας στον πετρελαϊκό κλάδο.
Οπως, άλλωστε, επισημαίνει το ΔΝΤ, μέχρι το 2020 θα έχει αυξηθεί ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός των χωρών της περιοχής κατά περίπου 10 εκατ. άτομα όταν η μείωση της ρευστότητας θα έχει περιορίσει τις δυνατότητες των κυβερνήσεων να προσφέρουν θέσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα. Το αποτέλεσμα θα είναι μια σημαντική αύξηση της ανεργίας από το υφιστάμενο 14% τουλάχιστον στο 15,5% και πιθανώς πολύ περισσότερο. Ζητούμενο, έτσι, για τις χώρες της περιοχής είναι, σύμφωνα με το ΔΝΤ, μια προσαρμογή των δαπανών και της εισοδηματικής τους πολιτικής προκειμένου να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική τους εξυγίανση, ένα βιοτικό επίπεδο για τις επόμενες γενεές ανάλογο εκείνου των προηγουμένων, αλλά και να διαμορφώσουν σταδιακά τα περιθώρια ελιγμών στην πολιτική τους.
Στις χώρες που βασίζονται λιγότερο στα έσοδα από το πετρέλαιο και κατά συνέπεια πλήττονται σε μικρότερο βαθμό από την πτώση του πετρελαίου συγκαταλέγεται το Ιράν. Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει πληγεί περισσότερο από τις κυρώσεις που της έχουν επιβάλει ΗΠΑ και Ε.Ε. και οδήγησαν την οικονομία της σε συρρίκνωση 9% την περίοδο από το 2012 μέχρι και το 2014. Δεδομένου, όμως, ότι επίκειται άρση των κυρώσεων από το επόμενο έτος, αναμένεται να ανακάμψει.
Το Ταμείο δεν παραλείπει να προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο μετάδοσης της επιβράδυνσης από την Κίνα τόσο στις ανεπτυγμένες οικονομίες όσο και στις χώρες του Κόλπου, οπότε αναπόφευκτα θα πληγούν εξαγωγές, τουρισμός και εμβάσματα.