Την πόρτα για νέα χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής τον Δεκέμβριο άνοιξε χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με τον κ. Μάριο Ντράγκι να τονίζει την ύπαρξη απειλών για την ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρωζώνης και για το επίπεδο του πληθωρισμού. Ως πιθανά μέτρα ο κ. Ντράγκι ανέφερε περαιτέρω μείωση των επιτοκίων δανεισμού για τις καταθέσεις των τραπεζών και την επέκταση του προγράμματος αγοράς ομολόγων.
Μιλώντας μετά τη διήμερη συνεδρίαση της ΕΚΤ, η οποία διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια δανεισμού, ο κ. Ντράγκι τόνισε ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης είναι έτοιμοι να επεκτείνουν το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ώστε να αντιμετωπίσουν τις απειλές για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη της οικονομίας που συνιστούν η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και η μεγάλη υποχώρηση των τιμών των εμπορευμάτων. «Ο βαθμός χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής θα χρειαστεί να επανεξεταστεί στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου οπότε και θα είναι διαθέσιμες οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ» δήλωσε ο κ. Ντράγκι.
Ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης αποκάλυψε ότι στη χθεσινή συνεδρίαση διεξήχθη «μια πολύ πλούσια συζήτηση σχετικά με τα εργαλεία νομισματικής πολιτικής που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν». Οι επιλογές που έχουν μπροστά τους οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης είναι σε γενικές γραμμές να επεκτείνουν τη χρονική διάρκεια των μαζικών αγορών ομολόγων πέραν του Σεπτεμβρίου του 2016, να αυξήσουν τις μηνιαίες αγορές πάνω από το όριο των 60 δισ. ευρώ που είναι σήμερα, να αρχίσουν να αγοράζουν και άλλα περιουσιακά στοιχεία εκτός από κρατικά ομόλογα, καλυμμένα ομόλογα και τιτλοποιημένα δάνεια. Επίσης μπορούν να μειώσουν και άλλο το επιτόκιο δανεισμού για τις καταθέσεις των τραπεζών στην ίδια την ΕΚΤ από το -0,2% που είναι σήμερα, στην ουσία πιέζοντας τις εμπορικές τράπεζες να δανείσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά αντί να πληρώνουν την ΕΚΤ για τις καταθέσεις τους.
Με τις περισσότερες οικονομίες της Ευρωζώνη να μην έχουν ακόμη επουλώσει τα τραύματα που τους προξένησαν η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009 και στη συνέχεια η κρίση δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης, πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν ότι μια νέα επιβράδυνση της ούτως ή άλλως αναιμικής ανάκαμψης που καταγράφεται από τα μέσα του 2013 θα μπορούσε να προκαλέσει νέα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης. Είναι ήδη ανησυχητικό το γεγονός ότι παρά την ώθηση που χαρίζουν στις οικονομίες της Ευρωζώνης οι μαζικές αγορές ομολόγων, το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που τους δίνει η εξασθένηση του ευρώ και η ώθηση από την πτώση των τιμών της ενέργειας, ο ρυθμός ανάπτυξης της Ευρωζώνης παραμένει αδύναμος σε σχέση με αυτόν των ΗΠΑ. Ο δε πληθωρισμός, ο οποίος τον Σεπτέμβριο διαμορφώθηκε στο -0,1%, παραμένει πεισματικά πολύ μακριά από τον στόχο της ΕΚΤ που είναι ελάχιστα κάτω από το 2%. Οι οικονομολόγοι ανησυχούν ότι αν ο πληθωρισμός παραμείνει επί μεγάλο χρονικό διάστημα σε πολύ χαμηλό ή και σε αρνητικό επίπεδο τελικά θα μπορούσε να δημιουργηθεί φαύλος κύκλος όπου οι καταναλωτές περιμένουν να μειωθούν και άλλο οι τιμές προτού να αγοράσουν κάποιο αγαθό με τη μείωση της κατανάλωσης να προκαλεί μείωση επενδύσεων, μείωση των μισθών, αύξηση της ανεργίας και τελικά συρρίκνωση της οικονομίας. Ισως γι’ αυτό τον λόγο ο κ. Ντράγκι ένιωσε και πάλι την ανάγκη να καλέσει τις κυβερνήσεις να αναλάβουν το μερίδιο που τους αναλογεί ώστε να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη. «Η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να υποστηρίζει την οικονομική ανάκαμψη, ενώ θα παραμένει εντός των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων», είπε ο κ. Ντράγκι σε μια έμμεση αναφορά πρωτίστως προς τη Γερμανία.
Οσο ο κ. Ντράγκι άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο επέκτασης του προγράμματος αγοράς ομολόγων, το ευρώ υποχωρούσε έντονα έναντι του δολαρίου και αργά το απόγευμα η συναλλαγματική ισοτιμία διαμορφωνόταν στο 1,1160 με πτώση της τάξης του 1,57%. Παράλληλα υποχωρούσαν εκ νέου οι αποδόσεις των περισσοτέρων κρατικών ομολόγων χωρών-μελών της Ευρωζώνης με την απόδοση του γερμανικού δεκαετούς ομολόγου να κυμαίνεται γύρω από 0,30% και του ιταλικού διετούς να περνά σε αρνητικό έδαφος.