Στην Ελλάδα λίγοι ίσως πολίτες γνωρίζουν τη σημασία, την εμβέλεια και τον πολιτικό ρόλο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Το γεγονός κυρίως ότι κανένα δίκαιο οποιουδήποτε κράτους-μέλους δεν μπορεί να αντιστρατεύεται το κοινοτικό δίκαιο. Ή, με πιο απλά λόγια, ότι το ευρωπαϊκό δίκαιο υπερισχύει σε κάθε περίπτωση του εθνικού δικαίου. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο αποτελεί τον πλέον φερέγγυο θεσμό που κατοχυρώνει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των πολιτών της Ε.Ε., συγκροτεί ταυτόχρονα και το πιο παραγωγικό μοτέρ της πολιτικής για την ενοποίηση της Ευρώπης. Περίπου 1.000 αποφάσεις ετησίως, που ενοποιούν εθνικές νομοθεσίες, οικονομικούς κανόνες, συμπεριφορές και πολιτικές. Συνιστά και προωθεί το Δικαστήριο την ομοσπονδιακή προοπτική της Ευρώπης –γεγονός τεράστιας σημασίας σε μία περίοδο κρίσης και αβεβαιότητας– και αυτό είναι το σπουδαιότερο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κομισιόν συνιστούν σήμερα τα τρία ισχυρότερα υπερεθνικά όργανα αποφάσεων, με ενισχυόμενο συνεχώς ειδικό βάρος.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο –από τον ίδιο τον χαρακτήρα του– παίζει τον ρόλο της εμπροσθοφυλακής. Για να αναφέρουμε ένα τρανταχτό παράδειγμα στην υπόθεση της νομισματικής χαλάρωσης και της παρέμβασης στην αγορά των ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την πρωτοβουλία δηλαδή του Μάριου Ντράγκι που τάραξε τα νερά και διέσωσε την Ευρωζώνη από την καταστροφή, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ήταν αυτό που έβαλε γερά πλάτη και νομιμοποίησε την κολοσσιαίας σημασίας αυτή πολιτική για την Ευρώπη. Το Δικαστήριο ήταν αυτό που άναψε το πράσινο φως για να αρχίσει να αλλάζει η ροή των πραγμάτων και να μη σκάει η μία χώρα μετά την άλλη… Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ωστόσο, είναι ο διακριτικός εταίρος της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, διότι από τη φύση του δεν μπορεί να λειτουργεί με όρους δημοσιότητας. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν παράγει ένα γιγαντιαίο νομοθετικό και πολιτικό έργο. Τελευταία μεγάλη ιστορία η προσφυγή του Ευρωπαίου νεαρού που υποστήριξε πως η υπόθεση Σνόουντεν καταδεικνύει ότι το σύστημα προσωπικών δεδομένων στις ΗΠΑ είναι διάτρητο, συνεπώς η Ευρώπη επ’ ουδενί δεν πρέπει να μεταφέρει προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού προσωπικά στοιχεία. Και το Δικαστήριο τον δικαίωσε, γκρεμίζοντας μεταξύ των δύο πλευρών ένα παγιωμένο σύστημα πληροφοριών, όπου πάνω του παίζονταν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια!
Σε πολλές περιπτώσεις καλύπτει το κενό που αφήνουν οι πολιτικές ηγεσίες, επειδή φοβούνται ενίοτε να πάρουν γενναίες αποφάσεις και υποκύπτουν σε εθνικές σκοπιμότητες. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, είναι από τα πιο ζωτικά όργανα της δημοκρατικής Ευρώπης και ο πιο ομοσπονδιακός θεσμός της. Και είναι για εμάς τους Ελληνες επίσης πολύ σπουδαίο ότι κρατούσε το τιμόνι του, επί 12 χρόνια, ένας εξαιρετικός Ελληνας, ο κ. Βασίλης Σκουρής, ο οποίος διοίκησε με χάρισμα και σιδηρά πυγμή. Το Δικαστήριο δεν πολιτεύεται, αλλά σηκώνει όλη την πολιτική των μεταρρυθμίσεων και της ενοποίησης. Από την ανοικτή εσωτερική αγορά και τις επενδύσεις, τις καινοτομίες, την ενέργεια, τις μεταφορές, τις τιμές κ.ο.κ., έως τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις ατομικές ελευθερίες, τη συμπεριφορά των κρατών-μελών, την ενοποίηση του δικαστικού συστήματος και πολλά ακόμη, από τη μία έως την άλλη άκρη της Ευρώπης.