Σοβαρότατες απώλειες επωμίζονται χιλιάδες μικροεπενδυτές στις Ηνωμένες Πολιτείες από επενδύσεις τους σε ενεργειακά σχέδια εξαιτίας της δραστικής κάμψης των τιμών του πετρελαίου και των παράτολμων κινήσεων των χρηματιστών. Τα σχετικά στοιχεία, που βασίζονται σε έρευνα της FactSheet, αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Αssociated Press, επισημαίνοντας ότι σε κάθε 10 δολάρια που επενδύονταν στην ενέργεια, τα 8 δολάρια σήμερα έχουν εξανεμιστεί. Κι αυτό σημαίνει πως οικογένειες, οι οποίες τοποθέτησαν εκεί τις οικονομίες και τις αποταμιεύσεις τους, έχουν καταστραφεί. Ορισμένοι, μάλιστα, έχουν κινηθεί και δικαστικά κατά των χρηματοοικονομικών συμβούλων και χρηματιστών. Από τη δική τους πλευρά οι αναλυτές, οι οποίοι ειδικεύονται στον κλάδο της ενέργειας, ισχυρίζονται ότι οι συγκεκριμένες επενδύσεις πάντα ενέχουν το στοιχείο του υψηλού ρίσκου.
Προϊστορία
Οταν οι αποδόσεις των ομολόγων ήταν αδιάφορες για τους επενδυτές, οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι και οι χρηματομεσίτες τους δελέασαν και τους παρουσίασαν ως καλύτερη επιλογή την ενέργεια. Με τον τρόπο αυτό πείσθηκαν ότι η τοποθέτηση των αποταμιεύσεών τους σε έργα μεταφοράς και αποθήκευσης πετρελαίου, καθώς και σε συνεργασίες γεώτρησης, θα τους απέφεραν παχυλές αποδόσεις. Ως αποτέλεσμα, οι μεσάζοντες στην όλη διαδικασία, τράπεζες και χρηματομεσίτες, αποκόμισαν πολύ μεγάλα κέρδη. Σύμφωνα με το Associated Press, την τελευταία χρονιά νοικοκυριά και επενδυτές έχουν δραστικές απώλειες της τάξης των 20 δισ. δολαρίων από ενεργειακά έργα, τα οποία είχαν εισαχθεί στο χρηματιστήριο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στα ποσά των 20 δισ. δολαρίων δεν συνυπολογίζονται οι απώλειες 37 δισ. δολαρίων σε ομόλογα, που οι κοινοπραξίες των ενεργειακών έργων πούλησαν την πενταετία 2010-2014. Οπως επισημαίνει το Associated Press, πολλοί από τους τίτλους αυτούς διατέθηκαν μόλις στο ήμισυ της αξίας τους. Εκτός των υπολογισμών των 20 δισ. δολαρίων βρίσκονται και οι ζημίες από ενεργειακές κοινοπραξίες, οι οποίες δεν έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο. Οσοι μεμονωμένοι επενδυτές και νοικοκυριά στις ΗΠΑ τοποθέτησαν τις οικονομίες τους σε έργα μεταφοράς και αποθήκευσης πετρελαίου υπέστησαν απώλειες, αλλά τις επαχθέστερες είχαν όσοι προτίμησαν τα έργα γεώτρησης. «Εάν είχες στόχο να προστατεύσεις τις αποταμιεύσεις σου, τότε οι εταιρείες παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν σου αρμόζουν», επισημαίνει ο αναλυτής ενέργειας στη R.W. Baird, Ιθαν Μπέλαμι. «Ανέκαθεν ήταν επενδύσεις υψηλού κινδύνου».
Ο βασικός λόγος, ο οποίος σχετίζεται με τις πολύ μεγάλες ζημίες, είναι η πτώση στις τιμές του μαύρου χρυσού. Πέραν τούτου, όμως, πολλές ενεργειακές κοινοπραξίες είχαν ήδη επωμιστεί υψηλά δάνεια και διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο, ακόμα κι όταν το πετρέλαιο είχε διπλάσια τιμή. Αυτό ερμηνεύεται ως εξής: είτε ότι επενδυτές και νοικοκυριά ήταν απρόσεχτοι, επιδιώκοντας σταθερά εισοδήματα, είτε ότι οι χρηματομεσίτες και οι τράπεζες ήταν πολύ απερίσκεπτοι, κυνηγώντας παχυλές προμήθειες, είτε ένας συνδυασμός. Οι ενεργειακές κοινοπραξίες μπορούν να αποφύγουν κάποια φορολογία, μετακυλίοντας όλα όσα κερδίσουν στους επενδυτές τους. Αυτό εξηγεί και το γιατί συνήθως προσκολλώνται στην αποθήκευση και μεταφορά πετρελαίου, δραστηριότητα χωρίς ενδιαφέρον αλλά με σταθερή εισροή ρευστού. Με τη μείωση των επιτοκίων από τη Fed σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα, η απόδοση των ομολόγων υποχώρησε. Η ζήτηση για πιο κερδοφόρες επιλογές έφερε στο προσκήνιο τις ενεργειακές συνεργασίες, ενώ ειδικά τα έργα γεώτρησης εξασφάλιζαν απόδοση 6%. Τράπεζες και χρηματομεσίτες πωλούσαν μετοχές και ομόλογα των έργων τις καλές εποχές, αλλά, όταν η τιμή του μαύρου χρυσού κατακρημνίστηκε, οι κοινοπραξίες δεν είχαν κάποιο «μαξιλάρι» να θωρακίσουν τις δραστηριότητές τους.