Την Παρασκευή, η Τράπεζα της Ιαπωνίας απογοήτευσε όσους περίμεναν να επεκτείνει το ήδη τεράστιο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Προφανώς εκτιμά πως οι τιμές θα αυξηθούν όταν εξανεμιστεί ο αντίκτυπος από το φθηνό πετρέλαιο. Οποιαδήποτε επιβράδυνση, όμως, μπορεί και πάλι να εξωθήσει την Τράπεζα σε ακόμη πιο ακραία μέτρα. Σχεδόν τρία χρόνια στο τιμόνι της Τράπεζας της Ιαπωνίας, ο Χαρουχίκο Κουρόντα έχει τη φήμη ότι αιφνιδιάζει τις αγορές. Τον Απρίλιο του 2013 τις αιφνιδίασε όταν ανακοίνωσε το σχέδιό του να διπλασιάσει τη νομισματική βάση της Ιαπωνίας σε μια διετία. Πριν από ένα χρόνο προκάλεσε νέα έκρηξη επεκτείνοντας το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στα 80 τρισ. γιεν ετησίως (660 δισ. δολ.). Η Ιαπωνία, όμως, είναι ακόμη μακριά από τον στόχο για πληθωρισμό 2%.
Τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου καταδεικνύουν πόσο μακριά πρέπει να πάει η Τράπεζα της Ιαπωνίας. Ο δομικός πληθωρισμός υποχώρησε κατά 0,1% σε ετήσια βάση. Ακόμη κι όταν εξαιρεθούν οι τιμές της ενέργειας, βρίσκεται στο 0,9%. Το πρόβλημα για την Τράπεζα της Ιαπωνίας είναι πως η πολιτική της φθάνει στα όριά της. Δεν μπορεί να αγοράσει άλλα ομόλογα. Εχει ήδη στην κατοχή της περίπου το μισό όλων των ιαπωνικών ομολόγων που λήγουν το 2018. Και αν οι αγορές ομολόγων αποδεικνύονται ατελέσφορες, γιατί να επιτύχουν τόνωση του πληθωρισμού οι αγορές άλλων τίτλων, μετοχών για παράδειγμα; Ο Κουρόντα θα μπορούσε να πιέσει για ακόμη πιο αντισυμβατικά μέτρα, όπως τα αρνητικά επιτόκια. Θα μπορούσε επίσης να δώσει ώθηση στις δαπάνες τυπώνοντας νέα χαρτονομίσματα και δίνοντάς τα στους πολίτες. Ακόμη, όμως, κι αν το ήθελε ο Κουρόντα, θα δυσκολευόταν να πείσει το Δ.Σ. της Τράπεζας. Προς το παρόν προβλέπει πως ο πληθωρισμός θα φτάσει τον στόχο το 2016. Υπάρχει, όμως, ο κίνδυνος μιας περαιτέρω επιβράδυνσης των αναδυόμενων αγορών, που θα συμπαρασύρει την Ιαπωνία σε ύφεση. Οταν ο Κουρόντα αποφασίσει να επιστρατεύσει πιο επιθετική πολιτική, ίσως διαπιστώσει πως έχει πληγεί η φήμη του ως ικανού να αποτρέψει τον αποπληθωρισμό.
* Αρθρογράφος του Reuters.