Ο Χέλμουτ Σμιτ, ο οποίος «έφυγε» την εβδομάδα αυτή στα 96 του χρόνια, υπήρξε ένας πολύ μεγάλος πολιτικός για την Ευρώπη. Κορυφαίος ευρωπαϊστής και πολιτικός στοχαστής, συνέβαλε μαζί με τον Ζισκάρ ντ’ Εστέν, τον Φρανσουά Μιτεράν, τον Χέλμουτ Κολ, αλλά και τον επί μία δεκαετία χαρισματικό πρόεδρο της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ, στο όραμα και στην προοπτική της ενωμένης Ευρώπης. Με έμπνευση, με στρατηγική και απαράμιλλη ιστορική ευθύνη. Πρωταγωνιστής αυτός, όπως και οι άλλοι, στο μεγαλύτερο πολιτικό πρότζεκτ που γνώρισε ο κόσμος τα τελευταία διακόσια χρόνια, στο κρισιμότερο ιστορικό εγχείρημα που ανέλαβε ποτέ η ίδια η ευρωπαϊκή ήπειρος για το μέλλον και την επιβίωσή της. Την οικονομική και την πολιτική δηλαδή ένωση των λαών και των κρατών της Ευρώπης. Σε μία ενιαία, δομημένη, δύναμη γεωπολιτικού διαμετρήματος.
Ο Χέλμουτ Σμιτ λειτούργησε ως πρωτεργάτης του ευρωπαϊκού οράματος κυβερνώντας τη Γερμανία από το 1974 έως το 1982, την περίοδο ακριβώς που θεμελιωνόταν η ενιαία αγορά και άρχισαν να προστίθενται, ο ένας μετά τον άλλον, οι επόμενοι εταίροι, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Βασικός συνοδοιπόρος του Γερμανού καγκελάριου ήταν ο Γάλλος πρόεδρος Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν, κατεξοχήν επίσης ευρωπαϊστής, με ιδιαίτερη προσφορά στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και στους υπερεθνικούς θεσμούς. Μαζί βάζουν μπροστά τον περίφημο γαλλογερμανικό άξονα, ο οποίος αποδεικνύεται κολοσσιαίας πολιτικής σημασίας για την προώθηση των διαδικασιών της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ο Σμιτ πίστεψε και δούλεψε πολύ, από την αρχή, σε αυτήν τη βασική κατεύθυνση, τονίζοντας πάντα ότι δεν πρόκειται να κάνει τίποτε χωρίς τη Γαλλία στο πλευρό του.
Ο γαλλογερμανικός άξονας γνωρίζει δόξες μεγάλες, αμέσως μετά, όταν τη σκυτάλη παραλαμβάνουν δύο άλλοι, τεράστιου μεγέθους ευρωπαϊστές πολιτικοί ηγέτες, ο Φρανσουά Μιτεράν στη Γαλλία και ο Χέλμουτ Κόλ στη Γερμανία. Ο πρώτος κυβερνά επί δεκατέσσερα χρόνια τη Γαλλία και ο δεύτερος επί δεκαέξι τη Γερμανία. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα παίρνει άλλη μορφή, άλλο ύψος και αναμφίβολα άλλο βάθος. Το 1992 υπογράφεται η συνθήκη του Μάαστριχτ, ξεκινώντας με άμεσους στόχους την οικονομική και νομισματική ενοποίηση. Πολλά βήματα μπροστά… Μιλάμε για ιστορική τομή, η οποία θα γεννήσει κατ’ αρχάς το ενιαίο νόμισμα (το ευρώ) και θα ανοίξει αναπόφευκτα τη συζήτηση και τις διαδικασίες για την πολιτική ένωση της Ευρώπης. Οσα χρόνια ακόμη και εάν χρειαστεί να περάσουν… Τα βήματα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εμπεδώνουν άλλωστε την ειρήνη στη Γηραιά Ηπειρο – απίστευτη πολιτική και ανθρωπιστική κατάκτηση, ύστερα από δύο καταστροφικούς πολέμους μέσα στα σπλάχνα της ευρωπαϊκής ηπείρου!
Το ιστορικό μέγεθος των ηγετών αυτού του βεληνεκούς, αλλά και τον τεράστιο ρόλο του γαλλογερμανικού άξονα (ο οποίος αποδυναμώθηκε τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας την παρέμβαση των ΗΠΑ μέσα στην κρίση για να κρατηθεί κάποια ισορροπία), επιβεβαιώνει η απόφαση του Μιτεράν να ανάψει το 1990 το πράσινο φως για την επανένωση των δύο Γερμανιών, παρά τις πολλές αντιρρήσεις της Μάργκαρετ Θάτσερ. Ο Κολ επιδιώκει διακαώς την επανένωση, πολύ σωστά. Ο Μιτεράν, που πίστευε πολύ στην ενωμένη Ευρώπη (όπως φυσικά και ο Κολ) και διακρινόταν για τη διορατικότητά του, αίρει κάθε επιφύλαξη. Με μια Γερμανία σπασμένη για πάντα στα δύο, δεν θα υπήρχε καμία μα καμία σοβαρή πρόοδος. Πάνω από όλα η Ευρώπη!