Παρά το διαγραφόμενο πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, από τις οποίες δεν έχει ακόμη προκύψει κυβερνητικός συνασπισμός, η Πορτογαλία κατάφερε χθες να εκδώσει ομόλογα διάρκειας ενός έτους με αρνητικό επιτόκιο.
Προσχωρώντας έτσι στην κατηγορία των τυχερών χωρών που ουσιαστικά πληρώνονται από τους επενδυτές για να αποδεχθούν να δανεισθούν τα χρήματά τους, η Λισσαβώνα εξέδωσε ομόλογα ενός έτους συνολικής αξίας 1,1 δισ. ευρώ με μέσο επιτόκιο -0,006%. Την ίδια στιγμή, η απόδοση του εξάμηνου έντοκου γραμματίου του ελληνικού Δημοσίου κυμαινόταν γύρω στο 2,90%, ενώ των διετών γύρω στο 6%. Στην Πορτογαλία είχε προηγηθεί ανάλογη δημοπρασία τον Σεπτέμβριο, στην οποία το επιτόκιο ήταν 0,051%. Σε ό,τι αφορά τα επιτόκια βραχυπρόθεσμου δανεισμού της χώρας, αυτά βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος από τον Μάιο, οπότε η Λισσαβώνα εξέδωσε έντοκα γραμμάτια ύψους 300 εκατ. ευρώ με μέσο επιτόκιο -0,002%.
Οπως επισημαίνουν αναλυτές της αγοράς, η επιτυχία της χθεσινής δημοπρασίας, που υπερκαλύφθηκε τουλάχιστον δύο φορές, αποτελεί καθησυχαστική επιστροφή της χώρας στις αγορές. «Πρόκειται για ρεκόρ, είναι τα χαμηλότερα επιτόκια που έχει καταβάλει ποτέ η Πορτογαλία», σχολίασε ο Φιλίπε Σίλβα, αναλυτής της Banco Carregosa, που υπογράμμισε πως «για μία ακόμη φορά η πολιτική αστάθεια δεν επηρέασε τη χρηματοδότηση της κυβέρνησης». Η περίπτωση της Πορτογαλίας εντάσσεται στην ευρύτερη πραγματικότητα που έχει δημιουργήσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, οδηγώντας σε υποχώρηση, ακόμη και σε αρνητικό πρόσημο, τα επιτόκια που καταβάλλουν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης για τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό τους.
Μολονότι τα επιτόκια σημείωσαν περιορισμένη αύξηση στη διάρκεια του καλοκαιριού και τα ομόλογα της Πορτογαλίας άρχισαν να υφίστανται πιέσεις, τελικά το κόστος δανεισμού της Λισσαβώνας υποχώρησε εκ νέου. Ο λόγος είναι η προσδοκία που έχει εμπνεύσει στους επενδυτές η ΕΚΤ, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να επεκτείνει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, δεδομένου ότι, παρά την ποσοτική χαλάρωση που έχει εγκαινιάσει από τις αρχές Μαρτίου, ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης παραμένει σε επίπεδα γύρω στο μηδέν.
Η προοπτική του αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη πείθει ορισμένους επενδυτές να αποδεχθούν τα επιτόκια που βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος. Πολλοί οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν, πάντως, πως το κόστος του μακροπρόθεσμου δανεισμού ανταποκρίνεται περισσότερο στα πραγματικά οικονομικά μεγέθη μιας χώρας και αντανακλά την ανησυχία των επενδυτών για τη διαφαινόμενη πολιτική αστάθεια στη χώρα. Μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου και τα συνεχιζόμενα εμπόδια που εμφανίζονται στον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων της Πορτογαλίας στη δευτερογενή αγορά έχουν σημειώσει άνοδο από το 2,29% στο 2,55%.
Παραμένουν, βέβαια, και πάλι σε πολύ πιο χαμηλά επίπεδα από το απαγορευτικό 7%, που εξώθησε τη Λισσαβώνα το 2011 να προσφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και να δεχθεί διεθνές πακέτο στήριξης ύψους 78 δισ. ευρώ. Σημειωτέον ότι χθες η Γερμανία εξέδωσε διετή ομόλογα με επιτόκιο -0,38%, ενώ με αρνητικό επιτόκιο δανείστηκαν και χώρες όπως η Δανία και η Σουηδία, που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη.