Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την προοπτική να δημιουργηθεί μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στη νομισματική πολιτική την οποία ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη γηραιά ήπειρο (ΕΚΤ) και ο πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι, και σε εκείνη που χαράσσει η Τζάνετ Γέλεν, η πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed).
Αυτό που ακριβώς συμβαίνει είναι το εξής: η Τζάνετ Γέλεν κατευθύνεται προς τη μία κατεύθυνση, δεδομένου ότι με τις κινήσεις της προετοιμάζει σταδιακά το έδαφος να προχωρήσει σε σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ. Στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, τώρα, ο Μάριο Ντράγκι κινείται προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, προλειαίνοντας το έδαφος για περαιτέρω ποσοτική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, επεκτείνοντας το πρόγραμμα αγοράς τίτλων, αρχής γενομένης από τον Δεκέμβριο, το πιθανότερο. Τον ίδιο μήνα τοποθετείται κατά πάσα πιθανότητα και η αύξηση επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Ως αποτέλεσμα υπάρχουν αξιοπρόσεκτες κινήσεις στις διεθνείς αγορές. Ενδεχομένως οι επενδυτές να θεωρούν δεδομένο ότι αυτό θα συνεχιστεί.
Μία από τις τάσεις που παρατηρούνται αφορά το ευρώ, το οποίο υποχώρησε ως προς το δολάριο στα χαμηλότερα επταμήνου στις 17 Νοεμβρίου, και συγκεκριμένα στα 1,0630 δολάρια. Εν τω μεταξύ, το spread στις αποδόσεις των διετών αμερικανικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων είναι το υψηλότερο από το 2006 και μέχρι σήμερα. Ορισμένες από τις προαναφερθείσες τάσεις αιτιολογούνται εύκολα. Ενα νόμισμα, το οποίο υποστηρίζεται από υψηλότερα επιτόκια, θα πρέπει να καθίσταται σχετικά πιο ελκυστικό στους επενδυτές, σύμφωνα με την οικονομική θεωρία. Αντιστοίχως, οι επενδυτές απαιτούν συνήθως υψηλότερες αποδόσεις από τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα, κατά την περίοδο εκείνη στην οποία και αναμένουν από την εκάστοτε κεντρική τράπεζα να προβεί σε σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής της. Στην περίπτωση, όμως, που αναμένουν χαλάρωση είναι πολύ ικανοποιημένοι με χαμηλότερες αποδόσεις στους κρατικούς τίτλους. Οσον αφορά τώρα τις αντιδράσεις των επενδυτών στην πιο αδιαφανή αγορά των swaps, τα οποία βασίζονται σε ανταλλαγή νομσιμάτων, αυτές είναι πιο δύσκολο να διασαφηνιστούν. Μία από τις πιθανότητες θα ήταν, λόγου χάριν, μία μικρή ομάδα αμερικανικών επιχειρήσεων, που αποπειρώνται να εκμεταλλευθούν το χαμηλότερο κόστος δανεισμού σε ευρώ, να προχωρήσουν σε ανταλλαγή των χρεών τους, ώστε να τα μετατρέψουν σε δολάρια.
Σε επίπεδο οικονομικής θεωρίας, δεν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για να παύσουν να εκδηλώνονται τέτοιες τάσεις. Η Τζάνετ Γέλεν και ο Μάριο Ντράγκι είναι πιθανό πως για κάποιο διάστημα θα κινηθούν σε αντίθετες κατευθύνσεις. Ωστόσο πολύ σπάνια η δυναμική των αγορών είναι τόσο απλή και ξεκάθαρη. Ο διαφαινόμενος κίνδυνος έγκειται στο ότι ίσως η απόκλιση της πολιτικής τους να είναι τόσο προφανής, ώστε οι συναλλαγές, που συνδέονται με αυτήν, να προσελκύσουν πάρα πολλούς ανθρώπους. Ακόμα και μία απειροελάχιστη μετατόπιση της προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), λόγου χάριν, για να ελέγξει τις προσδοκίες σχετικά με το πόσο γρήγορος θα είναι ο ρυθμός αύξησης των αμερικανικών επιτοκίων, πιθανόν να πυροδοτήσει έξοδο των επενδυτών. Μία άλλη πιθανότητα θα ήταν η περιορισμένη ρευστοποίηση κερδών να προκαλέσει κύμα μαζικών πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων.
Πριν από λίγο καιρό συνέβη κάτι ανάλογο: όταν τα γερμανικά 10ετή ομόλογα σε διάστημα μικρότερο των δύο μηνών είδαν την απόδοσή τους να πολλαπλασιάζεται κατά 21 φορές. Επίσης, ανάλογο περιστατικό ήταν όταν σε δύο διαδοχικές συνεδριάσεις της χρηματαγοράς το ευρώ ως προς το δολάριο εκτινάχθηκε άνω του 5%. Από τη στιγμή που οι επενδυτές αισθανθούν ότι μπορούν να εφησυχάσουν, η μεγαλύτερη απόκλιση ίσως να είναι εκείνη μεταξύ όσων προσδοκούν και εκείνων που στην πραγματικότητα κερδίζουν από τις αποδόσεις των επενδύσεών τους.