Δεν πρόκειται να διοργανωθεί συνέντευξη Τύπου, να εμφανιστούν πυροτεχνήματα ή να χυθούν δάκρυα στο πέρασμά του, αλλά το τελευταίο κύμα μέτρων λιτότητας σε παγκόσμια κλίμακα θα μπορούσε να εξασφαλίσει μία ημέρα στην μνήμη του. Ισως, βέβαια, κάτι τέτοιο να ακούγεται παράδοξο στους Ελληνες, οι οποίοι αγωνίζονται να εκπληρώσουν τους σκληρούς δημοσιονομικούς στόχους που έθεσαν οι πιστωτές τους. Εξίσου παράδοξο μπορεί να ακούγεται και για τους Βρετανούς, οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι με νέο γύρο περικοπών. Σε πολλά μέρη του κόσμου η νομισματική πολιτική έχει ουσιαστικά εξαντλήσει τα όριά της. Οπότε είναι η δημοσιονομική πολιτική, η οποία και πάλι θα λειτουργήσει ως οριακό εργαλείο τόνωσης και όχι ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας το 2016. Αυτό θα ισχύσει και για την Ευρωζώνη, την επιτομή των περικοπών στη μετά την κρίση περίοδο. Πέραν τούτου, όσοι παρακολουθούν την πορεία των αποδόσεων στις αγορές ομολόγων μετά βίας αντέδρασαν στα νέα δεδομένα.
Κατά τoν επενδυτικό οίκο Standard Life Investments (SLI), η μέση χώρα- μέλος του ΟΟΣΑ θα προχωρήσει πρώτη φορά μετά το 2010 σε χαλάρωση της δημοσιονομικής της πολιτικής. Αυτή η κίνηση θα είναι της τάξεως μόλις του 0,2 της ποσοστιαίας μονάδας επί του ΑΕΠ. Ωστόσο, θα μεταφραστεί σε μία πολύ σημαντική στιγμή μετά την οδυνηρή λιτότητα των τριών τελευταίων ετών, όταν η μέση χώρα του ΟΟΣΑ είχε περιστείλει την παραγωγή της κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως. «Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι πλέον “το κονσένσους της λιτότητας” φυλλορροεί» ανέφερε ο οίκος SLI, απευθυνόμενος στους πελάτες του. «Σε όλο τον κόσμο διαπιστώνουμε πως η έλλειψη επενδύσεων λειτουργεί αρνητικά στις ούτως ή άλλως ασθενικές προοπτικές ανάπτυξης». Προς επίρρωση των λεγομένων τους, οι οικονομολόγοι του οίκου επικαλούνται την αλλαγή κατεύθυνσης, όπως η πλατφόρμα για έργα υποδομών, που βοήθησε τη νέα φιλελεύθερη κυβέρνηση στον Καναδά να ανέλθει στην εξουσία, καθώς και η χαλάρωση των αυστηρών ορίων στις δαπάνες στις ΗΠΑ έως το 2017.
Ισως η πιο αξιοσημείωτη μεταστροφή να είναι της Ευρωζώνης, όπου οι προβλέψεις για τις δαπάνες ανατράπηκαν λόγω της σύρραξης στη Συρία. Οι κυβερνήσεις αποφασίζουν να τις αυξήσουν, ώστε να χρηματοδοτήσουν την εγκατάσταση εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων στο έδαφός τους, ενώ η Γαλλία μετά τα τελευταία τραγικά τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι θα ενισχύσει τις αμυντικές δαπάνες της. Τουλάχιστον 7 από τις 19 χώρες-μέλη της Ευρωζώνης προβλέπεται να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική τους πολιτική το 2016. Αυτό θα συμβεί, ανεξαρτήτως του ότι οι εκτιμήσεις της Κομισιόν δείχνουν μία μόνον ελαφρά μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος συνολικά της Ευρωζώνης. «Η ιδέα πως η λιτότητα δεν αποτελεί την άριστη οικονομική συνταγή κερδίζει έδαφος στη Δύση» παρατηρεί ο Πασκάλ Μπλανκ, ανώτατο στέλεχος επενδύσεων στην Amundi, τον μεγαλύτερο οίκο διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη. «Αφ’ ης στιγμής η νομισματική πολιτική προσέγγισε τα όριά της, τώρα η μπάλα είναι στο γήπεδο των δημοσιονομικών».
Αντιστοίχως, ο Πέρσιβαλ Στάνιον, επικεφαλής του τμήματος στρατηγικής πολλαπλών περιουσιακών στοιχείων της Pictet Asset Management, έκανε λόγο για «την εξάντληση των ορίων της λιτότητας», καθώς η Ευρώπη πλέον συνειδητοποιεί ότι πρέπει να δοθεί ένα τέλος. Η χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και η ποσοτική χαλάρωση από την ΕΚΤ, ωστόσο, όπως παρατηρεί η Deutsche Bank, θα ωθήσουν ανοδικά την αναλογία χρέους προς ΑΕΠ στο 94,4% φέτος και πιο χαμηλά στο 93,7% τo 2016. «Επιβάλαμε στις κεντρικές τράπεζες να διατηρήσουν τις οικονομίες ζωντανές, χωρίς να τους δώσουμε σαφή εντολή να το πράξουν ή να αναγκάσουμε τις κυβερνήσεις να ασχοληθούν με τα υπόλοιπα» παρατηρεί, τέλος, η Aν Ρίτσαρντς, επικεφαλής επενδύσεων της Aberdeen Asset Μanagement.