Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας χρεοκοπίας άρχισε να εκτυλίσσεται από χθες, όταν η ουκρανική κυβέρνηση δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να αποπληρώσει ομόλογο ύψους 3 δισ. δολαρίων που κατέχει η ρωσική κυβέρνηση και το οποίο ωριμάζει στις 20 Δεκεμβρίου. Ο Ουκρανός πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι θα «παγώσει» την εξυπηρέτηση του ομολόγου «μέχρι να γίνει δεκτή η θέση μας για αναδιάρθρωση ή μέχρι να υπάρξει σχετική δικαστική απόφαση».
Ουσιαστικά απαγορεύεται στην ουκρανική κυβέρνηση να αποπληρώσει τη Ρωσία με βάση τη συμφωνία που έχει συνάψει με ιδιώτες επενδυτές για την αναδιάρθρωση του χρέους της αλλά και με βάση τη συμφωνία διάσωσης που έχει υπογράψει με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το ομόλογο που λήγει στις 20 Δεκεμβρίου είχε αγοραστεί από τη ρωσική κυβέρνηση πριν από δύο χρόνια με στόχο τη διάσωση της Ουκρανίας και του τότε φιλορώσου προέδρου της, ο οποίος τελικά ανατράπηκε δύο μήνες αργότερα. Η Ρωσία αρνήθηκε να πάρει μέρος στην αναδιάρθρωση του ουρανικού χρέους στη διάρκεια του 2015, υποστηρίζοντας ότι ως επίσημος πιστωτής θα πρέπει να αποσπάσει καλύτερους όρους από τους ιδιώτες επενδυτές που αποδέχτηκαν μείωση του κεφαλαίου τους κατά 20%. «Μια δικαστική διαμάχη είναι πλέον το βασικό σενάριο» εξηγεί στο Bloomberg o Βαντίμ Χράμοφ, αναλυτής της Bank of America με έδρα το Λονδίνο. «Δεν αποκλείεται εξωδικαστικός συμβιβασμός, ωστόσο για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξουν απευθείας διαπραγματεύσεις». Κίεβο και Μόσχα άφησαν τις προηγούμενες ημέρες να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν την αναδιάρθρωση του χρέους και χρησιμοποιούν ως ενδιάμεσο Γερμανούς αξιωματούχους. Τον Νοέμβριο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε προτείνει την αποπληρωμή του ομολόγου σε διάστημα τριών ετών υπό την προϋπόθεση ότι θα δοθούν και εγγυήσεις από δυτικές κυβερνήσεις ή τράπεζες.
Ανησυχεί το ΔΝΤ
Μπορεί η ουκρανική κυβέρνηση να έχει την υποστήριξη του ΔΝΤ στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι το Ταμείο δεν έχει και απαιτήσεις από το Κίεβο. Χθες ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ντέιβιντ Λίπτον εξέφρασε ανησυχία για την τύχη του προγράμματος διάσωσης και την καταβολή της επόμενης δόσης ύψους 1,7 δισ. δολαρίων. Την Πέμπτη, η κυβέρνηση του κ. Γιατσένιουκ προσπάθησε να κερδίσει την υποστήριξη της αντιπολίτευσης ώστε να περάσει τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις και τον προϋπολογισμό για το 2016. Ωστόσο, κατά την άποψη του ΔΝΤ οι συζητήσεις που έγιναν μεταξύ των Ουκρανών βουλευτών, ισοδυναμούν με ουσιαστική απόρριψη των μέτρων που θέλει το Ταμείο.
«Η έγκριση προϋπολογισμού που να συμβαδίζει με τον στόχο του προγράμματος για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3,7% του ΑΕΠ αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ολοκλήρωση του προγράμματος» δήλωσε χθες ο κ. Λίπτον.
«Η έγκριση προϋπολογισμού που θα αποκλίνει από τους στόχους για το 2016 και μεσοπρόθεσμα θα οδηγήσει σε διακοπή του προγράμματος και αναπόφευκτα και σε διακοπή της εξαρτώμενης από αυτό διεθνούς χρηματοδότησης» αναφέρεται στη δήλωση του κ. Λίπτον.
Ομως η πολιτική κατάσταση στο Κίεβο είναι άσχημη,με την αντιπολίτευση να είναι έτοιμη να καταθέσει πρόταση μομφής και τον κυβερνητικό συνασπισμό να σπαράσσεται από εσωτερικές διαιρέσεις.