Για τα γερμανικά κρατικά ομόλογα το 2015 ήταν η πιο ταραχώδης χρονιά από το 2011. Η χρονιά κλείνει με τις αποδόσεις τους να είναι υψηλότερες απ’ ό,τι ήταν στα τέλη του 2014, αφού στη διάρκεια του έτους απέτυχε η προσπάθεια να υποχωρήσει η απόδοσή τους κάτω από το μηδέν, γεγονός που προκάλεσε ερωτήματα για το κατά πόσον εξακολουθούν να είναι «ασφαλή καταφύγια» για τους επενδυτές, αλλά και κατέδειξε τα όρια που έχει η χαλαρή νομισματική πολιτική.
Χθες, την τελευταία ημέρα συναλλαγών για το 2015, η απόδοση των γερμανικών δεκαετών κρατικών ομολόγων, τα οποία χρησιμοποιούνται ως σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη, ήταν αυξημένη κατά 10 μονάδες βάσης (0,1%) σε σχέση με το τέλος του 2014, χρονιά κατά την οποία η απόδοσή τους είχε υποχωρήσει κατά 150 μονάδες βάσης. Η δραματική άνοδος της απόδοσης των γερμανικών δεκαετών κρατικών ομολόγων από το 0,05%, το χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, στο οποίο είχαν υποχωρήσει στα μέσα Απριλίου, σε πάνω από 1% στις αρχές Ιουνίου προκάλεσε ανησυχίες για έλλειψη ρευστότητας στις αγορές, καθώς οι αυστηρότεροι κανονισμοί περιόρισαν την ευχέρεια των τραπεζών να διαμορφώνουν την αγορά. Στη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου ένα από τα ασφαλέστερα επενδυτικά προϊόντα παγκοσμίως έγινε ένα από τα πλέον ριψοκίνδυνα. Το να επενδύει κανείς στα γερμανικά ομόλογα για λόγους ασφάλειας δεν είναι πλέον ένα απλό στοίχημα.
Η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά ομολόγων αναμένεται να συνεχιστεί και το 2016 και να επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο από το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τον περασμένο Απρίλιο η άποψη ότι οι αγορές ομολόγων της ΕΚΤ θα οδηγούσαν τις αποδόσεις κάτω από το μηδέν τέθηκε εν αμφιβόλω, εξαιτίας μιας σπάνιας συγκυρίας, όταν δηλαδή ο μηνιαίος πληθωρισμός αποδείχτηκε υψηλότερος από τις προβλέψεις. Η έλλειψη ρευστότητας και το γεγονός ότι η αγορά είχε κινηθεί ολόκληρη προς μια κατεύθυνση –στοιχηματίζοντας ότι οι αποδόσεις των δεκαετών γερμανικών ομολόγων θα υποχωρούσαν κάτω από το μηδέν– σήμαινε πως μόλις άρχισε το ξεπούλημα πολύ γρήγορα έλαβε διαστάσεις χιονοστιβάδας. Με τις αποδόσεις να βρίσκονται πολύ κοντά στο μηδέν δεν υπήρχε κάτι που να προστατεύσει τους επενδυτές, και οι ζημιές που υπέστησαν ανήλθαν σε διψήφιο ποσοστό. Στη συνέχεια ο πληθωρισμός επανήλθε στην απογοητευτική τάση του, ωστόσο οι ζημιές ήταν πολύ πρόσφατες και εμπόδισαν μια νέα προσπάθεια για να σπάσει το όριο του μηδέν τοις εκατό στις αποδόσεις. «Αυτή η τεραστίων διαστάσεων αύξηση των αποδόσεων που ήρθε από το πουθενά ήταν ασφαλώς το σημαντικότερο γεγονός του έτους για τα γερμανικά κρατικά ομόλογα. Αυτό το είδος των απότομων ανόδων θα αποτελέσει τη νέα κανονικότητα», λέει ο Κρίστιαν Λενκ, αναλυτής της DZ Bank.
Σύμφωνα με στοιχεία του Reuters, η μέση ημερήσια διακύμανση μεταξύ της υψηλότερης και της χαμηλότερης τιμής των προθεσμιακών συμβολαίων για γερμανικά κρατικά ομόλογα ήταν η υψηλότερη από το 2011. Στις άλλες αγορές τα ελληνικά ομόλογα είχαν μία ακόμη χρονιά με μεγάλες ανόδους και πτώσεις, με την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς κρατικού ομολόγου να υποχωρεί λίγο κάτω από το 7% τον Νοέμβριο, ενώ τον Ιούλιο είχε φτάσει σχεδόν μέχρι το 20%, όταν δηλαδή είχαν φτάσει στο αποκορύφωμά τους οι φόβοι περί εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων μεταξύ της νέας ελληνικής κυβέρνησης υπό τον ΣΥΡΙΖΑ και των διεθνών πιστωτών. Εκτοτε συμφωνήθηκε μια τρίτη οικονομική διάσωση, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ επανεξελέγη με τη ριζικά διαφορετική εντολή να εφαρμόσει νέα μέτρα λιτότητας, και οι αποδόσεις διαμορφώθηκαν χθες στο 8,29%, δηλαδή περισσότερες από 100 μονάδες βάσης χαμηλότερα από το κλείσιμο του 2014. Τα κρατικά ομόλογα των περισσοτέρων εκ των υπολοίπων μελών της Ευρωζώνης είχαν υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδό τους τον Απρίλιο-Μάιο, ενώ η φινλανδική αγορά ομολόγων είχε τις χειρότερες αποδόσεις και η ελληνική τις καλύτερες.