Εχοντας πρωτοστατήσει στην επιλογή του ΟΠΕΚ να διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα την παραγωγή του αφήνοντας τις τιμές του πετρελαίου να κατρακυλήσουν, η Σαουδική Αραβία ετοιμάζεται τώρα να καταβάλει το τίμημα της στρατηγικής της. Υιοθετεί πρόγραμμα λιτότητας εν μέσω ταραχών στην περιοχή της κι ενώ έχει ανοικτά μέτωπα στον εμφύλιο της Υεμένης.
Με την επιλογή να διατηρήσει την παραγωγή πετρελαίου στα ύψη, το Ριάντ επέτυχε ενδεχομένως να περιφρουρήσει το μερίδιό του στην παγκόσμια αγορά «μαύρου χρυσού» από τον επιθετικό ανταγωνισμό των αμερικανικών βιομηχανιών σχιστολιθικών υδρογονανθράκων. Οδηγώντας, όμως, έτσι τις τιμές του πετρελαίου σε περαιτέρω πτώση 35% μέσα στο 2015 και με δεδομένο ότι ο «μαύρος χρυσός» αντιπροσωπεύει το 73% των εσόδων του βασιλείου, το Ριάντ δεν μπόρεσε να αποφύγει τη μείωση των εσόδων του κατά 23%. Για να καλύψει αυτή τη μείωση, κατέφυγε στα πλούσια συναλλαγματικά διαθέσιμα που συγκέντρωσε στα χρόνια του ακριβού πετρελαίου. Τους πρώτους 11 μήνες του 2015 δαπάνησε κάπου 95 δισ. δολάρια, με αποτέλεσμα να έχει περιορίσει τα διαθέσιμα του βασιλείου στα 627,7 δισ. δολάρια.
Τώρα το δημοσιονομικό έλλειμμα της Σαουδικής Αραβίας για το 2015 έχει εκτιναχθεί στα 98 δισ. δολάρια και υπολογίζεται από την Εθνική Τράπεζα του Αμπου Ντάμπι στο 16% του ΑΕΠ του βασιλείου και στο 20% σύμφωνα με το ΔΝΤ. Εχουν προηγηθεί επανειλημμένες προειδοποιήσεις του ΔΝΤ για το ενδεχόμενο να βρεθεί το βασίλειο με άδεια ταμεία στο εγγύς μέλλον αν δεν περικόψει δραστικά τις δημόσιες δαπάνες. Κι ενώ η οικονομική ανάπτυξη της χώρας αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 3,35% το νέο έτος, το Ριάντ καταφεύγει σε ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που οικονομικοί αναλυτές χαρακτηρίζουν τη μεγαλύτερη αλλαγή οικονομικής πολιτικής στην πρόσφατη ιστορία του. Ορισμένοι φθάνουν, μάλιστα, στο σημείο να προειδοποιήσουν για το ενδεχόμενο κοινωνικών ταραχών επικαλούμενοι τις εξεγέρσεις του αραβικού κόσμου το 2011.
Κι αυτό γιατί η μείωση των δημοσίων δαπανών στα 224 δισ. δολάρια το επόμενο έτος από τα 260 δισ. του 2015 θα πλήξει κατά κύριον λόγο τους κοινωνικά ευαίσθητους τομείς της υγείας και της παιδείας, αλλά και τις επιδοτήσεις στον τομέα της ενέργειας, που συνεπάγονται άμεσα αύξηση των τιμών των καυσίμων. Θα συνοδεύεται, άλλωστε, από σειρά αυξήσεων στα τιμολόγια των εταιρειών κοινής ωφελείας, με μια προσπάθεια να επιβαρυνθούν περισσότερο τα υψηλά εισοδήματα. Οι περικοπές δαπανών και προπαντός όσες αφορούν τις επιδοτήσεις στον τομέα της ενέργειας φαίνεται πως ήδη ανησυχούν την επιχειρηματική κοινότητα του βασιλείου. Ο λόγος είναι πως πολλές επιχειρήσεις της χώρας έχουν δει τα κέρδη τους να μειώνονται από τις πρώτες μειώσεις που δρομολογήθηκαν το 2015 αλλά και από τις καθυστερήσεις στις πληρωμές της κυβέρνησης.
Την ίδια στιγμή κι ενώ οι Αρχές ανακοίνωσαν πως δρομολογούν σειρά ιδιωτικοποιήσεων κρατικών εταιρειών και την επιβολή ΦΠΑ σε καταναλωτικά είδη όπως ο καπνός, οι αμυντικές δαπάνες είναι οι υψηλότερες που προβλέπονται στον προϋπολογισμό του 2016 και ανέρχονται στα 56,7 δισ. δολάρια.
Εχει προηγηθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών στη διάρκεια του περασμένου έτους καθώς το βασίλειο χρηματοδοτεί τις δυνάμεις των σουνιτών στον εμφύλιο της Υεμένης, και η εμπλοκή του αυτή έχει αποτελέσει τον δεύτερο παράγοντα που οδήγησε σε ταχεία διεύρυνση του ελλείμματος.