Πρέπει να είσαι ο απόλυτος σπασίκλας για να ενθουσιάζεσαι με τα στοιχεία της αμερικανικής φορολογικής υπηρεσίας (IRS). Εγώ αναμφισβήτητα ανήκω σε αυτήν την κατηγορία. Μαζί με άλλους λίγους, ανέμενα με ανυπομονησία τις αναλυτικές καταστάσεις της IRS για το οικονομικό έτος 2013, οι οποίες δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα. Αυτό που δείχνουν οι πίνακες της αμερικανικής υπηρεσίας –η οποία ελέγχει διεξοδικά τη φορολογική κατάσταση όλων των πολιτών στις ΗΠΑ– είναι πως οι εκλογές έχουν αντίκτυπο.
Μπορεί κανείς να θεωρήσει πως είναι οφθαλμοφανές το συμπέρασμα αυτό. Εκείνοι που κλίνουν στην Αριστερά και απογοητεύθηκαν από τους περιορισμούς των επιτευγμάτων του Αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, καταλήγουν στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των πολιτικών κομμάτων στις ΗΠΑ. Οποιος και εάν εκλεγεί νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, η κατάσταση στη χώρα δεν θα μεταβληθεί ριζικά, με τους πλουσίους να συνεχίζουν να καθορίζουν την πολιτική και οικονομική πραγματικότητα της χώρας. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κ. Ομπάμα απογοήτευσε τους ψηφοφόρους του. Στην πραγματικότητα, όμως, η εκλογή του κ. Ομπάμα το 2008 και η επανεκλογή του προ τριετίας είχε πραγματικό αντίκτυπο.
Ενα επίτευγμα της κυβέρνησης Ομπάμα το 2012 είναι πως υπήρξε σημαντική αύξηση της φορολογίας στα υψηλά εισοδήματα. Εν μέρει, δεν ανανεώθηκαν συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές που είχαν παραχωρηθεί επί προεδρίας Τζορτζ Μπους του νεότερου. Εφαρμόστηκαν, επίσης, νέοι φόροι στα υψηλά εισοδήματα στο πλαίσιο του Obamacare, του νέου συστήματος υγείας στις ΗΠΑ.
Εάν είχε κερδίσει τις εκλογές ο Μιτ Ρόμνεϊ το 2012, τότε οι Ρεπουμπλικανοί θα είχαν επινοήσει κάποιους τρόπους για να παρακάμψουν αυτές τις αυξήσεις στη φορολογία. Και τώρα μπορούμε να δούμε τι γίνεται χωρίς την ευνοϊκή μεταχείριση προς τα υψηλά εισοδήματα. Σύμφωνα με τις καταστάσεις της IRS, δεν υπήρξε καμία αλλαγή στους συντελεστές φορολόγησης στο 99% των Αμερικανών πολιτών από το 2012 έως το 2013. Ωστόσο, η φορολόγηση του 1% των Αμερικανών με τα υψηλότερα εισοδήματα αυξήθηκε πάνω από τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες. Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η αύξηση για το 0,01% των ανώτατων εισοδημάτων, φθάνοντας τις 6,5 ποσοστιαίες μονάδες.
Τα στοιχεία αυτά δεν αρκούν για να διαμορφώσει κάποιος μια ολοκληρωμένη εικόνα των φόρων που πληρώνουν τα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα των ΗΠΑ. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλοι φόροι. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση των επιχειρήσεων, που επηρεάζει έμμεσα τα εισοδήματα των μετόχων. Οπως προκύπτει από την απόλυτη συσχέτιση των στοιχείων της Υπηρεσίας Προϋπολογισμού στο αμερικανικό Κογκρέσο, οι αυξήσεις στη φορολογία το 2013 επανέφεραν τους φόρους του 1% των Αμερικανών με τα υψηλότερα εισοδήματα στην εποχή προ κυβερνήσεων Ρέιγκαν. Αλλά και αυτό δεν είναι ακριβές. Ουσιαστικά, ο κ. Ομπάμα κατήργησε τις φοροαπαλλαγές του Τζορτζ Μπους του νεότερου αλλά και αυτές του Ρόναλντ Ρέιγκαν.
Η ουσία αυτών των μέτρων, ωστόσο, δεν ήταν να τιμωρηθούν οι πλούσιοι, αλλά να αντληθούν περισσότερα κρατικά έσοδα. Οι αυξήσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2013 δεν ήταν τεράστιες, αλλά διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο. Διότι η άνοδος των συντελεστών για το 1% των υψηλότερων εισοδημάτων αντιστοιχεί σε κρατικά έσοδα 70 δισ. δολαρίων σε ετήσια βάση. Ενα τέτοιο ποσό αντιστοιχεί στις καθαρές δαπάνες του συστήματος υγείας Obamacare. Οπότε δεν είναι ασήμαντο.
Εάν οι Ρεπουμπλικανοί υπερίσχυαν στις εκλογές του 2012, δεν θα υπήρχε ούτε καν το Obamacare. Το νέο σύστημα υγείας των ΗΠΑ τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του 2014. Και η θετική επίδραση ήταν τεράστια. Σύμφωνα με τα κέντρα υγείας των ΗΠΑ, ο αριθμός των ανασφάλιστων Αμερικανών μειώθηκε κατά 17 εκατομμύρια άτομα από το 2012 έως το πρώτο εξάμηνο του 2015. Αναμένεται περαιτέρω πτώση.
Οπότε οι εκλογές του 2012 είχαν αντίκτυπο. Οι ΗΠΑ θα ήταν πολύ διαφορετικές σήμερα εάν δεν είχαν τεθεί σε εφαρμογή όλα αυτά τα μέτρα. Αντίθετα, ούτε αυξήθηκαν οι τιμές της βενζίνης ούτε κατέρρευσαν οι μετοχές, όπως προμήνυαν άστοχα οι πολιτικοί αντίπαλοι του Μπαράκ Ομπάμα.