Η κρίση που περνάει η οικονομία της Βραζιλίας είναι τόσο έντονη και το κλίμα τόσο απαισιόδοξο, ώστε πολλές πόλεις αναγκάζονται να ακυρώσουν τις εορταστικές εκδηλώσεις που παραδοσιακά οργανώνουν για να γιορτάσουν το καρναβάλι. Η μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής έχει βυθιστεί στη χειρότερη ύφεση από τη δεκαετία του 1930, γεγονός που έχει περιορίσει σημαντικά τα φορολογικά έσοδα των δήμων.
Η παραδοσιακή πενθήμερη γιορτή, η οποία φέτος θα λάβει χώρα στις αρχές Φεβρουαρίου, κανονικά αποτελεί καταφύγιο για τους Βραζιλιάνους. Ακόμη και στη διάρκεια της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης, το 2008, δεν είχαν ακυρωθεί οι εορτασμοί. Ομως αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times. Η χώρα είναι εγκλωβισμένη σε μεγάλη ύφεση, η ανεργία αυξάνεται συνεχώς, όπως και ο πληθωρισμός. Η κυβέρνηση της προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ έχει παγιδευτεί στο μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία της Βραζιλίας.
Οι Βραζιλιάνοι δεν έχουν όρεξη για γιορτές. Η Καμπίνας, με πληθυσμό τριών εκατομμυρίων κατοίκων, στην πολιτεία του Σάο Πάολο, συγκαταλέγεται μεταξύ των πόλεων που έχουν αναγκαστεί να περιορίσουν τις εορταστικές εκδηλώσεις του καρναβαλιού. Μεταξύ άλλων ο δήμος αναγκάστηκε να αποσύρει τη χρηματοδότηση που παρείχε προς τις τοπικές σχολές σάμπα. Ο Γκάμπριελ Ραπάσι, υπεύθυνος του δήμου για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, λέει στους F.T. ότι φέτος ο δήμος δεν μπορεί να καλύψει τη δαπάνη, ύψους περίπου 300 χιλιάδων ευρώ, που απαιτείται για τη διοργάνωση του καρναβαλιού εξαιτίας της μεγάλης πτώσης των φορολογικών εσόδων, πτώση που με τη σειρά της οφείλεται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι τοπικές επιχειρήσεις εξαιτίας της ύφεσης. «Οι υπηρεσίες που δεν είναι ζωτικές σημασίας είναι οι πρώτες που περικόπτονται. Το 2015 ήταν ήδη μια πολύ δύσκολη χρονιά για εμάς και τώρα πληροφορούμαστε ότι το 2016 θα είναι ακόμη χειρότερο», εξηγεί ο κ. Ραπάσι στους F.T. Οι εορταστικές εκδηλώσεις ακυρώθηκαν επίσης και στην πόλη Πόρτο Φερέιρα, περίπου δύο ώρες απόσταση με αυτοκίνητο από την Καμπίνας. Οι εκδηλώσεις στην Πόρτο Φερέιρα ακυρώνονται για πρώτη φορά από τότε που ο δήμος άρχισε να τις διοργανώνει, δηλαδή περισσότερο από 30 χρόνια πριν.
Ο δήμαρχος της πόλης υποστήριξε ότι αποφάσισε την ακύρωση της γιορτής ώστε με τις περίπου 27 χιλιάδες ευρώ που θα εξοικονομήσει να μπορέσει να αγοράσει νέο ασθενοφόρο. Πολλές ακόμη πόλεις, από τη Μακαπά, πρωτεύουσα του κρατιδίου Αμαπά στη βόρεια Βραζιλία, μέχρι τη Λάβρας ντο Σουλ στα νότια της χώρας ακυρώνουν τις εκδηλώσεις του καρναβαλιού και ακόμη περισσότερες αναμένεται να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους τις επόμενες εβδομάδες. Βέβαια, ανεπίσημα οι εορτασμοί θα γίνουν, ωστόσο αναμένεται ότι θα είναι υποτονικότεροι απ’ ό,τι συνήθως. Ανά τη Βραζιλία οι εορτασμοί για το καρναβάλι θεωρούνται η σημαντικότερη γιορτή. Η περίφημη παρέλαση των σχολών σάμπα στο Ρίο ντε Τζανέιρο πέρυσι κατάφερε να προσελκύσει σχεδόν ένα εκατομμύριο τουρίστες. Ο κόσμος θα γεμίσει και φέτος τους δρόμους, ωστόσο στις περισσότερες πόλεις η μεγάλη ατραξιόν είναι η επίσημη παρέλαση την οποία οργανώνουν οι τοπικές σχολές σάμπα με την οικονομική υποστήριξη των δήμων.
Η Ολγα Βαλές, ιδιοκτήτρια της Condal, μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις που παράγουν μάσκες για το καρναβάλι, λέει πως οι πωλήσεις έχουν μειωθεί φέτος κατά το ένα τρίτο. Παραδέχεται, δε, ότι δεν μπορεί να θυμηθεί χειρότερη χρονιά για την επιχείρηση της από το 1994, οπότε και είχε μετακομίσει στη Βραζιλία από την Ισπανία. «Η κατάσταση της οικονομίας εδώ είναι χειρότερη απ’ αυτή που φαντάζονται οι περισσότεροι άνθρωποι. Επιχειρήσεις που τα προηγούμενα χρόνια δαπανούσαν μεταξύ 9 και 11 χιλιάδων ευρώ για μάσκες τώρα δίνουν παραγγελίες της τάξεως των 700 ευρώ», εξηγεί η κ. Βαλές.
Στη δίνη της κρίσης
Πέρυσι το ΑΕΠ της Βραζιλίας συρρικνώθηκε κατά 3,7%, σύμφωνα με δημοσκόπηση οικονομολόγων που διοργάνωσε η κεντρική τράπεζα της χώρας. Η πρόβλεψή τους είναι ότι στη διάρκεια του 2016 η οικονομία της χώρας θα συρρικνωθεί κατά 2,99%. Το Εργατικό Κόμμα της κ. Ρούσεφ στο μεγαλύτερο μέρος των 13 ετών που βρίσκεται στην εξουσία ακολούθησε λαϊκίστικη και επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, βασιζόμενο στα έσοδα από την άνοδο των τιμών των πρώτων υλών. Ωστόσο οι ηγέτες του Εργατικού Κόμματος αγνόησαν ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες κατά τους οικονομολόγους είναι απαραίτητες προκειμένου να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη. Μπορεί η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική να λύτρωσε εκατομμύρια Βραζιλιάνους από τη φτώχεια, ταυτόχρονα όμως άνοιξε και τον δρόμο για την παρούσα κρίση, διότι κατέστησε την οικονομία της χώρας ευάλωτη στην κατάρρευση των τιμών των πρώτων υλών. Τον Δεκέμβριο, η Fitch έγινε ο δεύτερος οίκος αξιολόγησης που υποβάθμισε τα βραζιλιάνικα ομόλογα στην κατηγορία «σκουπίδια».