Η επιστροφή του Ιράν στην παγκόσμια σκηνή αποδεσμεύει τεράστιες δυνάμεις της εθνικής του οικονομίας, καθιστώντας το πόλο έλξης επενδύσεων στην ενέργεια και σε πολλούς άλλους κλάδους. Αυτές ίσως φθάσουν το 1 τρισ. δολάρια τα επόμενα 5 χρόνια, εκ των οποίων τα 185 δισ. στην ενέργεια. Hδη σχεδιάζεται η πρώτη συμφωνία του κλάδου στην Ευρώπη, με τη Μαδρίτη και την Τεχεράνη να συζητούν για κατασκευή διυλιστηρίου στο Γιβραλτάρ. Κατά τις εκτιμήσεις του οίκου διαχείρισης κεφαλαίων Renaissance Capital, η «ανακάλυψη» της ιρανικής αγοράς από τους επενδυτικούς κύκλους παραπέμπει στην προσέγγιση της ρωσικής αγοράς στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Επισημαίνει ακόμα πως δεν πρόκειται να υπάρξουν τέτοιες κολοσσιαίες ευκαιρίες σε άλλες αγορές που θα ανοίξουν στο μέλλον, με δεδομένο το μέγεθος του Ιράν. Το χρηματιστήριο της Τεχεράνης, λόγου χάριν, έχει κεφαλαιοποίηση 95 δισ. δολαρίων και θα προσελκύσει τάχιστα το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών.
Κυρώσεις
Οι κυρώσεις σε βάρος του Ιράν ξεκίνησαν το 2007 και κορυφώθηκαν την τριετία 2011-2014. Ωστόσο, η μακρά περίοδος απομόνωσής του Ιράν χρονολογείται από το 1979 με το ξέσπασμα της Ισλαμικής Επανάστασης. Το 2011-2014 οι απώλειες στα εισοδήματα των Ιρανών ξεπέρασαν το 20%, η αξία του ριάλ είχε κατρακυλήσει έως και 80%, οι τιμές των βασικών αγαθών εκτινάχθηκαν και υπήρξε υπερπληθωρισμός, ενώ οι ζημίες εξαιτίας των κυρώσεων στον κλάδο πετρελαιοειδών και παραγώγων ανέρχονταν σε 50 δισ. δολαρίων ετησίως. Το 2014 οι εξαγωγές τους είχαν μειωθεί στο 1,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως έναντι των 2,6 εκατ. βαρελιών ημερησίως πριν από το 2011. Το 2012 αποκλείστηκαν οι ιρανικές τράπεζες από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT, καθιστώντας δυσχερείς ακόμα και τις απολύτως αναγκαίες εισαγωγές φαρμάκων.
Παρά την απομόνωσή του, το Ιράν επιβίωσε. Εχει 80 εκατομμύρια πληθυσμό με τα 2/3 αυτού να είναι κάτω των 35 ετών. Η οικονομία του ισοδυναμεί με το 1,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ, τα αποθέματα σε πετρέλαιο είναι τα τέταρτα μεγαλύτερα στον κόσμο (9% των παγκοσμίων) και σε φυσικό αέριο τα δεύτερα (18% των παγκόσμιων). Είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας χάλυβα και προβλέπει να τριπλασιάσει την παραγωγή αυτοκινήτων στα 3 εκατομμύρια τα επόμενα δέκα χρόνια. Διατηρεί το 7% από τα παγκόσμια αποθέματα σε μεταλλεύματα αξίας τουλάχιστον 750 δισ. δολαρίων. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται ο κασσίτερος, ο χαλκός, ο σίδηρος, το σιδηρομετάλλευμα, το ουράνιο και ο μόλυβδος. Διαθέτει εργατικό δυναμικό υψηλού μορφωτικού επιπέδου, το 60% του φοιτητικού πληθυσμού της χώρας είναι γυναίκες, όπως γυναίκες είναι επίσης το 50% των αποφοίτων από τις σχολές μηχανικών. Ιδιαίτερα δυναμικός είναι και ο μεταποιητικός του κλάδος. Το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο και η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπουν ότι τα χρόνια μετά την άρση των κυρώσεων η ιρανική οικονομία θα αναπτύσσεται 6% έναντι 3% το 2014-2015 και 0,6% το 2015-2016. Η καίρια επίδραση του Ιράν στην παγκόσμια οικονομία θα αποτυπωθεί διαμέσου των τιμών του πετρελαίου, όπως παρατηρεί το ΔΝΤ, χωρίς να λησμονούνται και οι ευμενείς επιπτώσεις στην αύξηση του διμερούς εμπορίου. Ο διεθνής οργανισμός εκτιμά πως θα αυξηθούν οι εισαγωγές του Ιράν 50% από τα 75 δισ. δολάρια το 2015 στα 115 δισ. δολάρια το 2020. Επίσης, προβλέπει η άρση των κυρώσεων να ενισχύει μεσοπρόθεσμα την παγκόσμια παραγωγή κατά 0,25%.
Το Ιράν προσφέρει πολυάριθμες ευκαιρίες επενδύσεων και επιχειρηματικών κινήσεων στον ενεργειακό κλάδο, στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, στα φάρμακα και στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στο Διαδίκτυο και στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Στη διάρκεια του 2015 επικεφαλής κολοσσών, όπως η βρετανοολλανδική Royal Dutch Shell, η γαλλική Τotal, η ιταλική Eni και η ρωσική Lukoil, είχαν επαφές με τον υπουργό Πετρελαίου του Ιράν, Μπιτζάν Ζαγκάνεχ, διεκδικώντας μερίδιο από τους υδρογονάνθρακες της χώρας. Υπενθυμίζεται, τέλος, πως ευρωπαϊκοί πετρελαϊκοί όμιλοι είχαν αποπειραθεί ανεπιτυχώς να εισέλθουν στη χώρα στις αρχές της δεκαετία του 2000, ενώ η Ε.Ε. συνολικά θα δώσει έμφαση στις επαφές της με την Τεχεράνη σε θέματα φυσικού αερίου και του αγωγού μεταφοράς του διαμέσου Τουρκίας καθώς και στο υγροποιημένο φυσικό αέριο.