Αν καταφέρει η Γερμανία να προωθήσει τα νέα σχέδιά της για τα κρατικά ομόλογα και τη χρήση τους από τις τράπεζες, τότε ο κ. Πάντοαν και πολλοί ακόμη συνάδελφοί του, ιδίως στη Νότια Ευρώπη, θα έχουν πολύ σημαντικότερα προβλήματα να αντιμετωπίσουν από αυτά που θέτει η νέα οδηγία περί αναγκαστικής συμμετοχής πιστωτών, ακόμη και ανασφάλιστων καταθετών, στις διασώσεις τραπεζών.
Δύο προτάσεις
Στις αρχές Δεκεμβρίου το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών είχε στείλει στην επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του γερμανικού Κοινοβουλίου σχέδιο που αν υιοθετηθεί από την Ευρωζώνη θα προκαλέσει τρομερή αναστάτωση, πιθανώς ακόμη και κρίση, σε πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες, στις αγορές κρατικών ομολόγων και τελικά σε πολλές χώρες, ιδίως του Νότου. Οι δύο προτάσεις αποσκοπούν, κατά το Βερολίνο, στην ενίσχυση της τραπεζικής ένωσης και στον περιορισμό των κινδύνων στο τραπεζικό σύστημα.
Σύμφωνα με την πρώτη πρόταση, τα κρατικά ομόλογα δεν θα πρέπει πλέον να θεωρείται ότι δεν έχουν ρίσκο και συνεπώς οι τράπεζες που τα κατέχουν θα πρέπει να προβαίνουν σε προβλέψεις, ώστε να καλύψουν ενδεχόμενη αναδιάρθρωσή τους. Η πρόταση του Βερολίνου υποστηρίζεται από την Ολλανδία και τη Φινλανδία και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ επιθυμεί την επιβολή πλαφόν στα κρατικά ομόλογα που μπορεί να έχει κάθε τράπεζα εντός του 2016, με το μέτρο να εφαρμόζεται πλήρως το 2024. Σύμφωνα με ανάλυση της Fitch, από το 2014 οι μεγάλες τράπεζες της Ευρωζώνης θα αναγκάζονταν να πουλήσουν κρατικά ομόλογα ύψους 1,1 τρισ. ευρώ αν ίσχυε ανώτατο όριο διακράτησης ομολόγων στο 25% του κεφαλαίου κάθε τράπεζας ή 800 δισ. αν το όριο τεθεί στο 50%. Είναι σχεδόν αυταπόδεικτο ότι ένα τέτοιο μέτρο θα αποσταθεροποιούσε τις αγορές κρατικών ομολόγων και θα αύξανε σημαντικά το κόστος χρηματοδότησης των κυβερνήσεων, καθώς οι τράπεζες θα αναγκάζονταν να ξεπουλήσουν τα ομόλογα που κατέχουν. Οι ιταλικές τράπεζες θα βρίσκονταν σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, διότι κατέχουν το 70% των κρατικών ομολόγων που έχει εκδώσει η Ιταλία, συνολικού ύψους άνω των δύο τρισ. ευρώ, σύμφωνα με την WSJ.
Η δεύτερη πρόταση του Βερολίνου θα έχει ακόμη μεγαλύτερες συνέπειες για κράτη και τράπεζες. Προβλέπει την αυτόματη αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους μιας χώρας της Ευρωζώνης αν αυτή ζητήσει οικονομική διάσωση από τους εταίρους της. Η αναδιάρθρωση θα μπορούσε να περιλαμβάνει είτε την επιμήκυνση των ομολόγων είτε άλλα μέτρα που θα περιορίζουν την καθαρή παρούσα αξία του χρέους. «Εκθέτει τα ομόλογα σε μεγαλύτερη μεταβλητότητα, όπου η αγορά θα μπορούσε να οδηγήσει τις αποδόσεις των ομολόγων πολύ πιο γρήγορα σε επίπεδα» που δεν θα είναι βιώσιμα, σχολίασε στο Bloomberg ο κ. Ελβιν ντε Χρουτ, οικονομολόγος της ολλανδικής τράπεζας Rabobank. «Πιθανότατα θα αύξανε το συνολικό κόστος δανεισμού.
Αποζημίωση
Οι επενδυτές θα απαιτούσαν υψηλότερη αποζημίωση για την πιθανότητα να συρθούν αυτομάτως σε μια διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους», προσθέτει. Μια ακόμη ιδέα του Βερολίνου είναι να «παγώνει» για τρία χρόνια η διαπραγμάτευση των κρατικών ομολόγων χωρών που έχουν ζητήσει οικονομική διάσωση. «Τέτοιοι περιορισμοί δεν θα είναι χωρίς όφελος, αλλά θα πρέπει να πληρωθούν μέσω υψηλότερων αποδόσεων και συνεπώς μέσω αυξημένου κόστους δανεισμού για τις χώρες που τα εκδίδουν», παραδέχεται στο Bloomberg ο κ. Ραλφ Μπρίνκχαους, αναπληρωτής κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος της κ. Μέρκελ.
Ωστόσο αν τα κρατικά ομόλογα έχουν μεγαλύτερο ρίσκο, τότε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα γίνει περισσότερο ασταθές, πλήττοντας την ανάπτυξη και την οικονομική σταθερότητα, δυσχεραίνοντας την εξυπηρέτηση του χρέους και τελικά αυξάνοντας την πιθανότητα διάλυσης της Ευρωζώνης.