Nευρικότητα επικρατεί στην αγορά κρατικών ομολόγων της Πορτογαλίας όχι μόνον λόγω της αμφιβολίας των αγορών προς την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων από την κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα αλλά και των κεφαλαιακών αναγκών που δήλωσε ο πρωθυπουργός ότι θα χρειαστεί η κρατική τράπεζα Caixa Geral de Depositos. Η αδύναμη κατάσταση των πορτογαλικών τραπεζών προκαλεί ανησυχία διότι μπορεί να προκαλέσει ζημίες στο κράτος. Χαρακτηριστικά, η Banco Comercial Portugues θα πρέπει να πληρώσει ομόλογα μετατρέψιμα σε μετοχές, γνωστά ως CoCos, στην κυβέρνηση και η Caixa Geral οφείλει αντίστοιχα 900 εκατ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο, σχεδόν μια διετία μετά την έξοδο της χώρας από το μνημόνιο, το Δημόσιο χορήγησε 1,8 δισ. ευρώ στην Banif SGPS.
Ηδη, η Πορτογαλία δέχεται πιέσεις από τις αγορές και τις Βρυξέλλες για τη μείωση του υπέρογκου χρέους της, ενώ η κυβέρνηση των Σοσιαλιστών έχει υποσχεθεί μια χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής.
Μαζικές ρευστοποιήσεις
Oι ευρωπαϊκές τράπεζες βρίσκονται στο στόχαστρο των αγορών, με τους επενδυτές να προχωρούν σε μαζικές ρευστοποιήσεις θέσεων λόγω της αβεβαιότητας για το υψηλό ποσοστό των επισφαλών δανείων και της πτώσης της κερδοφορίας τους. Στην Πορτογαλία, τα επισφαλή δάνεια ανέρχονται περίπου σε 40 δισ. ευρώ που έχουν συσσωρευθεί από το 2008 μέχρι το 2014.
«Υπάρχει μια αξιόλογη αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών για τις τράπεζες, ενώ οι συνθήκες δεν είναι τόσο ευνοϊκές για την εξασφάλιση της χρηματοδότησής τους από τις αγορές» σχολιάζει ο Οουεν Κάλαν, στρατηγικός επενδυτής στον τομέα του σταθερού εισοδήματος της Cantor Fitzgerald. «Πρέπει κάποια στιγμή να διευθετηθεί το ζήτημα των “κόκκινων” δανείων», προσέθεσε ο ίδιος. Παράλληλα, οι πορτογαλικές τράπεζες θα πρέπει να πληρώσουν ομόλογα προς το κράτος. Τα ομόλογα αυτά είναι μετατρέψιμα σε μετοχές και μπορεί να οδηγήσουν σε απώλειες για τους επενδυτές, οι οποίοι σε αυτήν την περίπτωση είναι το πορτογαλικό κράτος. Εάν δηλαδή καταστεί αναγκαίο για τις κεφαλαιακές ανάγκες μιας τράπεζας να μετατραπεί ένα ομόλογο CoCo σε μετοχές, τότε θα χάσει ένα σημαντικό μέρος της ονομαστικής αξίας του.
Υψηλό χρέος
Εν τω μεταξύ, το κρατικό χρέος της χώρας παραμένει σε υψηλά επίπεδα, όταν η οικονομία βαδίζει σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και η ανεργία παραμένει στο 12,2%. Η Πορτογαλία ανήκει σε μια ομάδα έξι κρατών-μελών στην Ευρώπη όπου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κινούνται πάνω από το 10% του συνολικού ενεργητικού τους. Στην ίδια μοίρα βρίσκεται η Ιταλία, η Ιρλανδία και Κύπρος, όπως επεσήμανε η κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας τον περασμένο μήνα.
Τα προβλήματα στον κλάδο επιμένουν παρά τις ενέσεις κεφαλαίων που έχουν δεχτεί τα προηγούμενα χρόνια. Οκτώ από τις μεγαλύτερες πορτογαλικές τράπεζες έχουν αντλήσει 26 δισ. ευρώ από το 2008 μέχρι το 2014, συμπεριλαμβανομένης της παροχής κρατικής βοήθειας για τη διάσωση της Banco Espirito Santo. «Μια χώρα με τόσο υψηλό χρέος και κανέναν έλεγχο ως προς τη διαχείριση της ισοτιμίας της αποτελεί κίνδυνο για τις αγορές, με τους επενδυτές να αμφισβητούν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της» δήλωσε ο Ντέιβιντ Σνατς, στρατηγικός αναλυτής της Commerzbank. «Ακόμα και εάν υπάρχει καλός λόγος δεν έχει η χώρα αυτή την πολυτέλεια να επιβαρύνει περισσότερο το χρέος της», συμπληρώνει ο ίδιος.