H Γερμανία εξακολουθεί να δημιουργεί ακόμη περισσότερες θέσεις εργασίας, ανεξαρτήτως της προσωρινής επιβράδυνσης στην οικονομία της Κίνας και της κρίσης σε ορισμένες άλλες αναδυόμενες αγορές. Επιπλέον, οι σημαντικές αυξήσεις στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης, που ισοδυναμούν σχεδόν στο 0,5% του ΑΕΠ, φανερώνουν έτι περαιτέρω ενδυνάμωση της απασχόλησης. Με τη σειρά της, αυτή θα τονώσει τις καταναλωτικές δαπάνες, συμβάλλοντας στο να προστατευθεί με κάποιον τρόπο η γερμανική οικονομία από τους έξωθεν κραδασμούς. Η ρωμαλέα αγορά εργασίας θεωρείται, σε μεγάλο βαθμό, αποτέλεσμα των σαρωτικών μεταρρυθμίσεων του 2004.
Δύο είναι οι λόγοι οι οποίοι θα βοηθήσουν τη Γερμανία να ανταποκριθεί στη μείζονα πρόκληση εντός των συνόρων της, δηλαδή την ενσωμάτωση του σχεδόν 1 εκατομμυρίου μεταναστών και προσφύγων, οι οποίοι έφθασαν στη χώρα από τα μέσα του 2015 και έως τον Φεβρουάριο. Πρώτον, δεδομένου ότι εξακολουθεί να αυξάνεται η ζήτηση για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, οι επιχειρήσεις αναζητούν ενεργά νέους υπαλλήλους. Αν και οι περισσότεροι πρόσφυγες και μετανάστες φαίνεται ότι δεν έχουν τα απαραίτητα προσόντα, ωστόσο οι δυνητικοί εργοδότες και οι μετανάστες έχουν ισχυρό κίνητρο να επενδύσουν στην αναβάθμιση των προσόντων αυτών. Δεύτερον, η ζωηρή τόνωση της απασχόλησης αποτυπώνεται στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Παρότι η Γερμανία ενδεχομένως θα δαπανήσει ένα επιπλέον 0,5% του ΑΕΠ της για τη στήριξη και την εκπαίδευση των μεταναστών και των προσφύγων, είναι πιθανό να καταλήξει να εμφανίσει ένα μέτριο δημοσιονομικό πλεόνασμα.
Για να γίνει αντιληπτό γιατί οι περισσότεροι μετανάστες που έφθασαν στην Ευρώπη θέλουν να μετακινηθούν προς τη Γερμανία, αρκεί κανείς να δει το γράφημα της απασχόλησης. Αμέσως μετά τις μεταρρυθμίσεις του 2004 ο δείκτης της απασχόλησης, δηλαδή ο αριθμός νέων θέσεων εργασίας με αμοιβή πέραν του βασικού μισθού των 450 ευρώ, αρχίζει να αυξάνεται. Συνολικά, τα τελευταία 10 χρόνια έχουν δημιουργηθεί 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του φετινού Ιανουαρίου δείχνουν τη δημιουργία 55.000 νέων θέσεων. Ενόσω η ζήτηση για εργατικά χέρια ενισχύεται, οι άνθρωποι μετατοπίζονται σε καλύτερα αμειβόμενες θέσεις. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή ενέχει και ένα είδος προειδοποίησης. Χονδρικά μιλώντας, σχεδόν το ήμισυ από τη μείωση των χαμηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, κατά 225.000 από το καλοκαίρι του 2014 και μετά, πιθανώς δηλώνει την αληθινή απώλεια θέσεων εργασίας εξαιτίας της θεσμοθέτησης ελάχιστου ωρομισθίου.
Η αύξηση της απασχόλησης στη Γερμανία παραμένει σταθερή, ενώ η ανεργία δεν δείχνει να μειώνεται τόσο πολύ. Τον Μάρτιο, ο εποχικά προσαρμοσμένος αριθμός ανέργων παρέμεινε σταθερός, στα 2,728 εκατομμύρια. Η αλλαγή των καιρικών συνθηκών, από έναν πολύ ήπιο Ιανουάριο σε πιο χειμωνιάτικες θερμοκρασίες στα τέλη Φεβρουαρίου και μετά, επηρέασε ώς ένα βαθμό τη ζήτηση για εποχικό προσωπικό. Φυσικά, δεν είναι όλα καλά στη γερμανική αγορά εργασίας. Οσο θα εισέρχονται μετά τη βασική τους γλωσσική εκπαίδευση οι μετανάστες στην αγορά εργασίας, θα υπάρχει μία συγκρατημένη αύξηση της ανεργίας. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι ο καθορισμός του ελάχιστου ωρομισθίου των 8,5 ευρώ από τον Ιανουάριο του 2015 και ορισμένοι περιορισμοί στις συμβάσεις για εποχική εργασία καθιστούν την αγορά λιγότερο ευέλικτη. Η Γερμανία, παρ’ όλα αυτά, χρειάζεται περισσότερη ευελιξία στις συμβάσεις εργασίας και στους κανόνες που ισχύουν για την πρακτική άσκηση, προσωρινές εξαιρέσεις από το ελάχιστο ωρομίσθιο και δυνητικά προσωρινές επιδοτήσεις μισθών, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε μετανάστες, πρόσφυγες και ντόπιους εργαζόμενους με περιορισμένα προσόντα να τα αναβαθμίσουν ενόσω εργάζονται.
* Ανώτατος οικονομολόγος της Berenberg Bank.