Δύο τράπεζες δανείστηκαν ένα δισ. δολάρια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) σε εβδομαδιαία δημοπρασία που πραγματοποιήθηκε χθες, κάνοντας μια ασυνήθιστη χρήση του μηχανισμού έκτακτης ρευστότητας, ο οποίος δημιουργήθηκε από την ευρωτράπεζα εν μέσω της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η ταυτότητα των δύο τραπεζών και ο λόγος που αναζήτησαν την παροχή έκτακτης ρευστότητας σε δολάρια παραμένουν άγνωστα. Διαπραγματευτές, ωστόσο, που ερωτήθηκαν από το πρακτορείο Reuters εικάζουν πως μπορεί οι τράπεζες να μην είχαν τη δυνατότητα να δανειστούν φθηνότερα από τις αγορές σε δολάρια, ίσως επειδή δεν διέθεταν τα κατάλληλα ενέχυρα. Δηλαδή μπορεί να μην είχαν στην κατοχή τους ενέχυρα «υψηλής ποιότητας». Ενδεχομένως, όμως, να επιδιώκουν κέρδη από τις αγορές χρήματος, δανειζόμενες πολύ φθηνά από την ΕΚΤ σε δολάρια για να μετατρέψουν τα κεφάλαια σε ευρώ, τόνισαν οι ίδιοι διαπραγματευτές. Από την πλευρά της, η ΕΚΤ αρνήθηκε να σχολιάσει την είδηση.
Μια πενταετία από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, το τραπεζικό σύστημα του ευρώ παραμένει διασπασμένο μεταξύ των των κρατών-μελών του πυρήνα και της περιφέρειας. Παραδείγματος χάριν, οι τράπεζες της Γερμανίας έχουν πλεονάζουσα ρευστότητα, ενώ αυτές των κρατών-μελών που επλήγησαν από την κρίση εξακολουθούν να εξαρτώνται από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ.
Την τελευταία τριετία έχει, πάντως, μειωθεί η συμμετοχή των τραπεζών στις δημοπρασίες της ΕΚΤ σε δολάρια διότι έχει αποκατασταθεί το κλίμα στις αγορές και οι τράπεζες έχουν αρχίσει να δανείζουν η μία στην άλλη. Στις δημοπρασίες δολαρίων που έχουν λάβει χώρα τον τελευταίο καιρό, οι τράπεζες είχαν ζητήσει δάνεια ορισμένων δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Σε άλλες δημοπρασίες δεν υπήρξε απολύτως καμία συμμετοχή. Δύο είναι οι εξαιρέσεις.
Χθες, δύο τράπεζες δανείστηκαν ένα δισ. δολάρια, συνολικά. Επίσης, στις 27 Απριλίου μια τράπεζα αναζήτησε δάνεια 1,2 δισ. δολαρίων. Είναι το μεγαλύτερο δάνειο στο διάστημα της τελευταίας τριετίας.
Οι διαπραγματευτές τονίζουν ότι δεν έχουν αντιληφθεί κάποιο σημάδι νευρικότητας. Προσθέτουν, επίσης, πως τα μεγάλα δάνεια που ζήτησαν οι δύο άγνωστες τράπεζες σε δολάρια δεν υπονοούν καμία δυσκολία για την άντληση κεφαλαίων από τις αγορές, όπως είχε συμβεί στην κορύφωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη το 2011. Είναι πολύ πιθανό, όπως προαναφέρθηκε, να μη διέθεταν ενέχυρα υψηλής ποιότητας για να δανειστούν από άλλες εμπορικές τράπεζες. Ενδεχομένως, οι ίδιες τράπεζες να αναζητούν κέρδη από τη μετατροπή των δολαρίων σε ευρώ, εξασφαλίζοντας αποδόσεις της τάξεως των 15-20 μονάδων βάσης συγκριτικά με το μηδενικό επιτόκιο που θα ίσχυε εάν είχαν δανειστεί το ίδια κεφάλαια σε ευρώ. Αυτού του τύπου το αρμπιτράζ συνηθίζεται από τις τράπεζες διότι είναι ένας εύκολος τρόπος αποκόμισης εσόδων από τις τράπεζες όταν τα επιτοκιακά περιθώρια έχουν συρρικνωθεί και έχει μειωθεί η κερδοφορία από άλλες δραστηριότητες.
Αντίθετα από τις εμπορικές τράπεζες, η ΕΚΤ μπορεί να δεχτεί χαρτοφυλάκια δανείων ή άλλα περιουσιακά στοιχεία που δεν είναι διαπραγματεύσιμα στις αγορές ως ενέχυρα για να χορηγήσει δάνεια στις τράπεζες που χρειάζονται εκτάκτως ρευστότητα.
Αύξηση «κόκκινων» δανείων στην Ιταλία
Στα 196,96 δισ. ευρώ αυξήθηκαν τα «κόκκινα» δάνεια στην Ιταλία τον Μάρτιο από τα 196,1 δισ. ευρώ που είχαν καταγραφεί ένα μήνα πριν, ενισχύοντας φόβους για επιδείνωση του προβλήματος των τραπεζών, που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την πορεία της οικονομίας. Τα νέα στοιχεία της Τράπεζας της Ιταλίας δόθηκαν στη δημοσιόοτητα μία ημέρα πριν από την ανακοίνωση καθαρών ζημιών από την Banco Popolare για το α΄ τρίμηνο του 2016 και πτώση κερδών 29% από την Banco Popolare di Milano. Οι καθαρές ζημίες της Banco Popolare, ύψους 314 εκατ. ευρώ, ήταν απρόσμενες και πηγάζουν από προβλέψεις επισφαλών δανείων 684 εκατ. ευρώ αντί των αντίστοιχων 181 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν, ένα βήμα που κρίθηκε απαραίτητο από την ΕΚΤ για να υλοποιηθεί η συγχώνευση της τράπεζας με την Banco Popolare di Milano. Τα προβληματικά δάνεια των ιταλικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων και των «κόκκινων» δανείων που δεν αποπληθωρίζουν ποτέ, υπολογίζονται στα 360 δισ. ευρώ.