Ο κόσμος αφομοιώνει ένα δίδαγμα με το δολάριο. Υπάρχει πρόβλημα όταν υπάρχει ένα μόνον νόμισμα που κυριαρχεί στις αγορές. Ακόμη και οι ΗΠΑ, που υποτίθεται πως επωφελούνται από την κυριαρχία του δολαρίου, δέχονται τις επιπτώσεις. Εχει προκληθεί μεγάλη νευρικότητα στις αγορές το τελευταίο 12μηνο, λόγω της ανασφάλειας που επικρατεί για τις συνέπειες από μια περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων στο μεγαλύτερο χρέος που έχει υπάρξει ποτέ σε δολάρια κατά τη διάρκεια περιόδων ειρήνης. Παρά τις εκτεταμένες αναφορές για τη μείωση δανείων από τράπεζες και νοικοκυριά στις ΗΠΑ μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση προ οκταετίας, η οποιαδήποτε απομόχλευση υπερκαλύφθηκε από την αύξηση του κρατικού δανεισμού και του προσωπικού δανεισμού σε όλον τον κόσμο, από την Ευρώπη μέχρι τη Κίνα και τις αναδυόμενες αγορές. Μάλιστα, το παγκόσμιο χρέος είναι σήμερα αρκετά υψηλότερο σε σχέση με προ χρηματοπιστωτικής κρίσης.
«Το έπος του χρέους δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί», σχολιάζεται σε έκθεση της Morgan Stanley. Η Morgan Stanley αναμένει ότι οι δημογραφικές μεταβολές στις αποταμιεύσεις και τις επενδύσεις θα οδηγήσουν τα επιτόκια σε υψηλότερα επίπεδα και θα μετατρέψουν αυτόν τον όγκο του χρέους σε βαρίδι που θα πλήξει την παγκόσμια ανάπτυξη την επόμενη πενταετία.
Ωστόσο, ο ρόλος του δολαρίου ως του βασικού αποθεματικού νομίσματος σε όλον τον κόσμο σημαίνει πως καθορίζει ένα μεγάλο κομμάτι από αυτό το χρέος, και κατά συνέπεια θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα στις διεθνείς αγορές.
Η πρώτη αύξηση του βασικού επιτοκίου των ΗΠΑ, η οποία πραγματοποιήθηκε ύστερα από μια δεκαετία και έπειτα από μακρά σεναριολογία επί του θέματος, ήταν της τάξεως του 0,25%. Ηταν αρκετή για να προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στις διεθνείς αγορές, παρά το γεγονός ότι είχε προβλεφθεί από οικονομικούς αναλυτές. Μάλιστα, μεγάλη μερίδα οικονομολόγων θεωρεί ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) όφειλε προ πολλού να επαναφέρει το κόστος δανεισμού σε πιο φυσιολογικά επίπεδα από τα μηδενικά που ίσχυαν τα χρόνια μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε θέση να απορροφήσει τους κραδασμούς από μια περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων, αλλά ο υπόλοιπος κόσμος δεν είναι προετοιμασμένος για ένα ακριβότερο δολάριο.
Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών εκτιμά ότι το δολάριο αναλογεί στο 90% όλων των συναλλαγών σε συνάλλαγμα και στο 60% των συναλλαγματικών αποθεμάτων. Εκπροσωπεί, όμως, και το 60% όλων των χρεών και περιουσιακών στοιχείων εκτός ΗΠΑ. Και εάν ο υπόλοιπος κόσμος στραφεί στις μετοχές λόγω του υψηλότερου κόστους εξυπηρέτησης και αποπληρωμής αυτών των δανείων σε δολάρια, τότε προκύπτουν επιπτώσεις στους Αμερικανούς εξαγωγείς, τις εταιρείες εμπορευμάτων και την ευρύτερη οικονομία, οι οποίες «δένουν τα χέρια» της Fed και την ωθούν σε αναθεωρήσεις της στρατηγικής της.
Δεν θα πρέπει να εκπλήσσει κανέναν που η Fed δεν επιθυμεί τον ρόλο που έχει αναλάβει το δολάριο ως κυρίαρχο αποθεματικό νόμισμα. Παρ’ όλα αυτά, οι Ευρωπαίοι και άλλοι τής έχουν επιρρίψει ευθύνες για το «προνόμιο» που έχουν οι ΗΠΑ να τους δανείζουν όλοι σε δολάρια με χαμηλό επιτόκιο, ανεξάρτητα από την ισχύ του δολαρίου.
«Δεν είμαι σίγουρος ότι οι ΗΠΑ θα χάσουν εάν τα νομίσματα άλλων χωρών αποκτήσουν ανάλογο κύρος», δήλωσε επικεφαλής της Fed στη Νέα Υόρκη, Μπιλ Ντάντλεϊ. «Αρκεί να αποκτήσουν αυτό το κύρος από την πρόοδο των οικονομιών τους και όχι επειδή οι ΗΠΑ διαχειρίζονται χειρότερα την οικονομία τους».
Η Morgan Stanley θεωρεί πως το δολάριο θα ενισχυθεί περισσότερο, ίσως επειδή η αμερικανική οικονομία μπορεί αυτή τη στιγμή να απορροφήσει την άνοδό του. Τονίζει πως δεν υπάρχει ανώδυνος τρόπος διαφυγής από αυτό το πρόβλημα.