Εξαρτημένη σε καθοριστικό βαθμό από το πετρέλαιο επί 80 χρόνια, από τότε που εντόπισε τα άφθονα αποθέματά του στο έδαφός της, αλλά και εντελώς μονολιθική ως οικονομία και κοινωνία, η Σαουδική Αραβία σημείωσε το περασμένο έτος υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα. Επειτα από επανειλημμένες προειδοποιήσεις του ΔΝΤ για την προοπτική να βρεθεί κυριολεκτικά με άδεια ταμεία στο εγγύς μέλλον, κατέφυγε σε μια μάλλον δραστική λιτότητα. Παράλληλα, όμως, αναγκάστηκε να ακολουθήσει τις συστάσεις του ΔΝΤ σε ό,τι αφορά όχι μόνο τη δημοσιονομική προσαρμογή αλλά και την ανάγκη να διαφοροποιήσει την οικονομία της.
Εχοντας, άλλωστε, να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό της Τεχεράνης, που μετά την προσέγγισή της με τη Δύση αυξάνει διαρκώς την παραγωγή πετρελαίου, η Σαουδική Αραβία στράφηκε αρχικά στην αντικατάσταση του πετρελαίου με μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας: την εκτεταμένη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών στις μεγάλες εκτάσεις της, που ως χώρα της Μέσης Ανατολής έχει αναμφίβολα άφθονο ήλιο. Η πλέον δραστική κίνησή της για την αναδιάταξη της οικονομίας της είναι το «Εθνικό Σχέδιο Μετασχηματισμού», που εξεπόνησε τους τελευταίους μήνες και προωθεί πλέον ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, γιος του μονάρχη. Με πρωταρχικό του στόχο την ανάπτυξη τομέων εκτός ενέργειας, όπως τα ορυχεία αλλά και ο τουρισμός, το εν λόγω σχέδιο έχει ως κεντρικό πυλώνα την επέκταση του ιδιωτικού τομέα της χώρας με τη δημιουργία 450.000 νέων θέσεων εργασίας μέχρι το 2020.
Παράλληλα προβλέπει τη μείωση του δημόσιου τομέα κατά 20%, ενώ κεντρικός στόχος του είναι να περιορίσει την ανεργία από το 11,7%, στο οποίο βρίσκεται σήμερα, στο 9% μέχρι το 2020 και στο 7% την αμέσως επόμενη δεκαετία. Ανεξάρτητοι παρατηρητές θεωρούν υπερβολικά φιλόδοξους τους στόχους του προγράμματος. Οπως επισημαίνουν, σε μια χώρα όπου η ανεργία των νέων υπολογίζεται περίπου στο 30%, οι ξένες επιχειρήσεις δυσκολεύονται να προσλάβουν Σαουδάραβες. Πρόσφατο ρεπορτάζ των Financial Times αναφέρεται σε ξένη χρηματοπιστωτική επιχείρηση που απασχολεί επτά στελέχη εκ των οποίων τα τρία είναι Σαουδάραβες. Χρειάζεται όμως να προσλάβει άλλους επτά, προκειμένου να συμμορφωθεί με τους υφιστάμενους κανονισμούς στη Σαουδική Αραβία. Ο εντοπισμός των κατάλληλων στελεχών όμως αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολος, καθώς κυριαρχεί η θρησκευτική παιδεία στο μονολιθικό εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, ενώ τα ελάχιστα εξειδικευμένα στελέχη μπορεί εύκολα να εγκαταλείψουν μια επιχείρηση για μια άλλη.