Το αποτυχημένο τουρκικό πραξικόπημα έχει θορυβήσει τους ξένους επενδυτές και έχει προκαλέσει φόβους αναφορικά με την πολιτική σταθερότητα, γεγονός που αναμένεται ότι θα επιδράσει αρνητικά στην αποτίμηση των τουρκικών ομολόγων και μετοχών.
Η πρόσφατη αναταραχή έρχεται να προστεθεί στα ήδη υπάρχοντα οικονομικά προβλήματα. Οι επενδυτές ήδη ανησυχούσαν ότι το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας καθιστά ευάλωτη τη χώρα μέσω των πιέσεων που θα μπορούσε να δεχθεί η λίρα. Ανησυχούσαν επίσης για την προσπάθεια του Ερντογάν να ενισχύσει την εξουσία του, στο πλαίσιο της οποίας έχουν αποχωρήσει ορισμένοι βασικοί μεταρρυθμιστές πολιτικοί, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου. Η Τουρκία εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από εισαγωγές ώστε να καλύψει τις αυξανόμενες ενεργειακές της ανάγκες και βασίζεται στον τουρισμό και στις επενδύσεις σε μετοχές και σε ομόλογα ώστε να χρηματοδοτεί το έλλειμμά της στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο είχε ανέλθει το 2015 στα 30 δισ. ευρώ ή στο 4,5% του ΑΕΠ. «Δεδομένης της έντονης πολιτικής αστάθειας αλλά και του εξαιρετικά ευάλωτου εξωτερικού προφίλ της Τουρκίας, το οποίο είναι πιθανό να επιδεινωθεί καθώς θα πλήττεται εκ νέου ο τουρισμός, θεωρούμε ότι τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία θα εξακολουθήσουν να δέχονται πιέσεις», λέει ο Σαλμάν Αχμέντ, επικεφαλής αναλυτής της Lombard Odier. Ο Χόρχε Μαρισκάλ, επικεφαλής επενδυτικού χαρτοφυλακίου για αναδυόμενες αγορές στην UBS Wealth Management, λέει ότι το τουρκικό πραξικόπημα αποτέλεσε υπενθύμιση για το πόσο σημαντικές είναι οι τοπικές απειλές στην περίπτωση των αναδυόμενων αγορών. «Αν συνεχιστεί η αβεβαιότητα, τότε είναι πιθανό ότι θα προκληθεί φυγή κεφαλαίων». Αμερικανός σημαντικός διαχειριστής κεφαλαίων που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του δηλώνει ότι δεν περίμενε την απόπειρα πραξικοπήματος. «Και πριν από την τελευταία απόπειρα πραξικοπήματος ένιωθα ότι η κατάσταση είχε ξεφύγει από τον έλεγχο, με την έννοια ότι ο Ερντογάν σφετεριζόταν την εξουσία», λέει ο Αμερικανός διαχειριστής κεφαλαίων. Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του αμερικανικού δολαρίου είχε υποχωρήσει κατά 5% το βράδυ της Παρασκευής, ποσοστό που αποτελεί τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση της λίρας από το 2008. Από την αρχή του έτους η τουρκική λίρα είχε υποτιμηθεί κατά 3,4% έναντι του δολαρίου, σε αντίθεση με τα νομίσματα άλλων αναδυόμενων αγορών, όπως το ραντ της Νοτίου Αφρικής, που έχει ανατιμηθεί κατά 6%, ή το ρωσικό ρούβλι, που έχει ανατιμηθεί κατά 15%. Την Κυριακή, η τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να καθησυχάσει τους επενδυτές, με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Μεχμέτ Σιμσέκ να δηλώνει ότι η κυβέρνηση έχει τον έλεγχο και ότι έχει αποφασίσει να λάβει «όλα τα αναγκαία μέτρα» σε συνεργασία με την κεντρική τράπεζα, η οποία δεσμεύθηκε ότι θα χορηγήσει απεριόριστη ρευστότητα σε όλες τις τράπεζες.
Οι επενδυτές ήταν ήδη ανήσυχοι για την πορεία των τουρκικών περιουσιακών στοιχείων, δεδομένου ότι η τουρκική οικονομία πλήττεται από μείωση των εξαγωγών και των επενδύσεων. Ορισμένοι οικονομολόγοι έχουν προβλέψει ότι τα έσοδα από τον τουρισμό θα μειωθούν κατά 25% φέτος, περιορίζοντας το τουρκικό ΑΕΠ κατά 7,2 δισ. ευρώ. Βέβαια, η Τουρκία έχει ωφεληθεί περισσότερο σε σχέση με άλλες αναδυόμενες αγορές από την προσδοκία ότι η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα καθυστερήσει να προχωρήσει σε νέα αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Παρ’ όλα αυτά, το πραξικόπημα θα μπορούσε να φέρει νέα δεινά. «Πρόκειται για καταστροφή για την Τουρκία, όπου το αντίτιμο που ζητούν οι επενδυτές ώστε να προστατευθούν από πολιτικά ρίσκα θα πρέπει να αυξηθεί πολύ τις επόμενες ημέρες. Πρόσφατα είχε μειωθεί, καθώς η πολιτική κατάσταση φάνταζε ομαλή, με το κυβερνών κόμμα να έχει πλειοψηφία και τον Ερντογάν να ακολουθεί έναν προβλέψιμο δρόμο για να ενισχύσει την εξουσία του», λέει ο Εμάντ Μοστακέ της εταιρείας επενδυτικών συμβούλων Eclectic Strategy στο Λονδίνο.