H Tate & Lyle Sugars αποτελεί εξαίρεση από τις υπόλοιπες ισχυρές εταιρείες της Βρετανίας. Είναι η μοναδική που υποστήριξε το Brexit, δηλαδή την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση, που τελικά προτίμησαν οι πολίτες της με το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου. Κατέχει το μεγαλύτερο ζαχαρουργείο στην Ευρώπη και είναι μια εταιρεία με ιστορία στη Βρετανία.
Η διακόσμηση των συσκευασιών της δεν έχει αλλάξει από το 1911 – πρόκειται για την παλαιότερη μάρκα που δεν έχει αλλάξει καθόλου. Ο Χένρι Τέιτ, ένας από τους ιδρυτές της, έχει δώσει το όνομά του σε μια από τις διασημότερες και σημαντικότερες πινακοθήκες στον κόσμο. Η εταιρεία, η οποία προέρχεται από την αυτοκρατορική Αγγλία, εξακολουθεί να κατέχει το ίδιο ζαχαρουργείο στη Σίλβερταουν –μια βιομηχανική περιοχή στη βόρεια όχθη του Τάμεση που ανήκει στην ευρύτερη περιφέρεια του Λονδίνου– από το 1878. Παραλαμβάνει μεγάλα φορτία ακατέργαστης ζάχαρης από τις πρώην αποικίες, ακόμη και εάν έχει εξαλειφθεί κάθε κινητικότητα από την υπόλοιπη βιομηχανική περιοχή.
Κατηγορεί τις Βρυξέλλες
Υπάρχουν, όμως, προβλήματα. Η Tate & Lyle μείωσε τις ημέρες εργασίας από επτά σε τεσσερισήμισι. Παρουσιάζει ζημίες και κατηγορεί τις Βρυξέλλες γι’ αυτό. «Η πολιτική που ασκεί η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μεγάλο βαρίδι στις δραστηριότητές μας», σχολιάζει ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Γκέραλντ Μέισον. «Χωρίς την άσκηση αυτής της πολιτικής θα ήμασταν μια απολύτως υγιής εταιρεία», προσθέτει στη συνέχεια. Παρά τις προσπάθειες για λόμπινγκ εδώ και χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν κατάφερε να διαχειριστεί καλύτερα την άνιση μεταχείριση των δύο καλλιεργειών που παράγουν τη ζάχαρη: του ζαχαροκάλαμου και του σακχαρότευτλου.
Οι Βρυξέλλες επιβάλλουν υψηλούς δασμούς στις εισαγωγές του ζαχαροκάλαμου και παράλληλα επιδοτούν τις καλλιέργειες σακχαρότευτλου που χρησιμοποιούν οι ανταγωνιστές της Tate & Lyle. Η κατάσταση αυτή μπορεί μόνον να επιδεινωθεί όταν καταργηθούν τα εθνικά πλαφόν στην παραγωγή σακχαρότευτλου μέσα στο 2017. Ετσι, οι αγρότες θα μπορούν να επεκτείνουν την παραγωγή τους, ενώ οι δασμοί θα παραμείνουν αμετάβλητοι για τα ζαχαρουργεία.
Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας προ του δημοψηφίσματος για το Brexit, o κ. Μέισον έγραψε σε επιστολή απευθυνόμενη στο προσωπικό, αναλύοντας τους λόγους που η τύχη της εταιρείας θα ήταν καλύτερη εάν εγκατέλειπε η χώρα την Ε.Ε. «Ενας υψηλόβαθμος αξιωματούχος των Βρυξελλών μού είχε πει πως θα ήταν δημοκρατικό εάν χάναμε τις δουλειές μας επειδή υπάρχουν περισσότεροι παραγωγοί σακχαρότευτλου στην Ευρώπη σε σχέση με αυτούς του ζαχαροκάλαμου. Δεν επιθυμώ να ανήκω σε ένα τέτοιο δημοκρατικό καθεστώς». Η Ε.Ε. απεικονίζει μια ανωμαλία στην παραγωγή ζάχαρης. Περίπου το 80% της παγκόσμιας παραγωγής ζάχαρης προέρχεται από ζαχαροκάλαμο που καλλιεργείται, επί το πλείστον, σε τροπικά μέρη. Η υπόλοιπη παραγωγή προέρχεται από το σακχαρότευτλο και τη μερίδα του λέοντος κατέχουν οι Ευρωπαίοι παραγωγοί.
Ναπολεόντειοι Πόλεμοι
Αυτή η ιδιαιτερότητα έχει τις ρίζες της στους Ναπολεόντειους Πολέμους των αρχών του 19ου αιώνα, όταν ο Γάλλος αυτοκράτορας εμπόδισε τα βρετανικά πλοία από κάθε εμπορική συναλλαγή στα λιμάνια της ηπειρωτικής Ευρώπης. Το ζαχαροκάλαμο των αποικιών εξαφανίστηκε πολύ σύντομα από τα ράφια της ηπειρωτικής Ευρώπης και ο Ναπολέοντας ενθάρρυνε την νέα για την εποχή τεχνολογία καλλιέργειας σακχαρότευτλου.
Σήμερα, οι μεγαλύτερες εκτάσεις σακχαρότευτλου βρίσκονται στο τόξο της Βορείου Ευρώπης που ξεκινά από τη Βρετανία και επεκτείνεται στην Πολωνία. Οι παραγωγοί λαμβάνουν επιδοτήσεις από την Ε.Ε. εάν συμμορφωθούν με τις σχετικές ποσοστώσεις. Οι τιμές είναι εγγυημένες στα 26,29 ευρώ ανά μετρικό τόνο. Κατά συνέπεια, οι εταιρείες που επιλέγουν να εισάγουν ζαχαροκάλαμο αναγκάζονται να επωμισθούν τους υψηλούς δασμούς που ισχύουν για τις καλλιέργειες εκτός Ε.Ε. «Εάν εμείς δεχόμαστε περιορισμούς, τότε θα πρέπει και οι υπόλοιποι να δέχονται ανάλογους περιορισμούς», σχολιάζει ο κ. Μέισον. Το ζαχαροκάλαμο και το σακχαρότευτλο πρέπει να έχουν ίση μεταχείριση.
Η απελευθέρωση της αγοράς ζάχαρης
Με την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση, η Tate & Lyle Sugars ελπίζει να μετατρέψει ετήσιες απώλειες 25 εκατ. ευρώ σε κέρδη. Οπως επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της εταιρείας, οι λειτουργικές δαπάνες έχουν εκτοξευθεί στα 40 εκατ. ευρώ λόγω των δασμών στις εισαγωγές του ζαχαροκάλαμου. Οι παραγωγοί ζάχαρης αποδίδουν τα προβλήματα του κλάδου σε μεταρρυθμίσεις που δρομολόγησε η Ε.Ε. το 2006. Στόχος των μεταρρυθμίσεων ήταν η απελευθέρωση της αγοράς ζάχαρης που, όμως, δεν έχει υλοποιηθεί παρά τις προσπάθειες.
Αρχικά απομακρύνθηκαν εμπόδια στις εισαγωγές ζαχαροκάλαμου από μια ομάδα φτωχών χωρών όπως η Μοζαμβίκη και η Καμπότζη. Η Κομισιόν εφάρμοσε ανάλογα μέτρα σε πιο ανταγωνιστικές χώρες όπως η Τζαμάικα, αλλά με περιορισμούς στον όγκο των εξαγωγών τους προς την Ε.Ε. λόγω φόβων ότι θα εισέρρεαν δυναμικά στην ευρωπαϊκή αγορά. Στην πραγματικότητα, οι χώρες αυτές έχουν σταματήσει να εξάγουν στην Ε.Ε. Δεν είχαν κίνητρο να εξάγουν στην Ε.Ε. όταν είναι προσανατολισμένη στο σακχαρότευτλο. Το τελικό αποτέλεσμα είναι να εισάγεται λιγότερη ακατέργαστη ζάχαρη στην Ε.Ε. από τις αναπτυσσόμενες χώρες και τα ζαχαρουργεία αναγκάστηκαν να στραφούν σε μεγαλύτερες οικονομίες όπως η Βραζιλία και η Αυστραλία για την αγορά ζαχαροκάλαμου σε υψηλότερες τιμές.
* O Emmet Liningstone είναι αρθρογράφος στην ιστοσελίδα Politico.