H έντονη ζήτηση για ομόλογα έχει ρίξει τις αποδόσεις, τουλάχιστον στην Ευρώπη, σε σημείο που οι επενδυτές να μην αντιμετωπίζουν με διαφορετικό τρόπο τα κρατικά ομόλογα της μιας χώρας από της άλλης, τακτική που θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα όταν έρθουν και πάλι στο προσκήνιο τα θεμελιώδη μεγέθη με βάση τα οποία καθορίζονται οι αποδόσεις. Η πιστοληπτική διαβάθμιση κάθε χώρας, οι πολιτικοί κίνδυνοι και οι οικονομικές επιδόσεις τους έχουν παραμεριστεί εξαιτίας της παγκόσμιας αναζήτησης για αποδόσεις, τάση που ενισχύθηκε από τότε που η Βρετανία ψήφισε τον Ιούνιο να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος έπληξε τις προοπτικές της Ευρώπης και πυροδότησε νέο κύμα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής από κεντρικές τράπεζες. Παράδειγμα της επίπτωσης στις αποδόσεις είναι τα χαμηλότερης πιστοληπτικής αξιολόγησης ισπανικά δεκαετή κρατικά ομόλογα, η απόδοση των οποίων υποχώρησε κάτω από το 1%, όπως και χωρών με υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση όπως η Γαλλία, το Βέλγιο και η Φινλανδία. Η διαφορά με τα γερμανικά ομόλογα μειώθηκε σε λίγο πάνω από τις 100 μονάδες βάσης, επίπεδο που στο παρελθόν δεν είχε διατηρηθεί για πολύ. Η απόδοση των ιταλικών δεκαετών ομολόγων είναι ελάχιστα πάνω από το 1%, επίπεδο το οποίο ορισμένοι διαχειριστές κεφαλαίων θεωρούν ότι δεν αποτυπώνει τα προβλήματα που υπάρχουν στον τραπεζικό τομέα ή στην πολιτική αβεβαιότητα που συνδέεται με το επερχόμενο δημοψήφισμα.
«Πλέον δεν γίνεται σχεδόν καμία διάκριση μεταξύ κρατικών ομολόγων», λέει ο Φρεντερίκ Ντουκροζέ, οικονομολόγος της Pictet Wealth Management. «Είναι συνταγή για δυνητική καταστροφή αν και όταν ανατιμολογηθούν αυτά τα ομόλογα». Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 1,74 τρισ. ευρώ της ΕΚΤ προστατεύει τα ομόλογα της ηπείρου και τα καθιστά περισσότερο απρόσβλητα σε τοπικούς παράγοντες. Ομως οι επενδυτές δεν είναι πλήρως προστατευμένοι στην περίπτωση που αλλάξει το κλίμα στην αγορά ή αν πυροδοτηθεί μαζική πώληση, οπότε οι πιο αδύναμες χώρες της Ευρωζώνης θα βρεθούν στο στόχαστρο. Αναλυτές υπενθυμίζουν την περυσινή υποχώρηση των τιμών των ομολόγων (κινούνται αντίθετα από τις αποδόσεις), η οποία είχε πυροδοτηθεί από την αναπάντεχη αύξηση του πληθωρισμού. Η έντονη πώληση πορτογαλικών κρατικών ομολόγων την Τρίτη και την Τετάρτη, μετά την προειδοποίηση του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης BDRS ότι ασκείται πίεση στην πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας, αποτελεί υπενθύμιση του πόσο γρήγορα μπορεί να αυξηθούν οι αποδόσεις όταν βρεθούν και πάλι στο επίκεντρο της προσοχής τοπικοί παράγοντες. Παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα αξιολόγηση της τιμής των ομολόγων είναι η παρουσίαση νέων οικονομικών στοιχείων ή, εκτός Ευρώπης, αν εδραιωθεί η εκτίμηση ότι επίκειται νέα αύξηση των επιτοκίων δανεισμού στις ΗΠΑ, εξηγούν οικονομικοί αναλυτές. «Στην περίπτωση της (ευρωπαϊκής) περιφέρειας υπάρχουν, προς το παρόν, σημαντικά ρίσκα για αυτές τις χώρες ώστε να περιμένει κανείς πως θα αυξηθούν τα σπρεντ σε περίπτωση γενικευμένου ξεπουλήματος», λέει ο Αντουάν Μπουβέ, αναλυτής επιτοκίων δανεισμού στη Mizuho International.
Αξιωματούχος της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας είπε την Τρίτη ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν μέχρι και δύο αυξήσεις των επιτοκίων δανεισμού μέχρι το τέλος του έτους, ενώ δεύτερος αξιωματούχος είπε ότι θα μπορούσε να υπάρξει αύξησή τους ακόμη και τον Σεπτέμβριο. Με κρατικά και εταιρικά ομόλογα ύψους άνω των 13 τρισ. δολαρίων να έχουν παγκοσμίως αρνητική απόδοση, οι επενδυτές που αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις έχουν αναγκαστεί να στραφούν σε ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας, σε ομόλογα χαμηλότερης πιστοληπτικής διαβάθμισης της ευρωπαϊκής περιφέρειας και σε ομόλογα των αναδυόμενων αγορών. Ετσι εξηγείται γιατί είναι χαμηλότερες οι αποδόσεις των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων από αυτές των αμερικανικών δεκαετών ομολόγων που έχουν απόδοση 1,58%.